Spor Sakatlıkları

1. Spor Sakatlıkları

2. Ayak Burkulması • Tanımı; ayaktaki bir veya daha fazla bağın aşırı şekilde gerilmesidir. • Etkilenen vücut parçaları; • Ayaktaki her hangi bir bağ. • Sakatlık bölgesindeki kaslar,sinirler, tendonlar ve kan damarları gibi dokular.

3. Nedenleri Bağlara yapılan baskı sonucu ayaktaki eklemlerden birinin geçici olarak yerinden çıkması

4. Nasıl önlenir • İlgilendiğiniz spor için gerekli kuvvet ve kondisyon çalışmaları yaparak. • Antrenman ve müsabakadan önce yeterli ısınma hareketleri yaparak. • Bu tip sakatlık oluşturabilecek spor aktivitelerinden önce, ilgili eklemi bandajlayarak. • Sporunuz için hazırlanmış ve ayağınıza iyi destek veren ayakkabılar giyerek.

5. Tedavi • Amaç yırtılan bağlara daha fazla zararı önlemektir.Bunun için burkulan bölgeye buz tedavisi uygulanır ve ayak kalp seviyesinden yüksekte olacak şekilde tutulur.Buz tedavisi aralarında sakatlanan bölge elastik bandaj ile sarılır.Sakatlığın üzerinden 72 saat geçmesinden sonra kendinizi daha iyi hissediyorsanız buz tedavisi bırakılıp sıcak kompres tedavisine başlanır.Ayakta oluşan şişliği indirmek için yavaşça ve sık aralıklarla sakatlanan bölgeye yapılan masaj rahatlık sağlayacaktır.

6. Ayak Bileği Burkulması Tanımı ; Ayak bileğindeki bir veya birden fazla bağın çok az gerilmesi veya bir parça yırtılmasıdır.

7. Etkilenen Vücut Parçaları • Ayak bileği eklemini destekleyen bağlar. • Ayak bileği ekleminin üç kemiği: talus,tibia,fibula. • Sakatlık bölgesindeki eklem kemiklerini saran zarlar,sinirler, tendonlar ve kan damarları gibi yumuşak dokular.

8. Belirti ve Bulgular • Sakatlık sırasında şiddetli ve ani oluşan ayak bileği ağrıları. • Ayak bileğinin dışında “ pat “ sesi ve ya yırtılma hissi. • Sakatlık bölgesinde hafif hassasiyet. • Az olsa da fonksiyon kaybı. Sakatlıktan 30 dakika sonra sporcu kediliğinden yürüyebilir. • Tüm ayak bileği çevresinde şişme.

9. Nedenleri Ayak bileğinin iç veya dış tarafından yapılan darbe veya baskının , geçici olarak ayak bileğinin veya talus’un normal soketinden çıkması.Ayak bileği eklemini destekleyen bağların yırtılmadan uzaması.

10. Nasıl önlenir • İlgilendiğiniz spor için gerekli kondisyon çalışmaları yapmak. • Antrenman yada maçtan önce yak bileğini iyice ısıtmak. • Bu tip sakatlık oluşturabilecek spor aktivitelerinden önce ,orta baldırdan ayak bileğinin ortasına kadar olan bölgeyi iyi şekilde bandajlayarak. • Seçtiğiniz spor aktivitesi için doğru spor ayakkabısı giymek. • Önemli bir ayak bileği sakatlanmasından sonraki 12 ay süresince spor aktiviteleri sırasında ayak bileğine yeteri kadar destek sağlayarak.

11. Tedavi • Yırtılan bağlara daha fazla zararı önlemek için buz tedavisi uygulanır.Ayak bileği kalp seviyesinden daha yukarı pozisyonda tutulur. • Her gün 3-4 kez , 20 dakika süre ile buz masajı uygulanır.buz tedavisi uygulanırken buz deri ile direkt temas ettirilmez bir torbaya yada nemli bir havluya sarılır. • Sakatlıktan 96 saat sonra,eğer daha iyi hissediyorsanız daha önce,buz yerine sıcak tedavisi uygulayınız. • Mümkün olduğu zaman sakatlanan ayağı yukarı kaldırılmış pozisyonda tutunuz. • Şişkinliği indirmek için,yavaşça ve sık aralıklarla ile sakatlanan bölgeye yapılan masaj rahatlık sağlayacaktır.

12. Bacak Burkulması • Bacaktaki tibia ve fibula arasındaki bağların aşırı gerilmesidir.Bağlar aşırı gerildiğinde çok gergin olur ve bağlandığı yerden veya kendi içinde en zayıf olduğu yerden kopar.Bağ eğer koptuğu yerden beraberinde bir kemik parçasını da koparırsa, buna” avulsiyon kırığı “ denir.

13. Etkilenen Vücut Parçaları • Tibia ve fibula arasındaki bağlar. • Sakatlık bölgesindeki periost,sinirler,tendonlar ve kan damarları gibi yumuşak dokular. • Bu tür sakatlıkta ayriyetten fibula da kırılmış olabilir.

