1 / 41

POSTMODERNIZM

POSTMODERNIZM. Postmodernizm - ogólne określenie nowych tendencji we współczesnej kulturze, filozofii nauki, życiu społecznym i politycznym, oraz sposobu ich opisu. Używane w trzech znaczeniach:

aquarius
Download Presentation

POSTMODERNIZM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. POSTMODERNIZM

  2. Postmodernizm - ogólne określenie nowych tendencji we współczesnej kulturze, filozofii nauki, życiu społecznym i politycznym, oraz sposobu ich opisu. • Używane w trzech znaczeniach: • Okresu w rozwoju kultury następującego po okresie modernizmu liczonym od schyłku XIX wieku (z główną fazą 1910-1930) do połowy XX wieku zapoczątkowanego w latach 60. na gruncie literatury amerykańskiej, później rozwijającego się także w Europie Zachodniej; w tym znaczeniu stosują je najczęściej krytycy literatury (L. Fiedler, I Hassan), sztuki (R. Krauss), architektury (Ch. Jencks). • Epoki kulturowo-cywilizacyjnej następującej po epoce zwanej nowoczesności, liczonej od narodzin oświeceniowego światopoglądu w XVIII w., po lata 60. XX w. jednym z głównych problemów myśli postmodernistycznej jest konieczność odrzucenia bądż możliwość krytycznego przewartościowania oświeceniowego dziedzictwa. takie rozumienie pojęcia postmodernizmu nałożyło się na wcześniejszy literacko-artystyczny jego sens i rozprzestrzeniło głównie we Francji (J.F. Lyotard – autor raportu Condition postmoderne 1979, J. Derrida, G.Deleuze, J. Baudrillard), a nastepnie na powrót w USA (H. Silverman, R. Rotry). • „Kondycji postmodernistycznej”, a więc uwarunkowań sytuacji społeczno-ekonomicznej, mentalnej w obecnym postindustrialnym, wyrafinowanym technologicznie stanie zachodniej cywilizacji. • Głównymi obiektami krytyki ze strony postmodernizmu były: wąsko pojęte kryteria racjonalności, koncepcja autonomicznej, obiektywnej nauki, idee jedności, całości, systemowości, wszelkie, całościowe teorie filozoficzne oraz polityczne. • Do typowych dla postmodernizmu zjawisk należą: zinstytucjonalizowany pluralizm, heterogeniczność, regionalizm, ambiwalencja, filozoficzny antyfundacjonalizm, metodologiczny dekonstrukcjonizm. • Postmodernizm w literaturze oznacza: negację elitarnego modernizmu, dążność do ujawnienia umownego charakteru form literackich, fabuły, narracji, zainteresowanie formami nieczystymi rodzajowo i stylowo, częste stosowanie cytatu, parodii, pastiszu (G. Garcia Marquez, S. Rushide, C. Fuentes, J. Barth, Th. Pynchon, W. Burroughs, D. Barthelme, E. Doctorow, M. Kundera, U. Eco). • Sztukę postmodernistyczną cechuje rezygnacja z awangardowego kultu nowości i odwoływanie się historycznych stylów, negacja funkcjonalizmu w architekturze i konstruktywizmu w plastyce, w aspekcie socjologiczno-kulturowym - podporządkowanie komercyjnym strategiom środków komunikowania i rynku sztuki. Popularność sztuki postmodernistycznej przypada na lata 70. i 80. Pojawiły się takie koncepcje krytyczne, jak: neoklasycyzm Jencksa, neomanieryzm A.B. Olivy, neobarok G. Scarpetty. Za postmodernistyczne uchodzi malarstwo i rzeźba transawangardy (np.. S. Chia), Neun Wilden (np.. G. Baselitz). Encyklopedia PWN

  3. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Poczuciem kryzysu „matanarracji” (wielkich opowieści – wolnościowej i spekulatywnej) legitymizujących naukę i działania społeczne. (Lyotard, 1997)

  4. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Rozwijaniem nadziei na wyzwoloną naukę – trudniącą się wymyślaniem reguł, wprzęgniętą w w system technologicznego kapitalizmu, który uczy trzeźwego myślenia sprzecznego z „metanarracją” i prowadzi – poprzez decentrujący system informatyczny – do upragnionej paralogii. (Lyotard, 1997)

  5. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Stanem umysłu czy duchowością odczuwającą nową jakość zjawisk z II połowy XX wieku.

