Warszawa, 8-9 maja 2008 r.

1. Tendencje w zagranicznych roszczeniach po przystąpieniu Polski do UE. Doświadczenia PZU. Remigiusz Jagnyziak Dyrektor, Centrum Operacyjne Likwidacji Szkód Warszawa, 8-9 maja 2008 r.

2. PZU SA – szkody • Rokrocznie klienci PZU zgłaszają około 1,4 mln szkód. • Oznacza to, że: • 160 razyw ciągu godziny • 2,6 razaw ciągu jednej minuty następuje zdarzenie, w którym co najmniej jedna ze stron korzysta z ochrony ubezpieczeniowej w PZU PZU wypłaca około2 mld Euro odszkodowań rocznie Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 1

3. PZU SA – szkody zagraniczne • Portfel szkód zagranicznych: • szkody powstałe poza granicami Polski • szkody powstałe w kraju z udziałem obcokrajowca • Obecnie portfel ten to około 25 tys. szkód • Z tytułu szkód zagranicznych PZU wypłaca około90 mln Euro odszkodowań rocznie • W zakresie szkód zagranicznych PZU pełni rolę: • reprezentanta ds. roszczeń dla 75 • korespondenta dla 90 zagranicznych towarzystw ubezpieczeniowych Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 2

4. Likwidacja szkód zagranicznych - główne zadania • Siedziba w Warszawie • (od 1 stycznia 2005 r.): • obsługa szkód zaistniałych na terytorium Polski – PZU SA nominowanym korespondentem ubezpieczyciela sprawcy • obsługa szkód zaistniałych na terytorium Polski – likwidowane w ciężar zagranicznego ubezpieczenia OC (PZU SA Agentem PBUK) • wstępna obsługa szkód zaistniałych poza terytorium Polski angażujących Zielone Karty oraz polisy OC ppm wystawione przezPZU SA • obsługa regresów AC w ruchu zagranicznym • obsługa szkód z dobrowolnych ubezpieczeń np. ubezpieczenia turystyczne • Siedziba zamiejscowa we Wrocławiu • (od 1 maja 2004 r.): • obsługa szkód z IV Dyrektywy Komunikacyjnej • współpraca PZU SA z zagranicznymi reprezentantami ds. roszczeń w zakresie likwidacji szkód wyrządzonych obcokrajowcom przez ubezpieczonychw PZU SA • PZU SA pełniący rolę reprezentantads. roszczeń zagranicznych towarzystw ubezpieczeniowych • regulacja roszczeń bezpośrednio na rzecz poszkodowanego obcokrajowca • Od 1 marca 2008 r. w PZU SA powstała nowa, centralna jednostka organizacyjna – Centrum Operacyjne Likwidacji Szkód, której zadaniem jest dalsza centralizacja procesu. • Docelowo likwidacja szkód zagranicznych następować będzie w jednym miejscu. Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 3

5. Obsługa szkód zagranicznych a przystąpienie Polski do UE • Nowe ustawy ubezpieczeniowe, przystąpienie Polski do Unii Europejskiej - konieczność dostosowania procedur likwidacji szkód do wymogów przewidzianych prawem unijnym • Nowe szkody wg IV Dyrektywy Komunikacyjnej - konieczność zatrudnienia w PZU SA specjalistów posługujących się językami obcymi oraz zaznajomionych z przepisami prawa państw europejskich • Nowe procedury obsługi szkód zagranicznych: dostosowanie do nowych ustaw ubezpieczeniowych, IV Dyrektywy Komunikacyjnej, Regulaminu Wewnętrznego - rygorystyczne terminy likwidacji szkód • Kontrola nad liczbą szkód, wysokością wypłacanych odszkodowań, minimalizacja prób ewentualnych nieprawidłowości i wyłudzeń • Zdecydowane ułatwienie dla klienta oraz jednostek terenowych – centralizacja likwidacji szkód zagranicznych Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 4

6. Polska – podstawowe dane • Ludność: ~38 mln • Liczba pojazdów: ~17 mln • Liczba pojazdów przekraczających granicę polską (wjeżdżające i wyjeżdżające)*: • rejestracja w Polsce: ~29 mln • rejestracja za granicą: ~46 mln • Liczba osób przekraczających granicę polską (wjeżdżające i wyjeżdżające)*: • Polacy:~78 mln • obcokrajowcy: ~121 mln • * Na podstawie danych Służb Granicznych za rok 2007 Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 5

7. Szkody zagraniczne – podstawowe dane • Wypadki w Polsce spowodowane przez obcokrajowców: • w 2006 r.: 11.522 • w 2007 r.: 10.730 • Wypadki za granicą spowodowane przez Polaków: • w 2006 r.: 29.793 • w 2007 r.: 40.004 • Średnia szkoda w pojeździe (Zielona Karta):~4.000 € • Średnia szkoda w pojeździe (Polska):~1.000 € Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 6

8. Wypadki spowodowane w Polsce przez obcokrajowców Razem Według kraju Zmiana ze 106 w 2003 r. Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 7

9. Wypadki spowodowane przez Polaków za granicą Według kraju Razem Zmiana z 436 w 2003 r. Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 8

10. Szkody likwidowane zgodnie z Regulaminem Wewnętrznym przez PZU SA – wypadki za granicą Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 9

