Urszulanki na Śląsku – Śląsk w Urszulankach

1. Urszulanki na Śląsku – Śląsk w Urszulankach Turniej Klas o tematyce regionalnej organizowany przez Bibliofil w 2007 roku

2. W turnieju wykorzystujemy pytania autorstwa Franciszka Kucharczaka, Marka Szołtyska oraz Bibliofilów: Agnieszki Wąglorz, Pauliny Franiczek, Pauliny Lejtman, Anny Rączka, Magdaleny Rompalskiej, Joanny Brzezinka, Aleksandry Błachnio, Agnieszki Łazickiej, Michała Jasłowskiego, Łukasza Gojnego, Rafała Gwóźdź oaz Jana Froehlicha. Większość materiałów ilustracyjnych pochodzi z witryny internetowej www.rybnik.pl, archiwum Zgromadzenia oraz z książek Marka Gruszczyka.

3. Pytanie nr 1 W języku śląskim słowo „gruba” oznacza: • Nie dbająca o swoją figurę kobieta • Rodzaj broni myśliwskiej np. „gruba Berta” • Kopalnia • Kolekta w Kościele

4. Pytanie nr 2 Wybierz właściwe daty powstania i rewindykacji LICEUM Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej w Rybniku: • Powstanie 1947; rewindykacja 1982 • Powstanie 1921; rewindykacja 1984 • Powstanie 1874; rewindykacja 2001 • Powstanie 1923; rewindykacja 1947

5. Pytanie nr 3 Kto do kogo i w jakie dni tygodnia chodził na zolyty?: • Dziołcha do galana w piątki • Lipsta do dziołchy w czwortki • Kawalyr do lipsty w środy oraz w soboty

6. Pytanie nr 4 W którym roku powstała pierwsza szkoła urszulańska w Rybniku, i kto był inicjatorem sprowadzenia do Rybnika Sióstr Urszulanek?: • W 1547 roku założono Kolegium dla Młodych Panien z inicjatywy Księcia Raciborskiego • W 1923 roku otwarto Gimnazjum Żeńskie, inicjatorem sprowadzenia Sióstr Urszulanek do Rybnika był ówczesny burmistrz Władysław Weber • W 1975 roku otwarto Liceum Koedukacyjne z inicjatywy prezydenta Józefa Makosza

7. Pytanie nr 5 W języku śląskim słowo „szola” oznacza: • Szkoła • Diabelski młyn • Zespół śpiewaczy • Winda kopalniana

8. Pytanie nr 6 Kiedy do Rybnika przyjechała pierwsza czwórka Sióstr Urszulanek? • 18 grudnia 1578 roku • 1 maja 1921 roku • 22 sierpnia 1923 roku • 21 marca 2003 roku

9. Pytanie nr 7 Który zestaw postaci to typowo śląscy bohaterzy baśni i legend? • Królewna Śnieżka, Zbój Madej, Kopciuszek • Rumcajs, Rusałka, Topielec, Janosik • Bebok, Dioboł albo Diosek, Ondraszek, Podciep, Ramża, Skarbnik, Szcziga, Utopek, Zmora

10. Pytanie nr 8 Kto był Dyrektorem Prywatnego Żeńskiego Liceum Sióstr Urszulanek w Rybniku w roku 1982? • Siostra Inez Aniela Smołka • Siostra Blandyna Beata Boch • Siostra Angelika Wanda Kwas • Siostra Ewa Dziura

11. Pytanie nr 9 W języku śląskim słowo „hasiok” oznacza: • Przybytek ulgi • Śmietnik • Popularne określenie Hasiora • Wybitny umysł

12. Pytanie nr 10 Na zdjęciach ludowy strój śląski z okolic Rybnika oraz strój rozbarski. Rozpoznaj strój z naszych okolic i powiedz, jakim elementem te stroje się różniły.

13. Pytanie nr 11 Podaj imię i nazwisko poprzedniej i obecnej Siostry Przełożonej Zgromadzenia Sióstr Urszulanek w Rybniku (do wyboru Siostry: Urszula Kupczyk, Angelika Kwas, Aleksandra Stachnik, Ilona Żarska)

14. Pytanie nr 12 Podaj śląskie nazwy widocznych na rysunku elementów codziennego stroju Ślązaczki.

15. Pytanie nr 13 Podaj jadłospis śląskiego świątecznego „łobiodu”: • Nudelzupa, rolada, czorne kluski, modro kapusta, kompot, szpajza • Barszcz zabielany, pieczeń z sarny, ziemniaki w kapturkach, szparagi, na deser melasa • Żurek z uszkami, kapusta z grzybami, makowiec zawijany • Pizza, cola, chipsy

16. Pytanie nr 14 Co pierwotnie mieściło się w najstarszym budynku kompleksu urszulańskiego, gdzie obecnie znajduje się pralnia i mieszkanie księdza? • Kasa Chorych • Szkoła Ewangelicka • Zbór Zielonoświądkowców • Szpital św. Juliusza • Kostnica miejska

17. Pytanie nr 15 Jak nazywa się widoczne na zdjęciu okrycie głowy śląskiej dziewczyny - panny?

18. Pytanie nr 16 W gwarze śląskiej słowo „nupel” oznacza: • Balonik • Dętka do roweru • Ogórek • Smoczek

19. Pytanie nr 17 Kto z obecnego grona profesorskiego jest absolwentem naszego liceum? Wymień chociaż trzy osoby.

20. Pytanie nr 18 Z jakich elementów składał się męski strój na Śląsku? Wymień 5 nazw.

21. Pytanie nr 19 Kto był dyktatorem III Powstania Śląskiego?

22. Pytanie nr 20 Nasza Szkoła przyjaźni się ze szkołami w trzech państwach (Francja, Niemcy i Włochy) Podaj dokładne nazwy chociaż dwóch zaprzyjaźnionych szkół.