  6. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Swoistym elitaryzmem myślenia będącego udziałem niewielkiej grupy ludzi związanych z uniwersytetami czy światem sztuki.

  7. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Zarówno wersją felietonową i oficjalną – uwikłaną w dyskurs filozoficzny, antropologiczny czy estetyczny.

  8. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Załamaniem globalnego projektu nowoczesności. (Lyotard, 1997)

  9. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Hasłem zniesienia granic między sztuką wysoką i popularną, między sferą elitarną a nieelitarną. (Jencks, 1987)

  10. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Świadomością, która postawiła w centrum uwagi problem „końca historii”, chcąc na nowo go przeinterpretować i przez to określić własną relację „post-” . (Fukuyama, 1996, Habermas,1996, Lyotard, 1996, Vattimo, 1997)

  11. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Optymistycznym myśleniem o nowych możliwościach płynących z akceptacji rzeczywistości wieloznacznej – mimo, a może dzięki doświadczeniom: „końca historii” (Vattimo, 1997), „martwego czasu” (Baudrillard, 1994,1997), „znikania rzeczy” (Virilio, 1980).

  12. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Radykalnym sprzeciwem wobec nowożytnego rozumu lansującego: dualizm duszy i ciała, myślenie opozycjami porządkującymi świat w imię dwuwartościowej logiki, wiarę w pewny podmiot i myślące „ja”. (Bauman, 1995, Rorty, 1996)

  13. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Myśleniem na gruncie fragmentaryczności, wielości, niewyrażalności, różnicy, powtórzenia. Odrzuceniem dążenia do Całości, Jedności, Prawdy. Plasowaniem się po stronie antyplatonizmu, antykartezjanizmu, antyheglizmu. (Kuźma, 1997)

  14. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Koncepcją przedmiotu słabego – kruchego, przygodnego, zanurzonego w świecie wieloznacznym, a przez to skazanego na ruch, chaos i rozproszenie. Ale jednocześnie przy tym zmuszonego do kreacyjności, wyboru i odpowiedzialności. (Bauman, 1994, Deleuze, Guattari,1988, Rorty, 1996, Taylor, 1995)

  15. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Postrzeganiem postmodernizmu jako manifestacyjnej i egzoterycznej realizacji niegdyś ezoterycznego modernizmu – stąd impresjonizm przynależy do modernizmu jako forma jego transformacji („nasza posmodernistyczna moderna”). Propozycją myślenia o „rozumie transwersalnym”, zdolnym przekraczać różne granice poszczególnych typów racjonalności i uzgadniających te różnice. (Welsch,1998)

  16. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Podejściem krytycznym do tego co zastane – świadomym jednak własnych uwikłań w przeszłe i nie wysuwającym jednoznacznie opozycyjnych kontrpropozycji. Poszukiwaniem możliwych przetransfomowań, przesunięć.

