Sgiliau sy’n Gweithio i Gymru

1. Sgiliau sy’n Gweithio i Gymru Strategaeth sgiliau a chyflogaeth Jon Waters Y Tîm Strategaeth Sgiliau, Llywodraeth Cynulliad Cymru

2. Trosolwg • Pam mae sgiliau’n bwysig? • Beth yw’r broblem? • Beth rydym yn ei wneud yn ei gylch? • Sut byddwn yn gwybod ein bod wedi llwyddo?

3. Pam mae sgiliau’n bwysig? • Mae ffyniant yn dibynnu ar gyflogaeth a chynhyrchiant – ac mae’r naill a’r llall yn dibynnu ar sgiliau Ffynhonnell: APS / LFS, Ystadegau Cymru Mehefin 2008

4. Pam mae sgiliau’n bwysig? • Mae cynhyrchiant yn cyfeirio at ba mor dda y mae cwmni neu economi’n defnyddio’u hadnoddau – faint o allbwn sy’n cael ei gyflawni am bob mewnbwn. • Mae hyfforddiant yn effeithio’n fwy ar gynhyrchiant busnesau nag ar gyflogau gweithwyr. ENILLION 0.3% o gynnydd mewn cyflogau HYFFORDDIANT Cynnydd o 1% yng nghyfran y gweithwyr sy’n cael eu hyfforddi mewn diwydiant CYNHYRCHIANT 0.6% o gynnydd yn y gwerth a ychwanegwyd am bob gweithiwr Dearden, Reed a Van Reenen (2006) The Impact of Training on Productivity and Wages: Evidence from British Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and Statistics.

5. Beth yw’r broblem? • Mae gan Gymru economi gymharol isel ei chyflogaeth a’i chynhyrchiant Rydym am symud tuag at y golofn uchaf Ffynhonnell: Swyddfa Genedlaethol Ystadegau- Data GYR 2006; Data cyflogaeth C4, 2007

6. Beth yw’r broblem? • Mae sgiliau gwael y gweithlu yn rhan fawr o’r esboniad Mae gan Cymru Lai o bobl sydd a chymwysterau hyd at Lefel 4, a mwy o bobl heb gymwysterau, na naill ai Lloegr na’r Alban Mae llythrennedd a rhifedd yng Nghymru yn waeth nag yn y rhan fwyaf o ranbarthau Lloegr Ffynhonnell: Adolygiad Cenedlaethol o Sgiliau Sylfaenol Oedolion yng Nghymru (2004), yr Arolwg Sgiliau Bywyd (2003) Ffynhonnell: Arolwg Blynyddol o’r Boblogaeth / Yr Arolwg Llafurlu Lleol

7. Beth rydym yn ei wneud yn ei gylch? • Rydym wedi dod yn ein blaen, yn enwedig o ran diweithdra Ffynhonnell: Arolwg Blynyddol o’r Boblogaeth / Yr Arolwg Llafurlu Lleol Ffynhonnell: Yr Arolwg Llafurlu Lleol

8. Beth rydym yn ei wneud yn ei gylch? Ond mae dau adolygiad annibynnol wedi dweud wrthym fod angen i ni “wella’n safon” o ran sgiliau – Adolygiad Leitch... Mae’r Adolygiad yn amlinellu gweledigaeth hollbwysig ar gyfer y DU. Mae’n dangos bod yn rhaid i’r DU wella ar fyrder o ran yr hyn y mae’n ei gyflawni… ac mae’n argymell ei bod yn ymrwymo i fod yn arweinydd byd-eang ym maes sgiliau erbyn 2020. Golyga hyn fod gofyn dyblu’r hyn a gyflawnir yn y rhan fwyaf o lefelau sgiliau. Rhaid i’r Llywodraeth, gweithwyr ac unigolion rannu’r cyfrifoldeb am gyrraedd y nod.

9. Beth rydym yn ei wneud yn ei gylch? Ac Adolygiad Webb... Rhaid gwneud mwy, yn enwedig ar gyfer... • pobl heb sgiliau sylfaenol • dysgwyr rhwng 14-19 oed nad oes ganddynt ddewis llawn o gyfleoedd • cyflogwyr sy’n gweld nad yw’r system sgiliau yn ateb eu gofynion • pobl ifanc ac oedolion nad ydynt mewn gwaith, addysg na hyfforddiant

10. Beth ydym yn ei wneud yn ei gylch? Ymhlith 7 Egwyddor Sylfaenol Syr Adrian Webb mae’r canlynol.. • Rhaid i ddylanwad cyflogwyr gynyddu’n fwy o lawer yn y cyfnod 14-19, bod yn hollbwysig yn y cyfnod ôl-19 a dylai fod yn sail i strategaeth a pherfformiad y darparwyr • Mae dulliau newydd o ariannu yn hanfodol

11. Beth rydym yn ei wneud yn ei gylch? Sgiliau sy’n Gweithio i Gymru yw ein hymateb ni • Mae’n cynnwys yr ystodd sgiliau yn ei chyfanrwydd, o’r blynyddoedd cynnar i addysg oedolion • Mae angen i ni sicrhau... • bod plant yn cael gwell dechrau mewn bywyd • bod pobl ifanc yn cael cyfleoedd helaethach • a bod mwy o fuddsoddi mewn sgiliau oedolion • OND rydym hefyd yn gofyn mwy gan unigolion a chyflogwyr

12. Elfennau o’r strategaeth 1 • Gwneud yn siŵr bod gan bobl ifanc well cyfleoedd • Dechrau’n Deg, y Cyfnod Sylfaen, Llwybrau 14-19, Bagloriaeth Cymru • Anelu arian at flaenoriaethau • Polisi ffîoedd ôl-16 • Buddsoddi mewn sgiliau sylfaenol • TGAU newydd, hawliau, Adduned Cyflogwyr • Helpu mwy o bobl i gael gwaith • Gwasanaethau sgiliau a chyflogaeth integredig

13. Elfennau o’r Strategaeth 2 • Buddsoddi mewn datblygu’r gweithlu • Ehangu’r Rhaglen Datblygu’r Gweithlu, cryfhau prentisiaethau, integreiddio sgiliau a chymorth busnes, Cronfa Flaenoriaethau’r Sector • Buddsoddi mewn sgiliau lefel uchel • Adolygiad o Addysg Uwch • Llunio’r system • WESB, UKCES, y Cynghorau Sgiliau Sector • Gweddnewid y rhwydwaith dysgu • Fframwaith Ansawdd ac Effeithiolrwydd • Cydweithredu a modelau newydd o ddarparu

14. Sut byddwn yn gwybod ein bod wedi llwyddo? • Byddwn yn gweithio gyda WESB i ddatblygu cyfres newydd o ddangosyddion • Bydd gennym ddiddordeb yn y pethau canlynol… • Canlyniadau i unigolion • Gwell sgiliau • Camu ymlaen at waith cyflogedig • Canlyniadau i gyflogwyr • Bodlonrwydd cyflogwyr • Canlyniadau i sefydliadau • Cyfraddau llwyddiant • Graddau mewn arolygiadau