Download
1 / 21
240 likes | 583 Views
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริม สุขภาพ ( สสส .). โครงการ “ ร่วมสร้างชุมชนและท้องถิ่นให้น่าอยู่ ”. ความเป็นมา. ชุมชน/ท้องถิ่นเป็นฐานหลักของสังคม แนวคิด การพัฒนาระดับชุมชนและท้องถิ่นให้เข้มแข็ง น่าอยู่ ปลอดภัย
E N D
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โครงการ “ร่วมสร้างชุมชนและท้องถิ่นให้น่าอยู่”
ความเป็นมา • ชุมชน/ท้องถิ่นเป็นฐานหลักของสังคม • แนวคิดการพัฒนาระดับชุมชนและท้องถิ่นให้เข้มแข็ง น่าอยู่ ปลอดภัย • มีพัฒนาการพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน ทั้งด้านสังคม การศึกษา สุขภาพ วัฒนธรรม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม • จะส่งผลให้ประชาชนในชุมชนมีสุขภาวะที่ดี • และหากทุกชุมชน/ท้องถิ่นมุ่งมั่นดำเนินการอย่างกว้างขวาง ประเทศไทยก็จะพัฒนาอย่างมีทิศทาง เป็นประเทศที่น่าอยู่ที่สุด
ความเป็นมา • ชุมชนจะเข้มแข็ง น่าอยู่ และพึ่งตนเองได้ ต้องอาศัยความรับผิดชอบ การเรียนรู้ ร่วมคิดร่วมทำ • อาศัยความร่วมมือและข้อมูลทางวิชาการจากหน่วยงานในท้องถิ่นไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานภาครัฐหรือเอกชน • เพื่อปรับเปลี่ยนวิธีคิด ปรับพฤติกรรมการผลิตและการบริโภคโดยยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง รักษาสิ่งแวดล้อม เน้นการพึ่งตนเอง เป็นสังคมเอื้ออาทร พึ่งพาอาศัยกันได้ และไม่ทอดทิ้งกัน
ความเป็นมา • การสนับสนุนโครงการร่วมสร้างชุมชนและท้องถิ่นให้น่าอยู่ ตั้งแต่ปี 2553 เป็นต้นมา ส่งผลให้เกิดแนวคิดในการพัฒนาชุมชนและท้องถิ่นให้น่าอยู่ • การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน การพัฒนาผู้นำและส่งเสริมการรวมกลุ่มของชุมชน โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนให้น่าอยู่ • การส่งเสริมและปรับใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น พัฒนาต่อยอดให้เกิดนวัตกรรมที่เหมาะสม เพื่อนำมาปรับใช้กับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ • มุ่งเน้น“การปรับทัศนคติ”และ“เสริมพลังชุมชน” พร้อมทั้งเปิดโอกาสในการเรียนรู้และการเข้าถึงองค์ความรู้ของชุมชน
ความเป็นมา • โดย 4 ปีที่ผ่านมาสนับสนุนโครงการไปทั้งสิ้นกว่า 1,100 โครงการ กระจาย 66 จังหวัดทั่วประเทศ • ผลการดำเนินงานพบว่า เกิดรูปแบบ “สภาผู้นำชุมชน” ซึ่งเป็นกลไกที่สำคัญในการขับเคลื่อนโครงการ • ส่งผลให้เกิดการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนอย่างแท้จริงในการจัดการปัญหาด้วยชุมชนและเพื่อชุมชนได้อย่างต่อเนื่อง