  17. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Próbą odrzucenia metafizyki zastanej, w nadziei na wyzwolenie się od kluczowych twierdzeń o tym, jak istnieje byt, co jest istotą rzeczy, na mocy czego możliwa jest transcendencja – nieodzownie warunkujących odniesienia do prawdziwościowych ustaleń prawdy rzeczywistości. (Bauman, 1995, Lyotard, 1997, Rorty, 1996)

  18. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Głoszeniem idei będących konsekwencją odrzucenia transcendecji: uznania jednowymiarowości dyskursu językowego pozbawionego zewnętrznych odniesień. (Lyotard,1997, Rorty, 1996) Lansowaniem myślenia o wielości lokalnych prawd nie do odkrycia, ale do wykreowania w złożonych praktykach społecznych . (Bauman, 1995) Głoszeniem idei rozproszenia, fragmentaryczności, pluralizmu i niemożności całościowych, syntetycznych ujęć. (Deleuze, Guattari,1988, Rorty, 1996)

  19. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Upowszechnieniem myślenia o zaniku oryginalności i autentyzmu idącym w parze z unieważnieniem autora dzieła, który rozpłynął się w intertekstualności. Poczuciem wyczerpania, które optymistycznie nastawione wiedzie – nie ku próbom opanowania całego bogactwa przeszłości, ale – do uznania jedynie możliwej wybiórczej gry wątkami poprzez artystyczną swobodę. (Foucault, 1981)

  20. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Wypracowaniem nowych formuł wyrazu poprzez: pseudohistoryzm, fikcyjność, pastisz, ironię, intertekstualność, uwikłanie w sieć znaczeń – co znajduje wyraz w tekstach: Bartha, Barthelmego, Pynchona, Eco. (Baran, 1992)

  21. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Szukaniem natury postmodernizmu w awangardowej tradycji „literatury milczenia” konotującej negatywne echo języka, samozniszczenie, nihilizm, ale i pozytywną ciszę. Poszukiwaniem w tendencjach XIX i XX wieku dążeń do anarchii, wielości, struktur otwartych, akcentowania przypadku czy ironii. (Hassan, 1987) Kontynuacją niektórych aspektów awangardy modernistycznej – dekoracyjności, autorefleksji, eksperymentatorstwa, pluralizmu i estetyki wzniosłości. (Lyotard, 1996)

  22. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Postrzeganiem postmodernistycznej literatury jako różnej od modernistycznego czasu samoświadomości i racjonalizmu – zwłaszcza poprzez lansowanie sztuki wielkiej w sensie łączenia cudów, marzeń, rozrywki, różnych środków wyrazu. (Friedler, 1972)

  23. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Lansowaniem literatury, która staje się obszarem nietożsamości, zarówno na poziomie plagiatowości, jak i treści antyutopijnych, gdzie myślenie o labiryntach bez wyjścia, o dezintegracjach, o nieobecności mitu naprowadza na globalne doświadczenie kryzysu odnoszenia, jednoznaczności i tożsamości. (por. Czapik-Lityńska, 1992)

  24. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Myśleniem o literaturze postmodernistycznej jako o ujawniającej fikcyjną stronę rzeczywistości, gdyż znaczenia tworzące rzeczywistość istnieją w języku, który jest prymarny wobec rzeczywistości. Stąd realność wydaje się fikcyjna tak, jak świat przedstawiony w piśmie. (Federman, 1983)

  25. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Uprzywilejowaniem problematyki języka jako praktyki kreacyjnej pozbawionej referencyjności – czego konsekwencją staje się twierdzenie, iż sądy formułowane w języku odnoszą się tylko do rzeczywistości językowej. (Rorty, 1996)

  26. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Uwolnieniem się od rutyny i schematycznego myślenia na rzecz dekonstrukcji, świadomie znoszącej opozycje myślowe wytworzone przez logocentryczną Europę, a w zamian proponującą „różnię”, „rozplenienie sensu” i „dyssens”. (Derrida, 1978)

  27. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Nomadycznym myśleniem i bytowaniem – bez celu, dróg, granic, przepełnionym chaotycznym ruchem w sieci nie zostawiającym nawet wyraźnych śladów. (Deleuze, 1997)

  28. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Uczestnictwem i fragmentarycznym rozpoznaniem, a raczej pogrążeniem w rzeczywistości „simulacrum”, gdzie sieciowa fikcja nie ma odniesienia, a znaczenie odlepia się od rzeczy w zawrotnym ruchu zdarzeń. (Baudrillard,1997, Eco, 1996)

