Lokaal behoeftenonderzoek bij Senioren

VormingPlus Theo Hullebroeck Lokaal behoeftenonderzoek bij Senioren

Beleidsvoorbereiding(ex ante evaluatie) Beleidsuitvoering (tussentijdse evaluatie) Beleidsbeoordeling (ex post evaluatie) Beleidsvoorbereiding De beleidscyclus en (evaluatie)onderzoek

Werken ‘Beleidsevaluatie’ Handleiding Beleidsevaluatie (vier delen, 2007)‏ http://soc.kuleuven.be/sbov/ned/publicaties/detail/sn020520.htm Handleiding Opvolgen en Evalueren van het beleid (indicatoren, 2002)‏ http://aps.vlaanderen.be/straplan/methoden/Handleiding_beleid.pdf Kwaliteitsrichtlijnen surveys http://aps.vlaanderen.be/statistiek/publicaties/stat_Publicaties_survey.htm

Recente geschiedenis vergelijkbaar onderzoek 1975-1985 Bijzonder veel behoeftenonderzoeken bij bejaarden (OCMW) (BTK, Plan Spitaels, derde arbeidscircuit …)‏ 1985-1995 Tevredenheidsonderzoeken 1995-2007 Evaluatieonderzoek. Diverse soorten, eerder effectonderzoeken, minder maar ook Behoeftenonderzoeken (ex ante evaluatieonderzoek)‏

Externe condities voor het lukken van onderzoek Bevoegdheid opdrachtgever en uitvoerder Politieke wil en vraag naar resultaten PRAKTIJK- en BELEIDSRELEVANT Visie ONDERZOEK Doelstelling en planning Middelen Draagvlak en betrokkenheid stakeholders

Lokaal onderzoek Zicht krijgen op de lokale context die soms niet, soms wel verschilt Lokale evaluatie veronderstelt lokale informatie Fijnmazig meten Kader wordt getrokken op basis van indicatoren en andere bovenlokale informatie Indicatoren worden gerelativeerd op basis van lokale informatie

‘Behoeften’ meten? Zeer moeilijk begrip met veel aspecten Bradshaw’s taxonomie: (zeer bekend!)‏ Normative need (Normatieve behoefte)‏ Felt need (Aangevoelde behoefte)‏ Expressed need (Uitgedrukte behoefte, vraag)‏ Comparative need (Vergelijkende behoefte)‏ Een behoefte is een ‘sociaal construct’ Een behoefte is een spanning (gap)‏

Onderzoekssoorten Kwantitatief versus kwalitatief Exploreren, beschrijven, verklaren Longitudinaal versus cross-sectioneel Nrgl onderwerp: opinieonderzoek, bekendheidsonderzoek, attitudeonderzoek, effectonderzoek, tevredenheidsonderzoek, behoeftenonderzoek

Onderzoek: Belang van de voorbereiding Probleemstelling, onderzoeksprobleem Doelstelling Onderzoeksvragen formuleren Mixed methods en triangulatie

Technieken 1/12 Steekproeftrekken Kwantitatief Verkeerde vraag : ‘Hoe groot moet m’n steekproef zijn wil ze representatief zijn?’ Enkelvoudig aselect of complexer ontwerp Toetsen (p-waarde)‏ Betrouwbaarheidsinterval. Non-respons Kwalitatief Theoretisch steekproef-trekken Doelgericht (purposive) trekken

Technieken 2/12 Naslagwerken SOKA Kwaliteitszorg in Welzijnsvoorzieningen (losbladig werk)‏ Gemeentelijk zakboekje, OCMW-zakboekje (kluwer)‏