14. Belirti ve Bulgular • Sakatlık sırasında oluşan kuvvetli ağrı. • Bacağın içinde “pat” sesi duyulması veya yırtılma hissedilmesi. • Sakatlık bölgesinde aşırı hassasiyet. • Bacakta belirgin şişme. • Sakatlıktan hemen veya biraz sonra gözlemlenen kontüzyon.

15. Nedenleri • Buradaki bağda oluşan aşırı stresten dolayı,geçici olarak tibia ve fibulayı birbirinden ayırmasıdır. • Burkulmalar voleybolcularda, basketbolcularda, futbol, kayak, uzun ve yüksek atlama sporu yapan sporcularda sık görülür.

16. Nasıl önlenir • Sporunuza uygun kondisyon ve kuvvet programlarını uygulayarak. • Müsabaka ve antrenmanlardan önce yeteri derecede ısınma ve esnetme hareketleri yaparak. • Müsabaka ve antrenmanlardan önce sakatlık olasılığı yüksek olan eklemleri bandajlayarak.

17. Tedavi • Hedef yırtılan bağlara daha fazla zarar verilmesini önlemektir.Doktor bu tür ağır sakatlıklarda genelde dizden ayak parmaklarına kadar olan bölgeyi hareket etmemesi için alçıya alır. Eğer doktor alçıya almaz ve bandajlamaz ise her gün 3-4 kez,20 dakika süre ile buz masajı uygulanır. • Buz tedavileri ardından sakatlanan bölge bandajlanır. Hasta 72 saat sonra kendini daha iyi hissediyorsa buz yerine sıcak tedavisi uygulanır,yada ısı veren kremler kullanılır.

18. Bacak Zorlanması, Baldır • Baldırın tendon ve kaslarında oluşan sakatlıktır.Kas ve tendon liflerinin gerilmesi ve yırtılması sonucu oluşur.

19. Etkilenen Vücut Parçaları • Baldır ve bacak tendon ve kasları. • Bacak (femur,tibia ve fibula)kemikleri. • Sinirler,periost,kan ve lenf damarları ve ligamentler gibi gergin kası çevreleyen yumuşak dokular.

20. Belirti ve Bulgular • Ayak ve ayak bileğini hareket ettirme veya gerdirme sırasında ağrı. • Topallama • Baldırda kas spazmları. • Sakatlık yerinde şişme. • Orta ve ciddi sakatlanmalarda kuvvet kaybı.

21. Nedenleri • Baldır kas-tendon ünitelerinin uzun süre aşırı derecede kullanılması. • Baldır kas-tendon ünitesine yapılan şiddetli bir darbe veya uygulanan güç.

22. Nasıl Önlenir • Seçtiğiniz spor ile ilgili doğru kondisyon kuvvet ve esneklik antrenmanları içeren bir program uygulayarak. • Antrenman ve müsabakalardan önce yeteri kadar ısınma ve germe hareketleri yaparak. • Doğru seçilmiş koruyucu malzeme giyerek.

23. Tedavi • Buz tedavisi, dinlenme ve yüksekte tutma prensibine uyulur. • Eğer alçı veya splint gerekiyorsa; ayak parmaklarınızı açık bırakınız ve sık sık hareket ettiriniz. • Eğer alçı ve splint gerekmiyorsa;kalıplaşmış bir buz parçası ile sakatlığın oluştuğu bölgede 15 cm kadar bir alana günde 3-4 kez 15 dakika sürelerle buz tedavisi uygularız. • Tedavi aralarında sakat olan bölgeyi elastik bandaj ile sararız. • İlk 72 saatten sonra kendinizi iyi hissediyorsanız sıcak tedavisi uygulanmaya başlanabilir.Baldır kasını rahatlatmak için ayakkabının topuğu yükseltilebilir.

24. Diz Kıkırdak (Menisküs) Sakatlığı • Alt bacak kemiği tibianın üst kısmında,dizde olan kıkırdak sakatlanmasıdır.Diz kıkırdak sakatlıkları ,genelde dizdeki bağların sakatlanmaları ile beraber görülür.

25. Etkilenen vücut parçaları • Tibianın yukarı uç kısmında bulunan ve normalde dize uygulanan kuvvetleri emen kıkırdak. • Diz eklemi. • Dizin sabit durmasını sağlayan bağlar. • Diz eklemini çevreleyen sinirler, sinovial membranlar, periost, kan ve lenf damarları ve bunlar gibi yumuşak dokular.

26. Nedenleri • Sakatlanan dizin uzun süre kullanılması. • Dizin dönmesi veya şiddetli kas kasılmaları ile oluşan sakatlık. • Aşırı şekilde bükülmüş dizlerin üzerine düşme ve atlama.

27. Belirti ve Bulgular • Özellikle üzerine ağırlık bindiği zaman dizde oluşan ağrı ve hassasiyet. • Dizde su toplanması (effusion). • Diz ekleminin kilitlenmesi. • Dizin kendiliğinden bükülmesi.