ความเป็นมา • จนส่งผลให้การบริหารจัดการโครงการมีระบบและมีการประชุมสภาผู้นำอย่างสม่ำเสมอเกิด “ชุมชนน่าอยู่ด้วยการจัดการสิ่งแวดล้อม” • เช่น การจัดการขยะด้วยการเลี้ยงไส้เดือนดิน • จัดทำแผนที่ชุมชนเพื่อแสดงตำแหน่งครัวเรือนที่ปลูกผัก • ลดการใช้สารเคมีในการทำนา ค่าใช้จ่ายในการทำเกษตรลดลง • รวมถึงมาตรการลดการเผาฟางข้าวและซังข้าวโพดเพื่อลดปัญหาหมอกควัน • เกิด “ชุมชนลดปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ” • เช่น การทำน้ำดื่มสมุนไพรทดแทนการเลี้ยงสุราในงานศพ ใช้”รถเร่เลิกเหล้า” • เป็นกลยุทธ์ในการเข้าถึงพื้นที่ปลอดแอลกอฮอล์ มีการกำหนดกติกา ข้อตกลง และมาตรการของหมู่บ้านในการลดละเลิกเหล้าในงานบุญประเพณีต่าง ๆ มีร้านค้า/ผู้จำหน่ายบุหรี่ประกาศเป็นร้านค้าสีขาว ประชาชนลด ละ เลิกเหล้า จนทำให้ปัญหาต่าง ๆ ที่มีอยู่ในชุมชนมีแนวโน้มลดลงอย่างเห็นได้ชัดเจน
วัตถุประสงค์ • เพื่อส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนาไปสู่ชุมชนและท้องถิ่นที่น่าอยู่โดยชุมชนผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมอย่างเป็นระบบ ที่ครอบคลุมทั้ง 4 มิติ กาย ใจ สังคม และ ปัญญา หรือในมิติใดมิติหนึ่ง
คุณสมบัติของผู้เสนอโครงการคุณสมบัติของผู้เสนอโครงการ • ระดับหมู่บ้าน มีผู้ร่วมรับผิดชอบโครงการอย่างน้อย 3-5 คน ประกอบด้วยผู้ใหญ่บ้านหรือประธานชุมชน สมาชิก อบต. เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ข้าราชการที่อยู่ในชุมชน หรือตัวแทนกลุ่มต่างๆ ในชุมชนที่มีอยู่เดิม เช่น กลุ่มออมทรัพย์ ชมรมผู้สูงอายุ หรือกลุ่มอื่นๆ เป็นองค์ประกอบหลักในการดำเนินโครงการ • คณะผู้รับผิดชอบโครงการต้องมีภูมิลำเนาอยู่ในหมู่บ้าน หรือตำบลนั้นๆ มีความตั้งใจในการศึกษาดูงาน ความมุ่งมั่นอดทนในการพัฒนาโครงการ มีศักยภาพที่จะบริหารจัดการโครงการให้สำเร็จได้ และมีโครงสร้างการบริหารจัดการโครงการที่ชัดเจน
คุณสมบัติของผู้เสนอโครงการคุณสมบัติของผู้เสนอโครงการ • ชุมชนที่เข้าร่วมโครงการต้องมีคุณสมบัติ หรือองค์ประกอบดังนี้ • เป็นชุมชนที่มีความสนใจและมุ่งมั่นที่จะพัฒนาชุมชนและท้องถิ่นของตนเองให้น่าอยู่ • เป็นชุมชนที่มีแนวโน้มจะเกิดสภาผู้นำชุมชนที่เข้มแข็งและมีแกนนำกลุ่มต่างๆ ในหมู่บ้าน โดยมีการบริหารจัดการด้วย 8 ก. ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการขับเคลื่อนงานในชุมชน ได้แก่ • แกนนำ กลุ่ม/องค์กร • กัลยาณมิตร • กองทุน • การจัดการ • การเรียนรู้ • การสื่อสารเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ • กระบวนการพัฒนา • กฎกติกา/กฎระเบียบชุมชน
คุณสมบัติของผู้เสนอโครงการคุณสมบัติของผู้เสนอโครงการ • เป็นชุมชนที่มีการประชุมหมู่บ้านอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยเดือนละครั้ง และมีการสำรวจข้อมูลพื้นฐานชุมชน เพื่อการจัดทำแผนชุมชน • แสดงให้เห็นทุนเดิมของชุมชน เช่น การทำประชาคมในชุมชน การรวมกลุ่มในชุมชน กองทุนหมู่บ้าน สวัสดิการชุมชน แหล่งเรียนรู้ ศูนย์เรียนรู้ชุมชน เป็นต้น • เป็นชุมชนในพื้นที่ห่างไกล ด้อยโอกาส หรือยังไม่เคยได้รับทุนจาก สสส.
