BUXHETIMI I KAPITALIT

1. BUXHETIMI I KAPITALIT

2. Korniza e vendimmarjes • Definohet problemi • Përcaktohet natyra e investimit • Vlerësohet kostoja dhe përfitimi i ardhshëm • Përcaktohet ndryshimi në rrjedhën e parasë. • Burimet e drejtpërdrejta • Burimet shpjeguese Menaxhment Financiar

3. Përshtatja synimeve strategjike • Efektet afatgjata të investimeve • Koha e investimeve • Cilësia e aseteve • Sigurimi i burimeve të financimit • Përballimi i konkurrencës • Përparësitë e veçanta krahasuese. Kujdes: konkurrenca nga bizneset e tjera, fuqia blerëse e konsumatorëve, fuqia shitëse e firmave të njëjta, kërcënimet nga produktet zëvendësuese, ndryshimi i çmimeve dhe fuqisë blerëse të konsumatorëve. Menaxhment Financiar

4. Qëllimi: rritja e rrjedhës së parasë • Çfarë është dallimi ndërmjet gjendjes ekzistuese dhe gjendjes së re, e cila do të arrihet me vendimin për investim? • Çfarë të ardhurash shtesë do të krijohen mbi ato ekzistuese? Cili është efekti neto pas zbatimit të tatimit? Menaxhment Financiar

5. Procesi i buxhetimit të kapitalit • Përcaktohet kostoja e projektit • Vlerësohet rrjedha e pritshme e parasë nga projekti investues dhe risku i kësaj rrjedhe; • Përcaktohet kostoja në krahasim me rrjedhën e parasë • Përcaktohet vlera e tanishme e rrjedhës së pritshme të parasë. Menaxhment Financiar

6. Procedura e buxhetimit të kapitalit Kontabiliteti, financat, teknologjia Zhvillimi i ideve Grumbullimi i të dhënave Marrja e vendimit Rezultatet Probabiliteti Gjasat e probabilitetit Rivlerësimi Menaxhment Financiar

7. +50 +40 +30 +20 +10 0 -10 -20 -30 -40 -50 Tani Viti 1 Viti 2 Viti 3 Viti 4 Rrjedha e parasë së një investimi Menaxhment Financiar

8. Kriteret për kategorizimin e propozimeve investive • Norma mesatare e kthimit • Afati i shlyerjes • Vlera aktuale neto (NPV) • Norma e brendshme e kthimit (IRR) Menaxhment Financiar

9. Norma mesatare e kthimit • Krahason profitin mesatar i cili krijohet nga një shumë e investuar • Llogaritet duke krahasuar kthimin mesatar me investimin fillestar. + është e përshtatshme, e lehtë; - nuk merr parasysh vlerën në kohë të parasë, është e ndërlikuar kur zgjidhet ndër më shumë investime. Menaxhment Financiar

10. Norma mesatare e kthimit Hapi i parë: Llogaritet profiti total nga investimi Hapi i dytë: Llogaritet kthimi mesatar vjetor Hapi i tretë: Llogaritet norma mesatare e kthimit Rjedha e parasë-Investimi Profiti total/numri i viteve Kthimi mesatar vjetor/Investimi Menaxhment Financiar

11. Afati i shlyerjes Radhit mundësitë e investimeve alternative varësisht se sa shpejt rikthehet shuma fillestare e investimit; +është e thjeshtë, theksi vehet në kthimin e shpejtë të kostos së investimit; - Nuk merr parasysh faktorin interes, injoron kohëzgjatjen e fluksit të parasë, injorohet fluksi i parasë pas afatit të shlyerjes. Menaxhment Financiar

12. 0 1 2 3 4 (100,000)30,000 40,000 60,00035,000 Fluksi neto i parasë (100,000) (70,000) (30,000) 30,000 65,000 Afati i shlyerjes Kthimi=Viti para kthimit të plotë+(Kosto e pakthyer në fillim të vitit/Rrjedha e parasë gjatë vitit) =2+(30,000/60,000)=2+0.5=2.5 vjet Menaxhment Financiar

13. Vlera aktuale neto (NPV) • Fluksi në kohë krahasohet me koston aktuale të investimit; • Përcaktohet vlera aktuale e fluksit të parasë nga një investim dhe zbritet nga kjo vlerë aktuale kostoja e investimit; • Përkrahen investimet, të cilat kanë vlerë aktuale neto pozitive. Menaxhment Financiar