23. Pytanie nr 21 W gwarze śląskiej słowo „szczewiki” oznacza: • Buty • Szczenięta • Sznurówki • Nasiona szczawiu

24. Pytanie nr 22 Kilka lat temu ukazały się dwa tomiki poezji uczennic naszego liceum. Wybierz właściwe tytuły. • Niedziela oraz Każdy jest poetą • Niedomiłość oraz Każdy ma swój świat • Niedomówienie oraz Każda chwila jest twoja

25. Pytanie nr 23 Gdzie się znajduje lokalne sanktuarium Bożego Ciała, legendarne miejsce pochówku księdza Walentego, zwane Studzionką?

26. Pytanie nr 24 Przetłumacz na język polski słowa: • Fedrować • Gruba • Szychta • Sztajger

27. Pytanie nr 25 Kilka lat temu ukazała się płyta zespołu wokalnego uczennic naszego liceum. Jaki tytuł nosi ta płyta? • Chwalmy Pana • Oddajmy cześć • Urszulanki śpiewają • Nasze piosenki

28. Pytanie nr 26 W gwarze śląskiej słowo „dupek” oznacza: • Mężczyzna obdarzony dużymi pośladkami • Kolarz zamykający peleton • Walet w kartach • Rodzaj prostego komputera

29. Pytanie nr 27 Na zdjęciu reżyser filmów: Sól ziemi czarnej, Perła w koronie, Paciorki jednego różańca, Śmierć jak kromka chleba – podaj jego imię i nazwisko

30. Pytanie nr 28 Pierwszy numer szkolnej gazetki Carpe Diem ukazał się w maju 1992.Kto był inicjatorem jej powstaniai wieloletnim opiekunem młodych redaktorów? • Nauczyciel wychowania fizycznego pan Adam Kotas • Polonistka pani Dorota Bożętka • Polonistka Siostra Ewa Dziura

31. Pytanie nr 29 Jaki gatunek ryby i jaka roślina znajduje się w herbie naszego miasta - Rybnik?

32. Pytanie nr 30 W gwarze śląskiej słowo „krauza” oznacza: • Kiszona kapusta • Beczka (np. Śmiechu) • Muszla klozetowa • Słoik

33. Pytanie nr 31 Na nic plebiscyty, kajdany, bo w śląskim narodzie silny duch,Miłością nasz lud jest zbratany, a Ślązak to wierny Polak. Zuch! Z jakiej pieśni Feliksa Nowowiejskiego pochodzi ten cytat?

34. Pytanie nr 32 Jak obecnie wygląda herb Górnego Śląska?

35. Pytanie nr 33 Kto w latach 1967 – 1985 pełnił funkcję biskupa diecezjalnego Diecezji Katowickiej?(przed Arcybiskupem Damianem Zimoniem)

36. Pytanie nr 34 Które z miast naszego regionu najbardziej ucierpiało podczas powodzi w roku 1997?

37. Pytanie nr 35 Przez kogo został zbudowany zamek w Chudowie? • Jana Gierałtowskiego • Kazimierza Wielkiego • Juliusza Ligonia • Andrzeja Sośnierza

38. Pytanie nr 36 W gwarze śląskiej słowo „wieprzek” oznacza: • Mały prosiaczek • Człowiek niekulturalny • Dopływ rzeki Wieprz • Nie umyty samochód • Agrest

39. Pytanie nr 37 Co obecnie znajduje się w Ratuszu na Rynku w Rybniku?

40. Pytanie nr 38 Jaki zwyczaj na Śląsku towarzyszy zapraszaniu gości na wesele?

41. Pytanie nr 39 W gwarze śląskiej słowo „kopyrtka” oznacza: • Przewrotka • Mała koparka • Skopiowana kartka papieru • Wywrotka

42. Pytanie nr 40 Wymień chociaż trzy postacie świętych, błogosławionych lub kandydatów na ołtarze pochodzących ze Śląska.

43. Pytanie nr 41 W gwarze śląskiej słowo „gizd” oznacza: • Glizda • Walet w kartach • Zwierzę łowne • Wycwaniony bajtel – rozrabiaka

44. Pytanie nr 42 Figura jakiego świętego stoi w Rybniku na Rynku, oraz przed tzw. Starym Kościołem (Matki Boskiej Bolesnej): • Świętego Jana Sarkandra, który głosił w Rybniku kazania • Świętego Antoniego – patrona Rybnika • Świętego Jana Nepomucena

45. Pytanie nr 43 Pierwsze huty, w których produkowano żelazo, nazywano: • Żelaźnioki • Binglozka • Kuźnie

46. Pytanie nr 44 Podaj, która to godzina po Śląsku (wszystkie cztery): • 12.00 • 12.30 • 14.15 • 16.45

47. Pytanie nr 45 W jakich latach Ślązacy walczyli o polskość tych ziem w czasie trzech powstań? • 1875 – 1896 • 1919 - 1921 • 1995 - 2001

48. Pytanie nr 46 Kamieniarz z kilofem i kamieniem znajduje się w herbie dzielnicy: • Golejów • Zebrzydowice • Kamień • Maroko - Nowiny

49. Pytanie nr 47 W którym roku odbył się Plebiscyt na Śląsku? Co między innymi wpłynęło na jego wynik?

50. Pytanie nr 48 W latach międzywojennych w ogólnopolskim konkursie Rybnik został nazwany: • Hasiokiem • Miastem kominów • Miastem kwiatów i ogrodów