28. Nasıl Önlenir • Yumuşak olmayan beton ve asfalt zeminde egzersiz yapmayarak. • Aktiviteden önce iyice ısınma ve germe hareketleri yaparak. • Sporunuz için uygun kuvvet,esneklik ve kondisyon programları uygulayarak.

29. Tedavi • Sakatlık ilk oluştuğu zaman buz tedavisi. • Sonra doktor kontrolünde yapılan tedavi

30. El Bileği Burkulması El bileği eklemindeki bir veya birden fazla bağın aşırı şekilde gerilmesidir.Bağlar aşırı gerildiklerinde gerginlikleri yoğunlaşır.Dolayısıyla ya kendi içinden,yada kemiğe bağlandığı noktada,daha zayıf olduğu yerden koparlar.

31. Etkilenen Vücut Parçaları • El bileği bağları. • Sakatlık bölgesindeki periost, kaslar, sinirler, tendonlar ve kan damarları gibi dokular.

32. Belirti ve Bulgular • Sakatlık sırasında şiddetli ağrı. • El bileği eklemlerinin içinde “pıtırtı” sesi veya yırtılma hissi. • Sakatlık bölgesinde hassasiyet. • El bileğinde şişme. • Sakatlıktan hemen sonra oluşan berelenme.

33. Nedenleri Bağlara yapılan baskı sonucu, el bileğindeki eklemlerin geçici olarak normal yerinden çıkması. El bileği burkulmaları, temas sporlarında ve el bileği üzerine açık ve uzanmış olarak düşme olasılığının yüksek olduğu aktivitelerde sık görülür.

34. Tedavi • İlk etapta buz tedavisi. • Sonra elastik bandaj. • 72 saat sonra sıcak tedavisi.

35. Kolda Meydana Gelen Sakatlıklar Bu sakatlıklar kolda bulunan humerus, radius ve ulna kemiklerinde meydana gelen sakatlıklardır.Kolda bulunan kemikler,kaslar ve bağlarda zorlanma,yırtılma sonucu oluşan sakatlıklardır.

36. Etkilenen Vücut Parçaları • Kol kasları • Kol kaslarının tendonları • Kol kemikleri (humerus,radius ve ulna) • Sinirler kemik zarları,kan ve lenf damarları ve ligamentler gibi gergin kası çevreleyen yumuşak dokular.

37. Nedenleri • Kol kas-tendon ünitelerinin uzun süre aşırı derecede kullanılması • Tek bir şiddetli sakatlık veya kola uygulanan şiddetli bir baskı.

38. Tedavi • Sakatlıktan hemen sonra buz tedavisi • 72 yada 92 saat sonra sıcak tedavisi • Elastik bandaj

39. Omuz Zorlanması Omuzdaki kemiklere bağlanan herhangi bir kas veya tendonda oluşan sakatlık.

40. Etkilenen Vücut Parçaları • Rotator kılıf dahil,omuzdaki kemiklere bağlanan kas ve tendonlar. • Humerus ,clavicula ve scapula dahil, omuzdaki kemikler. • Sinirler ,periost,kan ve lenf damarları ve ligamentler gibi zorlanan kası çevreleyen yumuşak dokular.

41. Belirti ve Bulgular • Omuzu hareket ettirme veya germe sırasında kolda oluşan ağrı. • Omuz kaslarında oluşan spazmlar. • Sakatlık bölgesinde oluşan şişlik. • Orta ve ağır sakatlanmalarda kuvvet kaybı.

42. Nedenleri • Omuz kas-tendon ünitelerinin uzun süre aşırı derecede kullanılması. • Göğüs bölgesindeki kas-tendon ünitelerine yapılan şiddetli bir darbe veya baskı.

43. Tedavi • Buz tedavisi dinlenme ve ayağı yüksekte tutma kuralı. • 72 saat sonra sıcak tedavisi • Uygulama aralarında elastik bandaj.

44. Bel-Sırt İncinmesi Omurganın bel bölgesindeki omurlarında bir veya birden fazla bağın şiddetli bir şekilde aşırı olarak gerilmesidir.

45. Etkilenen Vücut Parçaları • Bel bölgesi omurlarını birleştiren bağlardan herhangi birisi. • Sinirler,kemik zarı,kan damarları,ligamentler ve kaslar gibi gerilme bölgesindeki yumuşak dokular.

46. Belirti ve Bulgular • Sakatlık sırasında aşırı ağrı. • Belde yırtılma ve çıtırdama hissi. • Sakatlık bölgesinde hassasiyet. • Belde şişlik. • Sakatlıktan kısa bir süre sonra görülen kontüzyon.

47. Nedenleri bir pozisyonda olduğu veya bel bölgesi kaslarını içeren hareketlerin sürekli tekrarlanması Vücut üzerinde aşırı stres yaratan bir hareket yapıldığı,sporcunun dengesini kaybettiği,çarpık sonucu oluşabilir.

48. Kaynaklar • http://www.sporbilim.com/sakatliklar.html • Spor sakatlıkları rehberi