14. Vlera aktuale neto (NPV) CFt rrjedha vjetore e parasë IO Investimi kapital k Norma e aktualizimit n Kohëzgjatja e projektit Menaxhment Financiar

15. Analiza NPV (me inflacion) Një kompani investon 15,000€. Kërkohet normë minimale e kthimit prej 20%, ndërsa inflacioni rrjedhës është 10%). Supozojmë se një investim prej 1,000 € gjatë një viti kërkon një kthim minimal prej 200 €. Në qoftë se investimi fillestar është 1,000 €, atëherë vlera totale e investimit më 31 dhjetor do të jetë 1,200€. Ne do të konstatojmë se paratë e arkëtuara më 31 dhjetor kanë këtë fuqi blerëse: 1,200/(1.10)1=1,091 Rezulton se kompania krijon 91€ profit, ose normë kthimi prej 9,1% (normë reale të kthimit) në vend të normës prej 20% (norma nominale e kthimit) (1+norma nominale) = (1+norma reale) x (1+norma e inflacionit) (1 + 0.20) = (1 + 0.091) x ( 1 + 0.10) = 1.20 Menaxhment Financiar

16.  Rrjedha e parasë Inflacioni 10% Rrjedha me inflacion Faktori diskontues  Vlera aktuale Koha 9.10% 0 -15,000 15,000 1.000 -15,000 1 9,000 9,000 x (1/1.10) 8,182 1/(1.091)1 7,500 2 8,000 8,000 x (1/1.10)2 6,612 1/(1.091)2 5,555 3 7,000 7,000 x (1/1.10)3 5,259 1/(1.091)3 4,050 NPV 2,105 NPV (me inflacion) Menaxhment Financiar

17. Norma e brendshme e kthimit (IRR) • IRR jep përgjigje në pyetjen: Cilën normë të kthimit siguron një projekt investiv; • IRR është norma e aktualizimit e cila barazon vlerën aktuale të rrjedhës së parasë me koston e investimit. • IRR është interesi për të cilin vlera aktuale e fitimit të pritshëm është e barabartë me kapitalin e investuar. • IRR është norma e aktualizimit që e bën vlerën aktuale neto (NPV) të barabartë me zero. Menaxhment Financiar

18. IRR te shumat e përvitshme • Për të gjetur IRR për hyrjet mesatare, pjesëtojmë investimin fillestar me hyrjet mesatare vjetore; • Gjejmë vlerën aktuale të faktorit interes të një të përvitshmeje; • Shfrytëzojmë tabelën: Vera aktuale e një të përvitshme prej një euro (dollari). Menaxhment Financiar

19. Llogaritja e IRRkur rrjedha e parasë është një seri e përzier-metoda e provës dhe gabimit • Llogariten hyrjet mesatare nga projekti; • Gjendet periudha mesatare e kthimit (Investimi fillestar:hyrjet mesatare vjetore); • Përdoret tabela PVIFA për të gjetur IRR të një të përvitshmeje; • Nëse hyrjet e viteve të para janë më të larta se hyrjet mesatare, rrisim IRR prej 1-3% dhe e kundërta; • Vazhdohet me llogaritjen duke përdorur një normë të re aktualizimit deri sa NPV të mos barazohet me zero. Menaxhment Financiar

20. Norma e brendshme e kthimit IRR • Përdorim tabelën e vlerës aktuale të një të përvitshme (A2). Kërkojmë PVIFA për A&B • A: Investimi/shuma vjetore=10,000/(12,000:3)=10,000/4,000=2.5 PVIFA • B: = 10,000/3,200=3.1 PVIFA • Për investimin A 2.5 PVIFA për 3 vjet jep interesin ndërmjet 9% dhe 10% • Për investimin B, 3.1PVIFA jep, për 5 vjet jep interesin 18% Menaxhment Financiar

21. Norma e brendshme e kthimit (IRR) IRR për investimin A gjindet ndërmjet 10% dhe 12%, Diferenca 2% Diferenca është 10,177-9874=303€ IRR për investimin B, gjindet ndërmjet 14% dhe 17% Diferenca 3% Diferenca është 10,096-9,253=843€ Menaxhment Financiar

22. Rezultati IRR për investimin A: 10%+(177€/303€)(2%)=11.17% IRR për investimin B: 14%+(96€/843€)(3%)= 14.34% Kriteret e investimit: Pranohet kur IRR është më e madhe ose barazi me normën e pritur të kthimit Refuzohet kur IRR është më e vogël nga norma e pritur të kthimit Menaxhment Financiar