คุณสมบัติของผู้เสนอโครงการคุณสมบัติของผู้เสนอโครงการ • เป็นชุมชนที่มีการประชุมหมู่บ้านอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยเดือนละครั้ง และมีการสำรวจข้อมูลพื้นฐานชุมชน เพื่อการจัดทำแผนชุมชน • แสดงให้เห็นทุนเดิมของชุมชน เช่น การทำประชาคมในชุมชน การรวมกลุ่มในชุมชน กองทุนหมู่บ้าน สวัสดิการชุมชน แหล่งเรียนรู้ ศูนย์เรียนรู้ชุมชน เป็นต้น • เป็นชุมชนในพื้นที่ห่างไกล ด้อยโอกาส หรือยังไม่เคยได้รับทุนจาก สสส.
ทุนสนับสนุน • ขั้นตอนการพิจารณาโครงการและการสนับสนุนโครงการ • ผู้สนใจเสนอโครงการตามแบบฟอร์ม “ข้อเสนอแนวคิดโครงการ” โดยขอให้แสดงรายละเอียดให้ชัดเจน และกิจกรรมต้องเชื่อมโยงกับการสร้างเสริมสุขภาพ โดยมุ่งที่จะทำให้เกิดผลลัพธ์ตามเป้าหมายที่กำหนด • สสส. พิจารณาคัดเลือกข้อเสนอแนวคิดโครงการที่เข้าข่ายการสนับสนุนตามแนวทางที่กำหนด • ผู้รับผิดชอบโครงการพัฒนาข้อเสนอโครงการร่วมสร้างชุมชนและท้องถิ่นให้น่าอยู่ให้ชัดเจนและสมบูรณ์ โดย สสส. สนับสนุนทุน • ในภูมิภาคเหนือ ตะวันออกเฉียงเหนือ (เน้นจังหวัดหนองบัวลำภู มุกดาหาร บึงกาฬ) กลาง ตะวันตก และตะวันออก (เน้นจังหวัดชลบุรี อุทัยธานี อ่างทอง สระบุรี พระนครศรีอยุธยา สมุทรปราการ และนนทบุรี • สนับสนุนทุนชุมชนละ 1 โครงการ ๆ ละไม่เกิน 200,000 บาท ระยะเวลา 12-15 เดือน
แนวทางประเด็นที่ควรจัดทำโครงการชุมชนน่าอยู่แนวทางประเด็นที่ควรจัดทำโครงการชุมชนน่าอยู่ - เกิดการมีส่วนร่วม เกิดผู้นำแกนนำเข้มแข็ง- เกิดสภาพผู้นำชุมชน- เกิดกิจกรรมและทำร่วมกันในชุมชน- เกิดกลุ่มองค์กรร่วมพัฒนาในชุมชน - อนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น- กลุ่มเครือข่ายปราชญ์ชุมชน- มีการถ่ายทอดองค์ความรู้- เกิดคลังความรู้ วัฒนธรรม ภูมิปัญญา- มีกิจกรรมสืบทอดงานบุญประเพณี- มีการรวบรวมข้อมูล ความสามัคคี แหล่งเรียนรู้ - กลุ่มอาชีพ, กลุ่มออมทรัพย์- มีการผลิตของใช้ในครัวเรือน- ลดต้นทุนการผลิตการทำเกษตร- กลุ่มเศรษฐกิจพอเพียง (ปลูกข้าว เลี้ยงสัตว์ ผลิตภัณฑ์) - ปลอดอุบัติเหตุ/ปลอดอบายมุข (เหล้า บุหรี่ การพนัน ยาเสพย์ติด)- ไม่มีขโมย- มีกลุ่มเครือข่ายเฝ้าระวังภัยในชุมชน ชุมชนน่าอยู่ ชุมชนปลอดภัย เศรษฐกิจพอเพียง สิ่งแวดล้อม ครอบครัวอบอุ่น