11. Szkody likwidowane zgodnie z Regulaminem Wewnętrznym przez PZU SA – wypadki za granicą Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 10

12. Szkody likwidowane zgodnie z Regulaminem Wewnętrznym przez PZU SA – wypadki za granicą Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 11

13. Przyczyny wzrostu liczby szkód zagranicznych(szkody powstałe poza granicami Polski) • 1 maja 2004 r. – wejście Polski do Unii Europejskiej • Rozszerzenie terytorialnego zakresu ochrony ubezpieczenia OC ppm na kraje należące do UE / EOG • Ułatwienia w przekraczaniu granic / ograniczenie kontroli • Wyjazdy obywateli Polski do pracy w krajach Unii Europejskiej – szczególny wzrost liczby szkód zauważa się w Wielkiej Brytanii oraz Włoszech • Znaczne ułatwienia w dochodzeniu roszczeń z tytułu szkód zagranicznych wynikające z Dyrektyw Unijnych (IV Dyrektywa UE) – instytucja reprezentanta ds. roszczeń • 21 grudnia 2007 r. – przystąpienie Polski do Układu z Schengen – swoboda przekraczania granic Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 12

14. Przyczyny wzrostu średniej szkody zagranicznej(szkody powstałe poza granicami Polski) • Regulacja szkód zgodnie z przepisami kraju miejsca zdarzenia • Sumy gwarancyjne obowiązujące w kraju zdarzenia • Wzrost świadomości poszkodowanych • Wyższe żądania świadczeń odszkodowawczych • Wzrost liczby procesów sądowych poza granicami RP • Zmieniające się regulacje prawne w poszczególnych krajach na korzyść poszkodowanych – kwoty przyznawanych odszkodowań znacznie odbiegające od średnich kwot w Polsce, szczególnie w przypadku szkód osobowych (np. Włochy) • Możliwość pozwania ubezpieczyciela sprawcy szkody przez poszkodowanego obcokrajowca we własnym kraju zamieszkania – ograniczone możliwości obrony interesów ubezpieczyciela (IV Dyrektywa) Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 13

15. Doświadczenia z obsługi zagranicznych roszczeń • Duża świadomość poszkodowanych odnośnie regulacji prawnych – przy szkodzie z IV Dyrektywy odpowiedzialność ustalana na podstawie przepisów kraju miejsca zdarzenia, ale wysokość roszczeń – według warunków ekonomicznych kraju zamieszkania poszkodowanego • Actio Directa – nadal trudności w zgłoszeniu szkody bezpośrednio u ubezpieczyciela sprawcy – np. Francja, Hiszpania • Reprezentant ds. roszczeń – jeśli szkoda miała miejsce w kraju (siedzibie) ubezpieczyciela często wszelkie ustalenia są „zrzucane” właśnie na tego ubezpieczyciela • Ubezpieczyciele musieli tworzyć „bazy wiedzy” dotyczące regulacji roszczeń w poszczególnych krajach UE • Bardzo istotne są wysokie kwalifikacje pracowników – znajomość języków obcych, zagadnień z zakresu prawa, procesu likwidacji szkód etc. • Konwergencja wysokości roszczeń (wiedziona również po części postępującym ujednolicaniem regulacji prawnych w ramach UE) Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 14

16. Polskie prawo ubezpieczeniowe a Dyrektywy UE • Polska jest członkiem Systemu Zielonej Karty od 1958 r. • Pełna implementacja Dyrektyw Unii Europejskiej zapewnia nowoczesne rozwiązania w ochronie ubezpieczonego w zakresie ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej • Piąta Dyrektywa – wdrożenie od 11 czerwca 2007 r. W prawodawstwie polskim znalazły się uprzednio wszystkie elementy V Dyrektywy, m.in.: 1. Odszkodowanie dla ofiar wypadków spowodowanych przez kierujących pojazdami zaopatrzonymi w fałszywe tablice rejestracyjne (lub brak tablic) • 2. Odszkodowanie dla ofiar wypadków spowodowanych przez kierujących • pojazdami, w odniesieniu do których nie istnieje obowiązek ubezpieczeniowy • 3. Wzrost sum gwarancyjnych • 4. Dopuszczenie odszkodowań z tytułu szkód rzeczowych będących wynikiem • zdarzenia, w którym pojazd sprawcy nie został zidentyfikowany a doszło • do znaczących obrażeń ciała • 5. Odpowiedzialność względem pieszych i rowerzystów • 6. Ubezpieczenie z tytułu pobytu za granicą • 7. Ochrona ubezpieczeniowa dla pojazdów importowanych • 8. Prawo do uzyskania zaświadczenia o przebiegu ubezpieczenia • 9. Actio Directa (skarga bezpośrednia) Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 15

17. Limity odpowiedzialności – rys historyczny • Do 1990:bez limitu • Od 1990:600.000 € • Od 2004: • szkoda osobowa / osobę350.000 € • szkoda majątkowa / zdarzenie 200.000 € Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 16

18. Limity odpowiedzialności Art. 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych * Zgodnie z art. 5 ustawy z 24.05.2007r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej, wprowadzającej postanowienia V Dyrektywy Komunikacyjnej UE Warszawa, 8-9 maja 2008 r. 17