Technieken 3/12 Indicatorensets (voorbeelden) 1/3 Verzamelwerken : http://aps.vlaanderen.be/statistiek/cijfers/stat_cijfers.htm (VRIND) http://www.onafts.fgov.be/Nl/Documentation/Publication/Documents/SocEcoIndic.pdf (sociaal en economisch: Federaal)‏ (Socio)demografische indicatoren http://statbel.fgov.be/figures/population_nl.asp http://www.oost-vlaanderen.be/docs/nl/jx/2642sociale%20situatieschets%2008-12-06%20lr.pdf Duurzaamheidsindicatoren http://www.limburg.be/duurzaamheidsbarometer/pdf/Eindrapport/2%20-%20Opbouw%20dbl.PDF http://www.thuisindestad.be/flash.html (stadsmonitor)‏ Leefbaarheidsindicatoren http://www.ulg.be/psysante/qualidem/inami/kwaliteit%20leven%201.doc (dementie)‏ http://www4.gent.be/gent/wonen/Leefbaarheidsmonitor%20editie%20II%20-%20%2020-04%202006.pdf (Gent)‏

Technieken 3/12 Indicatorensets (voorbeelden) 2/3 Gezondheidsindicatoren http://www.zorg-en-gezondheid.be/cijfers.aspx http://www.kce.fgov.be/index_nl.aspx?SGREF=5260 Onderzoek Bloemekenswijk Gent Kansarmoede-indicatoren en SIF-indicatoren http://www.armoedebestrijding.be/publications/tweejaarlijksverslagindicatoren.pdf http://aps.vlaanderen.be/statistiek/cijfers/lokaal/sif.xls Lokale sociale indicatoren http://aps.vlaanderen.be/lokaal/lokale_projecten2.htm Welzijnsindicatoren http://www.limburg.be/studiecel/statistieken_thema_welzijn.html Economische indicatoren (arbeidsmarkt)‏ http://www.steunpuntwav.be/view/nl/18767 http://arvastat.vdab.be/nwwz/index.htm

Technieken 3/12 Indicatorensets, bemerkingen 3/3 Stortvloed! Grondige kennis ervan noodzakelijk Algemene geldigheid is niet noodzakelijk lokale geldigheid Lokale bruikbaarheid : raamwerk

Technieken 4/12 Quick-scans, checklists Proza

Technieken 5/12 Lokale surveys (populatie of doelgroepen)‏ Respons goed verzorgen! (is vaak onverantwoord laag)‏ Bij face tot face : duur (tenzij vrijwilligers)‏ Betrouwbaarheid van de schattingen: verschil tussen algemene schattingen en specifieke schattingen Kanskapitalisatie bij veel schattingen

Technieken 6/12 Focusgroepen Kwalitatieve methode 8-10 deelnemers (homogene groep)‏ Soms meer dan één groep Selectie deelnemers belangrijk Voorbereiding en modereren belangrijk Verwerking en analyse: eenvoudig of complex

Technieken 7/12 Nominale groepstechniek Kwalitatieve methode met kwantiatief aspect 5 tot 12 deelnemers Eén-vraag techniek Ideeën noteren, verzamelen, stemmen

Technieken 8/12 Face to face Interviews Veel soorten: van ‘narratief interview’ tot ‘checklist interview’ Beslagen interviewer (inhoudelijk én technisch)‏ Arbeidsintensief en daardoor duur

Technieken 9/12 Case Studies Methode op zich Zicht krijgen op een geheel Soorten selecties van cases Soms meerdere technieken tegelijk inzetten

Technieken 10/12 Delphi-techniek Bevragen van experten Anoniem, schriftelijk, iteratief (tot 3 rondes)‏ Van open naar gesloten, van kwalitatief naar kwantitatief Gemotiveerde experten!

Technieken 11/12 open schriftelijke bevragingen Zelf zeer goede ervaringen bij semi-professionals Zes tot acht open vragen

Technieken 12/12 Andere technieken SWOT-analyses Concept Mapping Colour vote Toezicht- of inspectieformulieren Overzichten van kwaliteitscriteria …

Lokaal behoeftenonderzoek bij Senioren