GƏNCƏ - QAZAX ŞƏKİ - ZAQATALA DÜZƏN QARABAĞ DAĞLIQ ŞİRVAN QUBA - XAÇMAZ

4. RUSİYA AZƏRBAYCAN ROSTOV VOLQOQRAD ŞƏRQİ SİBİR ŞİMALİ QAFQAZ VOLQABOYU RAYONLAR GƏNCƏ-QAZAX ŞƏKİ-ZAQATALA DÜZƏN QARABAĞ DAĞLIQ ŞİRVAN QUBA-XAÇMAZ

5. Xəstəliyininfeksiyamənbəyiyoluxmuşbitkiqalıqlarındavətoxumlardasaxlananmitselvəsklerosiyalardır. Xəstəliyininkişafıüçünhavanınoptimalnisbirütubəti 85-90%-dir. Belərütubətvə 25-270Ctemperaturdaxəstəliyininkubasiyamüddəti 3 gündür. 54%-dənaşağınisbirütubətdəxəstəlikinkişafetmir. Antraknozunzərəriməhsulunmiqdarvəkeyfiyyətininaşağıdüşməsiiləxarakterizəedilir. Bundanəlavəxəstəliknəticəsindəbitkilər vaxtındanəvvəltələfolur, bitkilərinfotosintezsəthi 29-42%, askarbinturşusununmiqdarı 34% azalır (Çumakov, Zaxarova, 1990).

6. Tağlıbitkilərinfuzariozsoluxması– Fusarium oxysporium Schl. Təsnifatdayeri: Fungi vəya Mycota aləmi, Anamorfic fungi şöbəsi, Hyphomycetes sinfi, Hyphomycetales sırası, Dematiaceae fəsiləsi, Fusarium cinsi Biolojiqrupu: Hemibiotrof

7. Xəstəlikləəsasənqarpızvəyemişbitkiləriyoluxurlar. Cücərtilərdəxəstəlik 2 formadameydanaçıxır: soluxmavəkökboğazınınçürüməsi. Birinciformazamanıfilqəyarpaqcıqlarsolğunyaşılrəngalır, turqoruitirir, soluxurvə 2-3 günmüddətindəquruyurlar. Kökboğazınınçürüməsitorpaqdatemperaturaşağıolduqdavərütubəthədsizçoxolduqdabaşverir. Bitkininkökboğazınazilir, çürüyür, gövdəsulugörkəmalır. Yaşlıbitkilərdədəxəstəliyin 2 formasıbaşverir: soluxmavəböyümənindayanması. Onlardacücərtilərkimitezlikləsoluxur, bəzənyoluxmuşbitkilərtələfolmur, cırtdanlaşır, qısabuğumaralı, kiçikyarpaqlıolurlar.

13. Mikrokonidilər və makrokonidilər

14. Xlamidosporlar

15. RUSİYA, UKRAYNA, BELORUS, GÜRCÜSTAN, ORTA ASİYA TÜRK RESPUBLİKALARI AZƏRBAYCANIN SABİRABAD, SAATLI, KÜRDƏMİR, SAMUX

16. Optimaltemperatur 18-270C • Minimal 100C, maksimal 350C • TorpaqPH-ı 4-7 vəhavanınnisbirütubəti 40-70% • olduqdatörədicinininkişafıstimullaşır • Eynisahədəfasiləsizolaraqtağlıbitkilərbecərildikdə • xəstəliyinzərəriyüksəlir • Sahələrdəseyrəklikəmələgəlir • Məhsuldarlıqaşağıdüşür. • Növbətiəkinsisteminəəməledilməli • Tağlılarəvvəlkiəkinyerinə 2-3 ildənsonraqaytarılmalı • Bitkininböyüməsivəinkişafıüçünaqrotexniki • tədbirlərkompleksihəyatakeçirilməli • Butədbirlərbitkilərinxəstəliyəqarşıdavamlılığını • yüksəldir

17. Tağlıbitkilərinaskoxitozu- Ascochyta cucumis Fauts et Roum. Təsnifatdayeri: Fungi vəya Mycota aləmi, Anamorfic fungi şöbəsi, Coelomycetes sinfi, Sphaeropsidales sırası, Sphaeropsidaceae fəsiləsi, Ascochyta cinsi Biolojiqrupu: Hemibiotrof

