Kraków, 8.03.2007

1. Problem równowagi między pracą a życiem osobistym (WLB)na tle tendencji w zarządzaniu zasobami ludzkimi Kraków, 8.03.2007 A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

2. Zarządzanie zasobami ludzkimi ZZL w Polsce jest wypadkową historycznych zaszłości i nowych wyzwań. Przeszło ono w ostatnich 18 latach swoistą transformację, będącą integralną częścią transformacji systemowej w Polsce. Pojawiające się nowe wyzwania powodują że ZZL znajduje się ciągle w procesie kolejnych zmian, których celem jest dostosowanie funkcji HR do wymagań wyłaniającej się „nowej gospodarki”. A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

3. Kontekst zmian w ZZL A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

4. KAPITAŁ LUDZKI jest źródłem: produktywności racjonalizacji kosztów innowacyjności elastyczności kreatywności kapitał ludzki jest trudny do imitowania przez konkurencję Rosnące znaczenie kapitału ludzkiego jako czynnika konkurencyjności: A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

5. Z faktu rosnącego znaczenia kapitału ludzkiego oraz zmian na rynkach pracy wynikają następujące wyzwania w obszarze ZZL: • Pozyskiwanie i zatrzymanie w organizacji ludzki o wysokim potencjale. • Zapewnienie warunków zachęcających tych ludzi do pozostawania w danym kraju, regionie. • Stymulowanie innowacyjności, twórczych postaw, przedsiębiorczości. • Przepływ wiedzy, idei, umiejętności wewnątrz firmy. • Budowanie zaangażowania pracowników. • Inwestowanie w kapitał ludzki i pomiar zwrotu z tych inwestycji. • Doskonalenie systemów rekrutacji, wynagradzania i rozwoju pracowników. A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

6. Tworzenie wartości w ZZL • Nowoczesne zarządzanie zasobami ludzkimi ukierunkowane jest na tworzenie wartości dla interesariuszy, w szczególności: akcjonariuszy, klientów i pracowników. • Warunkiem osiągnięcia przez akcjonariuszy oczekiwanej wartości ekonomicznej jest posiadanie przez firmę lojalnej klienteli. Z kolei warunkiem posiadania takiej klienteli jest zdolność firmy do oferowania konkurencyjnej oferty produktów i usług. Jednym ze źródeł kreowania atrakcyjnego portfela produktów i usług jest kompetentny i umotywowany personel. Posiadanie zaś takiego personelu uwarunkowane jest gotowością akcjonariuszy do inwestowania w tworzenie wartościowych miejsc pracy. A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

7. Istota problemu równowagi między pracą a życiem osobistym • Szybkie tempo zmian w otoczeniu współczesnych organizacji oraz w ich wnętrzu i związana z tym konieczność ciągłego przystosowywania się do nich przez pracowników, w połączeniu z rosnącą niepewnością stabilności zatrudnienia, obserwowanymi bądź osobiście doświadczonymi redukcjami oraz koniecznością stawienia czoła nowym wzorcom kariery zawodowej wywołują już dzisiaj u wielu osób długotrwały stres, prowadzący nierzadko do stanu wypalenia zawodowego. Coraz więcej osób przeżywa stany lękowe wypływające z problemów związanych ze środowiskiem pracy, które nie pozostają bez wpływu również na sferę życia pozazawodowego. • Stąd też problem zakłócenia równowagi między pracą a życiem osobistym staje się przedmiotem zarządzania zasobami ludzkimi, a w jego rozwiązywanie powinni się aktywnie włączyć wszyscy główni aktorzy, w szczególności sami pracownicy, kierownicy liniowi oraz menedżerowie do spraw zasobów ludzkich. Pożytecznym powinno też okazać się tu wsparcie specjalistów-doradców personalnych. A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

8. WLB w praktyce A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

9. Pracownicy objęci programem WLB w firmach LZZL 2006: • Pracownicy szkolący się 82 % • Pracownicy kluczowi 64 % • Pracownicy z małymi dziećmi 50 % • Samotnie wychowujący dzieci 41 % • Starsi pracownicy 36 % • Oboje rodzice aktywni zawodowo 27 % • Często przebywający poza domem 23 % A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

10. Przykłady kierunkowych działań firm w ramach WLB w praktyce: • pomoc w rozwiązywaniu tych problemów (50%), • oferowanie porady specjalisty (45%), • uczenie jak można sobie radzić z takimi sytuacjami (25%), • pomoc w ustaleniu przyczyn zjawiska (20%). A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

11. Przykłady możliwych świadczeń oferowanych w ramach programów WLB: • Wprowadzanie atypowych form czasu pracy (elastyczny, ruchomy, zadaniowy, indywidualny); • Możliwość wykonywania części zadań zawodowych w domu; • Wolne dni na załatwienie ważnych spraw prywatnych; • Dofinansowanie studiów, szkoleń, kursów doskonalenia zawodowego; • Bezpłatne urlopy szkoleniowe; • Niskooprocentowane pożyczki dla pracowników; • Pakiety ubezpieczeń i programy emerytalne; • Oferowanie świadczeń medycznych; • Dofinansowywanie imprez kulturalnych i sportowych. A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

12. Programy WLB świadczą o profesjonalnym podejściu do zarządzania zasobami ludzkimi Korzyści płynące z profesjonalizacji zzl dla: • Organizacji: efektywność pracy, wartość firmy. • Jednostki: zatrudnialność, dochody, kariera. • Gospodarki: rozwój społeczno-ekonomiczny, prestiż międzynarodowy. A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie

13. Literatura: • Clutterbeck D., Równowaga między życiem zawodowym a osobistym, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005. • Pocztowski A., Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategie, procesy, metody, PWE, Warszawa 2007. • Programy praca-życie a efektywność firm, red. S.Borkowska, IPiSS, Warszawa 2003. • Stan HRM w Polsce 2007, Raport Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami, Warszawa 2007. • Urbaniak B., Bohdziewicz P., Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kreowanie nowoczesności, IPiSS, Warszawa 2006. A.Pocztowski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie