Projekt „Dolnośląskie Liceum E-learningowe” w Zespole Szkół nr 5 im. M. T. Hubera

1. Projekt „Dolnośląskie Liceum E-learningowe”w Zespole Szkół nr 5 im. M. T. Hubera Konferencja wdrożeniowa Wałbrzych, 16.11.2010r.

2. Projekt „Dolnośląskie Liceum E-learningowe” Rynek pracy a kompetencje pracowników Opracowanie: Katarzyna Druczak Zespół Szkół nr 5 im. M.T. Hubera

3. O czym powiem? • Rynek pracy (trendy i sytuacja) • Tendencje w branżach i nowe zawody • Oczekiwania pracodawców • Całożyciowe uczenie się • Zespół Szkół nr 5 w Wałbrzychu jako szkoła wspierająca uczniów/słuchaczy w tranzycji z edukacji na rynek pracy

4. 1. Rynek pracy - trendy • Przekształceniom ulega sposób rozumienia i funkcje pracy, jak i forma i sposób jej wykonywania • Coraz większego znaczenia nabierają elastyczne formy zatrudnienia (alterpraca) • Dynamiczne zmiany w świecie zawodów • Zmiany specjalności, zawodów jeśli człowiek chce być na rynku pracy

5. 1. Rynek pracy - trendy • Zmienia się zapotrzebowanie na umiejętności i kompetencje pracowników • Obserwuje się znaczące zmiany w poszczególnych branżach i sektorach gospodarki, które „zmuszają” współczesnych pracowników do rozwoju kompetencji i kwalifikacji

6. 1. Rynek pracy - trendy • Myślenie projektowe i nastawienie na rezultat (przedsiębiorstwa podążają za zmianami, zmieniają organizację pracy i myślenie o celu; zajmują się projektami; pojawiają się także wyspecjalizowane firmy zorientowane na pracę czasowo-projektową) • Mobilność kadr (ma charakter międzynarodowy, jak i krajowy)

7. 1. Rynek pracy - trendy • Mobilność przestrzenna pracodawców na przykładzie Dolnego Śląska • Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna Inwest - Park • Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna • Kamiennogórska Specjalna Strefa Małej Przedsiębiorczości • Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna Euro-Park - podstrefa Dolnośląska /Kobierzyce/

8. 1. Rynek pracy - trendy • Charakterystyka inwestora koreańskiego • Konfucjanizm • Hierarchia • Networking • Patriotyzm ekonomiczny • Stosunek do pracy • Pytania osobiste • Stosunek do starszych • Stosunek do kobiet • Wykształcenie

9. Polski rynek pracy - sytuacja • Stopa bezrobocia wyniosła 11,5% (wrzesień 2010; we wrześniu 2009 wynosiła 10,9%) • Liczba bezrobotnych wyniosła 1.815,1 tys.; w porównaniu do końca sierpnia 2010 wzrosła o 19,9 tys. osób (wrzesień 2010) • Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim 18,5%, zachodniopomorskim 15,9%, kujawsko-pomorskim 15,1%; najniższą w: śląskim i małopolskim 9,5%, mazowieckim 8,9%, wielkopolskim 8,5% [Podaję za: MPiPS, wrzesień 2010]

10. Polski rynek pracy - sytuacja Ranking województw ze względu na wartość wskaźnika dostępności pracy w kwietniu 2010: • Śląskie: 21 • Opolskie: 24 • Małopolskie: 27 • Dolnośląskie: 31 • Pomorskie: 33

11. Polski rynek pracy - sytuacja • Łódzkie: 33 • Lubuskie: 33 • Wielkopolskie: 37 • Kujawsko-Pomorskie: 37 • Zachodniopomorskie: 41 • Lubelskie: 42 • Mazowieckie: 56 • Podkarpackie:65 • Podlaskie: 68 • Warmińsko-Mazurskie: 89 [dane z kwietnia 2010, GUS]

12. Dolnośląski rynek pracy • Dolny Śląsk jest dynamicznie rozwijającym się województwem, atrakcyjnym dla inwestorów • Obok tradycyjnych gałęzi przemysłu dynamicznie rozwija się sektor usług oraz firmy działające w zakresie nowoczesnych technologii

13. Dolnośląski rynek pracy • Struktura zatrudnienia (GUS): • Usługi rynkowe (w ramach działalności gospodarczej)– 41,9% • Usługi nierynkowe (indywidualne i socjalne) – 18,1% • Przemysł i budownictwo – 32,6% • Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, rybactwo – 7,4%

14. Dolnośląski rynek pracy • Branże kluczowe: • działalność gospodarcza, handel detaliczny, naprawa artykułów użytku osobistego i domowego, handel hurtowy i komisowy • budownictwo • produkcja maszyn i urządzeń • produkcja pojazdów samochodowych

15. Dolnośląski rynek pracy • górnictwo rud metali • produkcja metalowych wyrobów gotowych z wyłączeniem maszyn i urządzeń • hotele i restauracje • produkcja artykułów spożywczych i napojów • produkcja mebli • transport

16. Dolnośląski rynek pracy • Bezrobocie - koniec września 2010 roku 12,4% /wzrost w porównaniu do poprzedniego miesiąca o 0,3 punktu procentowego/. W kraju wskaźnik bezrobocia wzrósł także 0,1 punktu – z 11,4 do 11,5%

17. Dolnośląski rynek pracy • Bezrobocie Podregiony:  • jeleniogórski 17.2% +0,6 • legnicko-głogowski 11,6% +0.3 • wałbrzyski: 18.6% +1,1 • wrocławski: 12,2% -0,1 • M. Wrocław: 5,6%

18. Dolnośląski rynek pracy • Bezrobocie Najwyższą stopę bezrobocia w województwie dolnośląskim na koniec września 2010 roku, zanotowano w powiatach: • górowskim 25,0% • złotoryjskim 24,8% • lubańskim 24,6% • lwówecki 23,1% • kłodzkim 22,7% • dzierżoniowski 22,0% • kamiennogórskim 21,0% • jeleniogórskim 20,3%

19. Dolnośląski rynek pracy • Bezrobocie Najniższy poziom stopy bezrobocia nie przekraczający 10% wystąpił w powiatach: • wrocławskim-ziemskim 5,3% • wrocławskim-grodzkim 5,6% • polkowickim 8,8% • lubińskim 9,0% • legnickim – grodzkim 9,1% • jeleniogórskim - grodzkim 10,1%

20. Dolnośląski rynek pracy • Wolne miejsca pracy • Pracodawcy zgłosili we wrześniu do powiatowych urzędów pracy 8261 wolnych miejsc pracy • Najwięcej wolnych miejsc pracy zgłosili pracodawcy do powiatowych urzędów pracy w Wałbrzychu (1011), Świdnicy (1007), Wrocławiu (742), oraz Legnicy (629)

21. Dolnośląski rynek pracy • największy wskaźnik napływu bezrobotnych przypadający przeciętnie na 1 zgłoszone wolne miejsce pracy zanotowano w powiatach: jeleniogórskim – ziemskim (8,2), lwóweckim (8,1), wołowskim (7,7), średzkim (6,2) oraz lubańskim (5,4). • najniższy wskaźnik napływu bezrobotnych przypadający na 1 zgłoszone wolne miejsce pracy zanotowano w powiatach: legnickim - grodzkim (1,5), świdnickim (1,8), wałbrzyskim (2,0) oraz bolesławieckim (2,2).

22. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody • Skazani na sukces: • Usługi komputerowe • duże zapotrzebowanie na programistów oraz testerów oprogramowania • rozkwit specjalności informatycznych: webmaster, analityk systemów komputerowych oraz grafik komputerowy • miejsca dla osób swobodnie poruszających się w obszarze teleinformatyki (inżynier telekomunikacji, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, inspektor bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych) • zapotrzebowanie na projektantów i organizatorów obsługi sprzedaży on-line.

23. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 2. Handlowcy - także ci tradycyjni - będą grupą specjalistów niezależnie od branży, w której działają. Poszukiwani będą zarówno doradcy handlowi wyspecjalizowani w sprzedaży danego typu produktów, jak i sprzedawcy

24. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 3. Kolejnym gorącym obszarem rynku pracy będzie przemysł: • profesje, o których Polacy zdawali się w ostatnich latach zapominać (jak frezer, spawacz czy ślusarz), wracają do łask • prym na rynku pracy wiedli będą inżynierowie (specjalności jak: inżynier automatyki i robotyki, inżynierii materiałowej, inżynier elektronik oraz inżynier organizacji i planowania produkcji) • z przebiegu kariery zawodowej powinni być również zadowoleni specjaliści w przemyśle farmaceutycznym

25. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 4. Edukacja Ze względu na rosnącą potrzebę nabywania coraz nowych kompetencji i stałego rozwoju branża ta przeżywa rozkwit: • wyróżnia się zawody tradycyjne, związane z oświatą, edukacja i wychowaniem (np. nauczyciel), jak i nowe zawody, jak teleedukator, specjalista ds. szkoleń czy dydaktyk medialny, trener • duży wzrost obserwuje się przede wszystkim w obszarze edukacji z wykorzystaniem technologii informatyczno-komunikacyjnych (e-learning, blended-learning) oraz Internertu (webeducation)

26. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 5. Wejście w erę informatyzacji zobowiązuje Okazuje się, że umiejętność pozyskiwania, gromadzenia i przetwarzania informacji coraz częściej decyduje o „być albo nie być” w świecie biznesu. Stąd nowe zawody - związane z zarządzaniem wiedzą - już teraz zyskują coraz większą popularność. Przestaje dziwić obecność w firmie administratora baz danych, specjalisty ds. zarządzania wiedzą, specjalisty ds. analiz rynku, infobrokera, brokera praw własności intelektualnej, archiwisty dokumentów, selektora informacji, audytora wiarygodności informacji, ethical hackera

27. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 6.  Medycyna, ochrona zdrowia • wśród specjalizacji lekarskich, które będą przeżywały największy rozkwit, znajdą się transplantolodzy kliniczni, kardiochirurdzy, alergolodzy oraz ortodonci • jest także duże zapotrzebowanie na dietetyków, chirurgów plastycznych, instruktorów fitnessu, fizjoterapeutów, logopedów, kosmetyczki, pielęgniarki • wzrasta także zapotrzebowanie na technologów żywności, biotechnologów, specjalistów ochrony zdrowia

28. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 7. Ochrona środowiska: • inżynier inżynierii środowiska, architekt krajobrazu czy też doradca ekologiczny zaliczani są do grupy pracowników o stosunkowo dużym potencjale • wprowadzanie coraz bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących środowiska naturalnego wymagać będzie większej liczby inspektorów i strażników do ochrony tego prawa

29. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 8. Obszar rynku pracy, na który zwracam szczególną uwagę, to bankowość i finanse (analityk, doradca finansowy, księgowy, urzędnik ds. pożyczek, kosztorysant , doradca inwestycyjny)

30. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody 9. Usługi: w odpowiedzi na społeczne zapotrzebowanie są potrzebni np. zarządcy nieruchomości, pracownicy ochrony, groomerzy, pracownik medycznej opieki domowej, mystery client

31. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody • W Polsce najbardziej poszukiwanymi pracownikami są: • wykwalifikowani pracownicy fizyczni – m.in. elektrycy, cieśle, stolarze, murarze, hydraulicy czy spawacze • menadżerowie projektów • szefowie kuchni i kucharze • kierowcy • pracownicy sekretariatu, asystenci dyrekcji, asystenci ds. administracji

32. 2.Tendencje w branżach i nowe zawody • pracownicy hoteli i restauracji • pracownicy księgowości i finansów • inżynierowie • pracownicy działów IT • pracownicy recepcji [podaję za: Manpower, 2010]

33. 2.Tendencje w branżach i nowe zawody • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania: - 2360 zawodów i specjalności (dotychczas 1770) - 564 nowe zawody i specjalności; w ramach istniejących profesji wyodrębniono 110 dodatkowych specjalności

34. 2.Tendencje w branżach i nowe zawody • nowe zawody: egzaminator on-line, koordynator projektów unijnych, opiekun marki (brand manager), tester oprogramowania komputerowego, broker informacji (researcher), specjalista do spraw uzależnień od mediów cyfrowych, technik urządzeń i systemów energii odnawialnej, pracownik centrum elektronicznej obsługi klienta, barista

35. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody • Według socjologa Jacka Wasilewskiego, w skład oceny prestiżu zawodowego wchodzi wiele elementów, takich jak: • wymagany poziom kwalifikacji i wykształcenia, • zajmowane stanowisko, • ponoszona odpowiedzialność, • zakres podejmowanych decyzji, • uciążliwość pracy, • społeczne znaczenie zawodu, • stałość i pewność pracy, • możliwość uzyskania dodatkowego wykształcenia

36. 2. Tendencje w branżach i nowe zawody Procent Polaków darzących wybrane zawody dużym lub bardzo dużym poważaniem: • profesor uniwersytetu – 84% • strażak – 84% • górnik – 78% • pielęgniarka – 77% • lekarz – 73% • inżynier pracujący w fabryce – 71% • nauczyciel – 70% • robotnik wykwalifikowany, np. tokarz, murarz – 69% • księgowy – 64% • oficer zawodowy w randze kapitana – 63% • sędzia – 62%

37. 2.Tendencje w branżach i nowe zawody • kierowca autobusu – 61% • rolnik indywidualny na średnim gospodarstwie – 61% • informatyk, analityk komputerowy – 61% • adwokat – 60% • (…) • minister – 36% • radny gminny – 31% • poseł na sejm – 24% • działacz partii politycznej – 19% [podaję za: CBOS 2009]

38. 3. Oczekiwania pracodawców Obecnie od pracowników wymaga się znacznie więcej niż tylko wykonywania określonych zadań przypisywanych do stanowiska pracy. Oznacza to, że wysokie kwalifikacje, jakkolwiek ważne, już nie wystarczą, by sprostać wymaganiom rynku pracy. Pracodawcy oczekują od zatrudnianych osób kompetencji, na które składają się: - zdobyta wiedza - umiejętności - postawy

40. 3. Oczekiwania pracodawców • Poza wykształceniem i doświadczeniem niezwykle cenione są tzw. kompetencje miękkie. Należą do nich: • Komunikatywność • Umiejętność pracy w zespole • Radzenie sobie z problemami • Pomysłowość • Umiejętność szybkiego reagowania na zmiany • Otwartość • Elastyczność • Umiejętność motywowania się do pracy

41. 3. Oczekiwania pracodawców • Raport „Rynek pracy w Polsce i Unii Europejskiej” [www.zporr.wup.opole.pl]: • Najbardziej ceniona jest odpowiedzialność • Znaczące się także: otwartość, zaangażowanie, elastyczność, uprzejmość, uczciwość, punktualność i sumienność • Najmniej cenionymi cechami zdaniem pracodawców, są towarzyskość oraz elokwencja

42. 3. Oczekiwania pracodawców • Najważniejsze umiejętności idealnego kandydata do pracy to: • Praca w zespole • Komunikatywność • Elastyczność • Zorganizowanie • Inicjatywa • Kreatywność • Umiejętność podejmowania decyzji • Automotywacja • Umiejętności analityczne