  29. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Postrzeganiem rzeczywistości, jako „martwego czasu”,w którym skrystalizowało się poczucie „końca historii” i zrealizowana została utopia, która przyniosła rozczarowanie. Czas ten – bez nadziei i złudzeń na kolejne racjonalne rozwiązania – zaowocował jednak radosną wiedzą zobojętniającą, ale i wzbogacającą jednocześnie poprzez świadomość tego, iż dziś wydarzenia będą już tylko symulowane, bez realnego odniesienia. (Baudrillard, 1994,1996)

  30. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Interpretowaniem współczesności poprzez efekt prędkości, którego niejako odwrotną stroną jest znikanie realności rzeczy. (Virilio,1980)

  31. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Uwypukleniem estetycznego aspektu współczesności – w sensie estetyzacji życia codziennego – związanego z pomieszaniem kodów, potęgowaniem intensywności wrażeń, zacieraniem granic między: sztuką i życiem codziennym, sztuką elitarną i kulturą popularną. (Featherstone, 1991,1997)

  32. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Opisywaniem ponowocześności poprzez „nowoplemienność”, co związane jest z brakiem stabilnej tożsamości jednostkowej i poszukiwaniem chwilowej więzi w ramach wykreowanych wspólnot. (Maffesoli, 1996)

  33. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Tendencją teraźniejszości do widzenia świata w kategoriach powierzchowności, konsumeryzmu i postindustrializmu. (Bauman, 1995, Bell, 1994, Jameson, 1984,1997)

  34. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Doświadczeniem ponowoczesnej sytuacji kulturowej - pełnej napięć, niejednoznaczności i różnic, z którą dopiero trzeba uczyć się żyć wypracowując pomodernistyczne pomysły. (Bauman, 1994)

  35. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Pojawiającym się przeświadczeniem, że postmodernizm jest uniwersalną jakością każdej epoki zdolnej – po uprzednim odrzuceniu naiwności – ironicznie rozpoznawać samą siebie. (Eco, 1987)

  36. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Powszechnym odczuciem, na mocy którego nie można już tak prosto pomyśleć o świecie pełnym sensów: dającym się jednoznacznie odczytać w ramach znajomości reguł kodowania, gdzie istnieją struktury głębokie, a nad całością unosi się myślenie o prawdzie zawartej w świecie. (Bauman, 1995, Clifford, 1997, Eco, 1973, Geertz, 1995)

  37. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Lansowaniem haseł otwartości rzeczy na wielość odczytań na mocy formy otwartej – pozbawionej jednoznacznej prawdy, a tym samym wystawionej na jej kreację. Clifford, 1988, Eco, 1973, Rorty, 1996)

  38. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Akcentowaniem przygodności i ironii jako cechy współczesnego człowieka. (Rorty, 1996)

  39. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Nakierunkowaniem pracy badawczej na autorefleksję nad własną przygodnością i niemocą, co w praktyce wiedzie ku refleksjom akcentującym doraźność autokreacji poczynionych przez badaczy. (Clifford, 1988)

  40. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Postrzeganiem świata (w ujęciu kulturowym) jako: bazaru – pełnego dawnych tubylców, nie schodzących sobie z drogi, zainteresowanych wzajemnie własnymi odmiennościami. (Geertz, 1983) Przestrzeni wypełnionej różnymi elitarnymi klubami z uprzywilejowanym europejskim klubem liberalnym. (Rorty, 1955, 1966) Globalnej wioski konstytuowanej przez błyskawiczny obieg informacji. (McLuhan, 1975)

  41. W czym jest postmodernizm?W tym, co jest: Położeniem nacisku na etyczne , a raczej moralne (praktycznie doraźne) aspekty działalności człowieka, co znajduje wyraz w rozważaniu na nowo kwestii odpowiedzialności. (Bauman, 1994, Geertz, 1995, Rorty, 1996)

More Related