CINE E HISTORIA: HIPAT Í A

1. CINE E HISTORIA: HIPATÍA Qué sabemos realmente de Hipatía de Alexandría? Do Blogue “Historia Clásica”

2. Nada queda dela directamente • Non se conservaron obras súas. • Coñecémola a travésdo testemuño de terceiros. • As fontes falan desde unha perspectiva probablemente sesgadapor dous motivos: • Relixión • Pensamento

4. Sócrates Escolástico • Coetáneo de Hipatía • Cristián • Narra os feitos desde unha perspectiva moderada • Recoñece a dignidade de Hipatía • Rexeita a indignidade do seu asasinato a mans de fanáticos

5. Xoán, Bispo de Nikiu • 2 séculos máistarde o que resta fe á súa narración • Bispo da igrexa Copta • Alíñase claramente a favor dos asasinos de Hipatía • Condena as súas "estrataxemas satánicas" e a súa "maxia"

6. Outras fontes • Paladas, poeta do século V • Poeta alexandrino coetáneo de Hipatía,  • Foi autor de 151 epigramas na Antoloxía Grega, un deles dedicado a ela. • Está en dúbida a identificación de Hipatía por razóns cronolóxicas. • Sinesio de Cirene (s. V) • Discípulo de Hipatía • Mantivo unha correspondencia con ela á que pedía consello arreo • Posteriormente ingresou na igrexa e foi designado Obispo de Cirene (Libia) • Faleceu antes que Hipatía

7. Un mundo en transición • historia datransicióndo mundo clásico ao mundo cristián • Grandes cambios sociales, religiosos y culturales • estes cambios non foron precisamente tranquilos

8. O Texto de Sócrates Escolástico • Houbo unha muller en Alexandría chamada Hipatía, filla do filósofo Teón, que realizou tales logros en literatura e ciencia, que sobrepasou todos os filósofos do seu proprio tiempo. • Formouse nas ideas de Platóne Plotino, explicaba os principios da filosofía a todos os seus ouvintes, muitos deles vidos de moi lonxe para recibir as súas ensinanzas. • Como amosa de autocontrol e sinxeleza de maneiras, que adquiriu como consecuencia de cultivar a súa mente, soía arreo aparecer en público fronte aos maxistrados. Nunca se sintiu intimidada por acudir a unha asamblea de homes. • A causa da súa extraordinaria dignidade e virtude, todos os homes admirábana sobremaneira.

9. Continúa o texto • Caeu vítima das intrigas políticas que naquela época prevalecían. • Como tiña frecuentes entrevistas con Orestes (o Prefecto de Alexandría), foi proclamado calumniosamente entre o populacho cristiano que foi ela quen impediu que Orestes se reconciliara con bispo Cirilo. • Algúns deles, formando parte dunha fera e fanática turba, da que o líder era un tal Pedro (Pedro o Lector), aprehendérona de camiño á súa casa, e arrastrádoa desde o seu carro, levárona a unha igrexa chamada Cesareo, onde a espiron completamente, e asasinárona con tellas ou ostras. • Despoisde desmembrar o seu corpo, levaron os seus restos a un lugar chamado Cinaron, e alí queimáronos. • Este asunto deixou cair o maior dos oprobios, no só sobre Cirilo, senón sobre toda a igrexa de Alexandría. E seguramente nada pode haber máislonxe do espíito cristián que permitir masacres, loitas e feitos deste tipo. • Esto sucedeu no mes de Marzo durante a Coresma, no cuarto ano do episcopado de Cirilo, baixo o décimo consulado de Honorio e o sexto de Teodosio.

11. O Texto de Xoán de Niklu • Naqueles días apareceu en Alexandría unha muller filósoofa, unha pagana chamada Hipatía, e dedicaba todo o seu tempo a todo tipo de maxia, astrolabios e instrumentos de música, y enganou moita xente grazas ás súas estrataxemas satánicas. • O gobernador da cidade rendeulle todo tipo de honores, xa que ela o cautivara coa súa maxia. • E ele deixou de asistir á igrexa tal e como era o seu costumbre... • No sófixo isto, senón que levou moitos crentes ante ela, y elemesmo recibiu paganos na súa casa...

12. Xoán de Niklu, cont. • Unha multitude de crentes en Deus erguéronse guiados por Pedro o Maxistrado, e procederon a buscar a muller pagana que enganara a xente da cidade e o prefecto {Orestes} cos seus encantamentos. • E cando descubriron el lugar donde se encontraba, forona a buscar e achárona cómodamente sentada; fixérona descer, arrastrárona por todo o camiño até a igrexa maior, chamada Cesareo. Isto sucedeu nos días de Coresma. • Arrincarolle a roupa e arrastrárona polas rúas da cidade até que lle provocaron a morte. Levárona a un lugar chamado Cinaron e queimaro o seu corpo. • Todo o mundo arrodea o patriarca Cirilo e aclámao como o novo Teófilo, xa que eleacabara cos últimos restos de idolatría da cidade.

13. O poeta Paladas (s. IV): “...a máissabia" • Buscando no Zodíaco, mirando cara a Virgo, • Sabendo que a túa provincia é o firmamento, • Achando o teu brillo en todo o que vexo, • Reverenciada Hipatía, réndoche homenaje, • Estrela brillante da ensinanza, sen mácula.

15. Sinesio de Cirene (s. V): ”…a miña mellor conselleira" • Dítoche esta carta desde a cama pero espero que a recibas en boa súde, nai, irmá, mestra, e benefactora. • Saúdote... augusta dona. Hai tempo que che estou a reprochar que non me consideraras merecedor dunha das túas cartas... Perdín fillos, amigos, e os bos desexos de todos. Pero a maior perda de todas é a ausencia do teu espírito divino. Desexaría que este permanecese sempre comigo, para desta maneira conquistar tanto os caprichos da Fortuna como os fatais xiros do Destino.

16. Máis de Sinesio • Estou arrodeado polos sofrementos da miña cidade, e desgustado con ela, posto que cada día vexo as forzas inimigas, e homes sacrificados como vítimas nun altar. Respiro un ar infectado pola podremia de corpos mortos. Estou desexando seguir o mesmo destino que sofriron moitos outros, xa que como pode un concebir esperanza algunha cando ve o cel cheo de aves de rapina? Aínda así, amo miÑ terra. Por que sofro? Por que son libio, por que nacín aquí, e por que é aquí onde vexo as tumbas dos meus honorábeis devanceiros. Só coa túa axuda creo que serei capaz de mirar a miña cidade e transformar o meu fogar, se algunha vez teño oportunidade de facelo.