43. 3. Oczekiwania pracowników W pierwszej połowie lipca 2010 roku firma Sedlak & Sedlak przeprowadziła badanie oczekiwań wobec pracodawców. Ankietę on-line wypełniło łącznie 1 187 internautów, reprezentujących różny profil demograficzno-społeczny. Zbadano wymagania względem zatrudnienia w 6 obszarach: • kariera i rozwój, • stanowisko, • wynagrodzenia i benefity, • wizerunek firmy, • warunki i środowisko pracy oraz • zarządzanie

44. 3. Oczekiwania pracowników Najważniejsze czynniki brane pod uwagę przy ocenie pracodawcy (%)*: • Atrakcyjne wynagrodzenie – 15,5% • Dobra atmosfera – 12,6% • Kompetentni przełożeni – 8,7% • Poczucie sensu wykonywanych zadań – 7,2% • Dostęp do kursów i szkoleń – 7,1% • Możliwości awansu – 7,0% • Jasno określony system wynagrodzeń – 4,4% • Możliwość podejmowania samodzielnych decyzji – 4,2% • Czytelne zadania i obowiązki – 4,0% • Jasno określona ścieżka kariery – 3,6% • Wykorzystywanie własnego potencjału – 3,6% • ankietowani musieli wybrać 4 najważniejsze spośród 24 czynników Opracowanie Sedlak & Sedlak

45. 4. Całożyciowe uczenie się • Zmienność znaczenia terminu „edukacja” • Nauczanie Uczenie się: edukacja dorosłych • Nauczanie Uczenie się: kształcenie ustawiczne, edukacja permanentna • Nauczanie Uczenie się: całożyciowe uczenie się

46. 4. Całożyciowe uczenie się • Idea lifelong learning dokonuje zmiany paradygmatu kształcenia „od zorientowanego na nauczyciela do zorientowanego na ucznia / słuchacza / studenta” • Powoduje to wzrost roli samokształcenia i zwiększenie odpowiedzialności osób uczących się za własny rozwój intelektualny i zawodowy • Tradycyjną ścieżkę życiową edukacja – praca – emerytura należy zastąpić kontinuum, w którym nauka formalna przeplata się z nieformalną, doświadczenie życiowe z pracą zawodową, rozwój intelektualny i duchowy z rozwojem postaw obywatelskich

47. 4. Całożyciowe uczenie się • Obszary całożyciowego uczenia się: • uczenie się formalne • uczenie się pozaformalne • uczenie się nieformalne

48. Szkoła on-line w kontekście całożyciowego uczenia się • Człowiek ustala sobie czas, jaki poświęca na przyswojenie materiału • Lekcje on-line dają możliwość szybkiego i łatwego dostępu do dodatkowych treści, w tym również w wersji multimedialnej • Nauka on-line to dobry sposób by nauczyć się zarządzać własnym czasem • Uczeń przechodzi proces nauczania w sposób zindywidualizowany • Możliwości kontaktów, w tym wzmocnień ze strony otoczenia (nauczyciela) są znacznie mniejsze • Do bieżącej wymiany informacji, poglądów czy pracy w grupach służą komputer, forum dyskusyjne, skype, czat

49. Zespół Szkół nr 5: tranzycjaz edukacji na rynek pracy • Prowadzi systematyczną współpracę z pracodawcami (praktyki, Forum Zawodowe, wycieczki zawodoznawcze, tablice dla pracodawców, wspólne inicjatywy podejmowane z pracodawcami) • Placówka posiada bogatą ofertę edukacyjno-zawodową, kursową (w kontekście promowania całożyciowego uczenia się) • Szkoła realizuje zadania z zakresu poradnictwa edukacyjno-zawodowego • Uczestniczy w różnych przedsięwzięciach np. Ogólnopolski Tydzień Kariery, Dolnośląski Festiwal Nauki

50. Zespół Szkół nr 5: tranzycja z edukacji na rynek pracy • W szkole są prowadzone zajęcia, motywuje się uczniów/słuchaczy do rozwijania kompetencji zgodnie z Zaleceniem Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (w obszarze 8 kompetencji kluczowych)