Sytuacja studentów głuchych po wejściu Ustawy o języku migowym

1. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Sytuacja studentów głuchych po wejściu Ustawy o języku migowym mgr inż. Andrzej Wójtowicz

2. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Usługa tłumaczy języka migowego w AGH podlega na tłumaczeniu podczas zajęć dydaktycznych, egzaminów i zaliczeń oraz w trakcie załatwiania spraw związanych z tokiem studiowania (np. sprawy formalne, konsultacje), a także innych spraw związanych ze środowiskiem akademickim m.in.: konferencje, obozy i spotkania integracyjne, itd. Studenci nie(do)słyszący bez stworzenia specjalnych warunków kształcenia i wsparcia ze strony BON AGH nie mogliby funkcjonować na zasadach porównywalnych z pełnosprawnymi studentami.

3. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r.

4. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r.

5. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Ustawa o języku migowym i innych środkach komunikowania się…  1 kwietnia 2012 r. weszła w życie ustawa o języku migowym i innych środkach wspierania komunikowania się. Ma pomagać w przełamywaniu barier komunikowania się m.in. między osobami głuchymi a słyszącymi. Ustawa ta wprost nie obowiązuje w uczelniach, ale może służyć jako wskazówka jak należy postępować. Art. 4. pkt. 1 - Osoba uprawniona ma prawo do swobodnego korzystania z wybranej przez siebie formy komunikowania się. Art. 7. pkt. 1 - Osoba uprawniona ma prawo do skorzystania z pomocy osoby przybranej w kontaktach z podmiotami zobowiązanymi. Art. 9 pkt. 1 - Organ administracji publicznej jest zobowiązany do udostępnienia usługi pozwalającej na komunikowanie się.

6. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Ustawa o języku migowym… Art. 10 pkt. 1 - Podmiot zobowiązany zapewnia możliwość korzystania przez osoby uprawnione z pomocy wybranego tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika. Art. 11 pkt. 1 - Organ administracji publicznej zapewnia, na zasadach określonych w art. 12, dostęp do świadczenia usług tłumacza PJM, SJM i SKOGN, zwanych dalej „świadczeniem”. Art. 12 pkt. 1 - Osoba uprawniona jest zobowiązana zgłosić chęć skorzystania ze świadczenia ze wskazaniem wybranej metody komunikowania się, do właściwego ze względu na właściwość sprawy organu administracji publicznej, co najmniej na 3 dni robocze przed tym zdarzeniem, z wyłączeniem sytuacji nagłych. Art. 17 pkt. 1 - Koszt wynagrodzenia tłumacza PJM, SJM i SKOGN wpisanego do rejestru, w ramach świadczenia, nie może być wyższy niż 2% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, począwszy od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS (…) za godzinę świadczenia (obecnie to ok. 70 zł).

7. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Należy brać pod uwagę, że tłumaczenie na uczelni są trudniejsze niż w urzędach, tłumaczenie zajęć dydaktycznych (szczególnie przedmiotów specjalistycznych, technicznych) na studiach wymaga większej wiedzy, przygotowania, skupienia, itp. Tłumaczenie języka migowego to coś więcej niż tylko zastępowanie wyrazów języka fonicznego znakami języka migowego. To proces niezwykle złożony, wymagający od tłumacza szczególnych zdolności kognitywnych, językowych i interpersonalnych. Aby dobrze przełożyć treść komunikatu z języka wyjściowego na język docelowy, tłumacz musi przede wszystkim bardzo dobrze zrozumieć sens wypowiedzi w języku wyjściowym. W zasadzie, tłumacze języka migowego, podobnie jak tłumacze ustni, powinni się specjalizować w określonych dziedzinach tłumaczenia. Specjalizacja zapewnia bowiem wyższą jakość tłumaczenia wynikającą przede wszystkim ze znajomości tematu oraz doświadczenia zawodowego ze strony tłumacza.

8. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Uchwały PZG o stawkach za tłumaczenia na zajęciach Zgodnie z uchwałą Prezydium ZG PZG nr 07/05/11: Stawka może zostać podwyższona do 100% stawki podstawowej w przypadku: (…) b.   tłumaczenia szczególnie trudnych tekstów wymagających  uprzedniego przygotowania się tłumacza (np. wykłady i ćwiczenia na wyższych uczelniach (…) Stawkę podstawową podwyższa się o 150% jeżeli tłumaczy się bezpośrednio z języka obcego na polski język migowy lub odwrotnie. W uchwale ZG PZG 19/05 było analogicznie, z tym, że podwyższenia te wynosiły odpowiednio 50% i 100%

9. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Maksymalne stawki wg ZG PZG (z roku 2005 oraz 2011)oraz wg algorytmu obowiązującego w AGH

10. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Zakończenie programu PFRON - „PITAGORAS” Warszawa, dn. 02 sierpnia 2012 r. Pan Andrzej Wójtowicz - Kierownik Biura ds. Osób Niepełnosprawnych AGH (…) PFRON uprzejmie informuje, że z uwagi na wynikające z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym możliwości finansowania ze środków publicznych zadań związanych z kształceniem studentów i doktorantów, będących osobami niepełnosprawnymi, realizacja przedmiotowego programu została z dniem 18 lipca br. zakończona.Obowiązujące w programie „Pitagoras 2007” formy wsparcia, w tym dofinansowanie kosztów usług tłumacza migowego, mogą być bowiem finansowane w ramach kwoty dotacji przekazywanej uczelniom z budżetu państwa. Algorytm podziału dotacji uwzględnia m.in. liczbę studentów i doktorantów niesłyszących lub słabosłyszących. W algorytmie wprowadzono współczynnik zwiększający kwotę dotacji w zależności od rodzaju niepełnosprawności. Dla studentów i doktorantów niesłyszących lub słabosłyszących, współczynnik ten wynosi 3,6. Dla porównania: w przypadku osób niewidomych, słabowidzących lub z dysfunkcją narządu ruchu – wynosi on 2,9, a dla pozostałych studentów z innymi niepełnosprawnościami wynosi 1,4. (…) Osoby niepełnosprawne z dysfunkcją słuchu mogą ubiegać się także o dofinansowanie ze środków PFRON na podstawie art. 35a ust. 1 pkt 7 lit. f ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.(…) Wskazane w niniejszym piśmie okoliczności uzasadniają odstąpienie od realizacji programu „pitagoras 2007”. W przeciwnym razie powstałaby możliwość finansowania tych samych zadań z różnych źródeł gospodarujących środkami PFRON. Dalsza realizacja programu „Pitagoras 2007” mogłaby skutkować także zastępowaniem środków dotacji budżetowej środkami PFRON. Eugeniusz Wilczyński – Zastępca Dyrektora Wydziału Realizacji Programów

11. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r.

12. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Dotacja z MNiSW Średni roczny koszt usług tłumaczy języka migowego w AGH przypadający na 1 grupę (tj w większości przypadków dla jednego studenta) wynosi około 50 000 zł. Nawet najwyższy współczynnik w algorytmie naliczania dotacji dla studentów głuchych pokrywa tylko w kilku procentach koszty związane z tłumaczeniem dla tego studenta.

13. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Możliwość dofinansowania tłumaczeń • Ustawa o języku migowym wprowadziła dofinansowanie ze środków PFRON usług tłumaczy języka migowego poprzez powiaty (MOPS lub PCPR) • Podstawa prawna: • Art. 35a ust. 1 pkt. 7 lit. "f" ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) • 2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. (Dz. U. z 2002 nr 96, poz.861 z późniejszymi zmianami).

14. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Możliwość dofinansowania tłumaczeń… • Różnice dofinansowania usług tłumaczy języka migowego przez powiaty w stosunku do programu „Pitagoras”: • Wniosek o dofinansowanie składa osoba fizyczna (student) a nie uczelnia, w MOPS lub PCPR • Sposób rozliczenia – rozlicza się student (wnioskodawca) a nie uczelnia, • Wymagany wpis do rejestru tłumaczy PJM (Polski Język Migowy), SJM (System Językowo – Migowy) prowadzonego przez wojewodę, • Dowolny termin składania wniosku o dofinansowania (ale pod koniec roku mogą być problemy), • Krótki czas oczekiwania na rozpatrywanie wniosku (do 7 dni), • Wysokość dofinansowania usług tłumacza języka migowego nie może być wyższa niż 2% przeciętnego wynagrodzenia za godzinę jej świadczenia (obecnie to ok. 70 zł), • Okres dofinansowania – w danym roku kalendarzowym a nie akademickim lub semestrze.

15. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Możliwość dofinansowania kursów i szkoleń języka migowego • Ustawa o języku migowym wprowadziła dofinansowanie ze środków PFRON • kursów i szkoleń języka migowego • Podstawa prawna: • Art. 18 ustawy o języku migowym… • 2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2022 r. w sprawie dofinansowania kosztów szkolenia polskiego języka migowego, systemu językowo-migowego, sposobu komunikowania się osób głuchoniewidomych oraz tłumacza-przewodnika ).

16. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Możliwość dofinansowania kursów i szkoleń języka migowego… • Z dofinansowania może skorzystać osoba głucha (dofinansowanie do 95% kosztów szkolenia), członkowie rodziny osób głuchych oraz osoby mające z nią stały lub bezpośredni kontakt (do 90%), • Wniosek o dofinansowanie składa osoba fizyczna w oddziale PFRON właściwym ze względu na miejsce zamieszkania, • Wysokość dofinansowania, nie może być wyższa niż 20% przeciętnego wynagrodzenia, ( obecnie ok. 700 zł). • Wniosek można złożyć w każdym czasie. Wniosek złożony w okresie od dnia 1 listopada do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego jest rozpatrywany w pierwszym miesiącu następnego roku. • PFRON przekazuje wnioskodawcy informację o sposobie rozpatrzenia wniosku w terminie 30 dni od dnia otrzy-mania kompletnego wniosku, • Rozliczenie dofinansowania następuje na podstawie faktury lub rachunku wystawionego na wnioskodawcę oraz dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia przez wnioskodawcę, • Dofinansowanie jest przekazywane na rachunek bankowy organizatora szkolenia.

17. Pełnosprawny Student VI Kraków, 23 października 2012 r. Podsumowanie Ustawa o języku migowym daje studentom możliwości korzystania z tłumaczeń języka migowego także poza uczelnią oraz realizację na szerszą skalę szkoleń i kursów języka migowego, co w perspektywie wieloletniej powinno rozwiązać problem małej liczby tłumaczy mogących tłumaczyć na zajęciach dydaktycznych (ten problem widoczny jest bardzo na studiach stacjonarnych). Niemniej jednak sytuacja na uczelniach (miejmy nadzieję, że chwilowo) pogorszyła się z uwagi na zakończenie realizacji programu PFRON – „Pitagoras”. Nie wiadomo jak szybko i na jaką skalę tę lukę będą mogły wypełnić powiaty. Wymaga to wzięcia części odpowiedzialności przez studentów głuchych, za realizację tłumaczeń. Środki dotacji MNiSW na kształcenie studentów niepełnosprawnych są nieadekwatne w przypadku studentów głuchych potrzebujących pomocy tłumaczy języka migowego. Tych znacznie podwyższonych kosztów nie rekompensuje najwyższy wskaźnik w algorytmie podziału dotacji. Należy rozważyć zmiany w tym zakresie np. stworzenie specjalnego programu, z którego ta specjalistyczna i kosztochłonna usługa byłaby finansowana, a środki powinny „iść za” studentem korzystającym z tej formy wyrównania szans edukacyjnych. W przypadku braku takiego programu budżety, które mają w dyspozycji BON na uczelniach, które mają kilka grup studentów głuchych, nie wytrzymają tak dużego obciążenia finansowego, co może skutkować ograniczeniem dostępu do edukacji na poziomie wyższym dla osób głuchych lub dla studentów z innymi rodzajami niepełnosprawności (w przypadku gdy jeden do kilku procent studentów niepełnosprawnych skonsumuje większość środków z dotacji).

18. Dziękuję za uwagę Kierownik BON AGH mgr inż. Andrzej Wójtowicz ul. Reymonta 17/10 30-059 Kraków e-mail: bon@agh.edu.pl; migowyaw@agh.edu.pl tel./fax. 012 617 46 30, 012 622 26 04 www.bon.agh.edu.pl Projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym ze środków Fundacji im. Stefana Batorego, Gminy Miejskiej Kraków oraz PFRON będących w dyspozycji Województwa Małopolskiego. Konferencja pod Honorowym Patronatem Małżonki Prezydenta RP, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Przewodniczącego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich oraz Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich Patroni honorowi: Partner: Patroni medialni: RMF MAXXX