อาหารปลอดภัย - ชุมชนตระหนักเรื่องสิ่งแวดล้อม - กลุ่มอนุรักษ์ ดุแลสิ่งแวดล้อม- ขยะในชุมชนลดลง- เกิดกิจกรรมสร้างสรรค์/อนุรักษ์ดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม- บ้านสะอาด ถนนน่ามอง น่าดู คลองสะอาด - ไม่มีการทะเลาะวิวาท- ดูแลผู้สูงอายุ- ปลูกฝังค่านิยมเด็กและเยาวชน- มีกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว- กติกาครัวเรือน- ครอบครัวปลอดเหล้า ปลอดบุหรี่ - ปลูกผักปลอดสารเคมี/ทำนาอินทรีย์- ประชาชนมีพฤติกรรมบริโภคอาหารที่ปลอดภัย
ยึดแนวคิด 3 ประการ • เป็นเรื่องที่ชาวบ้านอยากทำ • หรือสอดคล้องกับปัญหาของชุมชน • เวลาทำคนในชุมชนต้องมีส่วนร่วม • ผลที่เกิดต้องเป็นประโยชน์กับประชาชน ทั้งชุมชน
ความใฝ่ฝัน /เป้าหมาย ๘ ๗ ๖ โครงการ สถานการณ์ปัจจุบัน
หลักในการเขียน • ต้องมาจากสถานการณ์ปัญหา หรือสิ่งดีๆในพื้นที่ • กระบวนการดำเนินงานก่อน ระหว่าง หลัง โครงการต้องแสดงถึง การร่วมคิด ร่วมตัดสินใจ ร่วมวางแผน ร่วมทำ ร่วมติดตามประเมินผล และร่วมแก้ปัญหาของชุมชน • แสดงให้เห็นถึงผู้รับประโยชน์จากผลที่เกิดขึ้นอย่างชัดเจน • ผลสำเร็จของโครงการแสดงให้เห็นเป็นรูปธรรมและมีหลักฐานเชิงประจักษ์
ข้อควรระวัง • คิดแทน ครอบงำ ทำให้ • เกิดจาก คน ๆ เดียว หรือ คนนอกชุมชน • ไม่มีความสัมพันธ์กันระหว่าง ปัญหา สาเหตุ วัตถุประสงค์ การดำเนินงาน • บอกไม่ได้ว่า อะไรคือความสำเร็จ • และความสำเร็จนั้นเกิดประโยชน์อะไรกับชุมชน • สุดท้าย ความสำเร็จที่เกิดช่วยแก้ปัญหาที่มีอยู่ของชุมชนได้หรือไม่
โครงการชุมชนน่าอยู่ • suwatnk@gmail.com • 0815922444 • peerewat22@windowslive.com • 0810747037 • นายพีรวัฒน์ คิดกล้าโครงการชุมชนน่าอยู่ • ที่อยู่ 88 หมู่ 3 ตำบลท่าสว่าง • อำเภอเมืองสุรินทร์จังหวัดสุรินทร์ • นายสุวัฒน์ คุรุวาสี • 31 หมู่ 11 บ้านปากปวน ตำบลปากปวน • อ.วังสะพุง จ. เลย • 42130 • โครงการชุมชนน่าอยู่ • สำนักสร้างสรรค์นวัตกรรมและโอกาส ( สำนัก6 ) • 99/8ซอยงามดูพลี อาคารศูนย์เรียนรู้สู่สุขภาวะ • เขตสาทร • กทม • 10120
การส่งโครงการ • โครงการเปิดรับทั่วไป • สำนักสร้างสรรค์นวัตกรรมและโอกาส ( สำนัก6 ) • 99/8 ซอยงามดูพลี อาคารศูนย์เรียนรู้สู่สุขภสวะ • เขตสาทร • กทม • 10120