24. B A D C A-piknidlər və psevdotesilər; B-kisə və kisəsporlar; C-piknidlər; D- piknosporlar

25. Xəstəlikdünyanınvə ölkəmizinistixanalarındaəngenişyayılmışxəstəliklərdən biridir Göbələktorpaqdabitkiqalıqlarındavəistixanakonstruksiyasındasaxlanılır. İnfeksiyamənbəyiyoluxmuştoxumlardır. Patogen 10-320Ctemperaturda və havanın genişnisbirütubətidiapozonunda 20-100% inkişafedir Askoxitozmeyvəvermədövrüxiyarınbütünorqanlarındarastgəlinir. Xəstəliknəticəsində standartauyğungəlməyənməhsulunmiqdarı 37-50%-əçatır Askoxitozlamübarizədəkomplekspayızprofilaktikasıaparılır: 2-5%-liformalinlə istixananındaxilisəthidezinfeksiyaedilir. Torpağınfumiqasiyasıaparılır, toxumlardərmanlanır.Askoxitozunyarpaqformasıinkişafedənzaman 0,7-1,0%-libordoməhluluiləçiləməaparılır. 3-4 çiləmə 10-12 günlükintervallatəkraredilir

26. Quruləkəlikvəyayarpaqlarınalternariozu–Alternaria cucurbitaeLetendreetRoum. Təsnifatdayeri: FungivəyaMycotaaləmi, Anamorficfungişöbəsi, Hyphomycetessinfi, Hyphomycetalessırası, Dematiaceaefəsiləsi, Alternariacinsi Biolojiqrupu: Hemibiotrof

32. İstixanaşəraitindəhavanıntemperaturu 25-280C və havanınnisbirütubətli 85% vədahaçoxolduqdatörədiciintensivinkişafedir Bitkininyarpaqlarının yoluxmasınəticəsindəfiziolojiproseslərpozulur.Fotosintezfəallığızəifləyir Məhsuldarlıqsağlamtağlaranisbətən 5-10% azalır Xəstəlikləənyaxşımübarizəadifitosanitartədbirlərinhəyatakeçirilməsidir. Xəstəliyinistixanadailkinəlamətlərigöründükdə 0,7%-libordoməhluluvəya0,3%-limisxloroksidiiləçiləmələrsəmərəlinəticələrverir

33. Tağlıbitkilərinağçürüməsi– Whetzelinia sclerotiorum (D.By) Təsnifatdayeri: Fungi vəya Mycota aləmi, Ascomycota şöbəsi, Euascomycetes sinfi, Helotiales sırası, Sclerotiniaceae fəsiləsi, Whetzelinia cinsi Sinonimi: Sclerotinia sclerotiorum Biolojiqrupu: Hemibiotrof

34. Yoluxmuşorqanlarınüzərindətopaşəklindəpambığaoxşarağrəngliörtükinkişafedir. Buörtükgöbələyinmitselindənibarətdir. Patogenləsirayətlənmişgövdənintoxumalarıyumşalır, sulanır. Busudanvətorpaqdanqəbuledilənmineralmaddələrindaxilolmaprosesinipozur, nəticədəbitkisoluxurvəməhvolur. Yoluxanorqanlarınsəthindəvəyadaxilindəəmələgələnsklerosiyalarşarşəkilli, dəyirmivəyauzunsovformalıdır. Sklerosiyalaryetişənzamanonlarınüzərindəbirdamcımayeəmələgəlirki, budaonadüşənişığıgüclüsurətdəyarır.

37. A B D E C A- yoluxmuş meyvə; B- patogenin sklerosiyaları; C-göbələyin koloniyası; D- apotesi; E –kisə və kisəsporlar

38. BitkilərağızcıqvətoxumanınmexanikizədəyerindənyoluxurBitkilərağızcıqvətoxumanınmexanikizədəyerindənyoluxur Patogen 16-180Ctemperaturda və 85%-dənyuxarınisbirütubətdədahaintensivinkişafedir Həmörtülü, həmaçıqşəraitdəxüsusiləmeyvələryoluxduğundanməhsuldarlıqkəskinşəkildəazalır.İstixanadaümumiyoluxma 30-32% olduqda, məhsuldarlıq 10-15% aşağıdüşür Məhsultoplanışındansonrabitkiqalıqlarısahədən çıxarılmalı, istixanavəparniklərdətorpaqdezinfeksiyaedilməli. Müntəzəmolaraqyoluxmuş, soluxmuşvəyaşlıyarpaqlar, habeləçürüyənmeyvələrməhvedilməli və vegetasiyadövrüistixanadasutkaərzində 18-200Ctemperaturhəddinisaxlamağaçalışmaqlazımdır

39. Yaşçürümə Bakteriozlar Bakterialləkəlik Kələ-kötür ləkəlik Damarlı bakterioz

40. 10.2 Tağlı bitkilərin bakteriya mənşəli xəstəlikləri Tağlı bitkilərin kələ-kötür ləkəliyi- Pseudomonas syringae pv.lachrymans Yonq et al. Təsnifatdayeri: Qrammənfiaerobçubuqlarvəkokklarbölməsi, Pseudomonaceae fəsiləsi, Xanthomonas cinsi Biolojiqrupu: Hemibiotrof