Stalinizm w Polsce

1. Stalinizm w Polsce 1948-1953

3. Krótka Historia Okresu Do roku 1948 następowały stopniowe zmiany upodabniające polski system społeczny i gospodarczy do modelu radzieckiego. Zachowano pozory wielopartyjności, jednak wkrótce to Polska Zjednoczona Partia Robotnicza realnie decydowała o państwie. Państwo zaczęło przybierać formę totalitarną. Model państwa totalitarnego, dzięki imperialnej potędze ZSRR, miał obowiązywać powszechnie.Kult wodza realizowany był poprzez wyniesienie na piedestał I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR Bolesława Bieruta- 4 lutego 1947 roku na pierwszym posiedzeniu Sejmu Ustawodawczego został on wybrany Prezydentem Rzeczpospolitej Polskiej. Struktury partyjne kontrolowały całokształt spraw administracyjnych. Dodatkowo pieczę nad sytuacją wewnętrzną Polski miały radzieckie służby NKWD,a także generałowie i stacjonujące na terenie „suwerennego kraju” rosyjskie wojsko. Ważne było także utrzymywanie społeczeństwa w świadomości ciągłego zagrożenia – czy to zewnętrznego („agresywny imperializm”), czy wewnętrznego.

4. Likwidowano kolejne zrzeszenia, stowarzyszenia społeczne. Kontroli poddano związki zawodowe. Zniesiono samorządy lokalne, a sądownictwo zostało podporządkowane władzy, przez co przestało być obiektywne i niezawisłe. Już w 1946 roku utworzono Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, czyli główny urząd zajmujący się cenzurą. W kolejnym okresie upaństwowiono wydawnictwa i czasopisma, które stały się narzędziem propagandy. Zastraszaniu i inwigilowaniu społeczeństwa służył rozbudowany Urząd Bezpieczeństwa. Przede wszystkim skupiał się księżach, dawnych członkach Państwa Podziemnego, żołnierzach AK, ale także represjonował „niewygodnych” komunistów. W 1948 roku nastąpiły ostateczne przygotowania PPR do połączenia z PPS. Wymagało to zniwelowania w PPS tradycji reformistycznego ruchu socjalistycznego i przywiązania do demokracji parlamentarnej. W tym celu w PPS przeprowadzono czystki, zorganizowano procesy niezależnych socjalistów, usunięto przeciwników zjednoczenia obu ugrupowań. Opór części działaczy PPR przed bezrefleksyjnym przejmowaniem radzieckich wzorców, bez uwzględnienia lokalnych warunków, doprowadził do oskarżenia ich o odchylenia prawicowo-nacjonalistyczne. Między innymi o odstępstwa ideologiczne posądzono i potępiono (posiedzenie KC PPR 31 VIII-3 IX 1948), a następnie aresztowano w 1951 roku Władysława Gomułkę. Oskarżano go o niechęć do korzystania z radzieckich doświadczeń czy odkładanie procesu uspołeczniania gospodarki.

5. 14 grudnia 1948 roku jednocześnie obradowały w Warszawie zgrupowania PPS i PPR, które przyjęły jednobrzmiące rezolucje o utworzeniu wspólnego ugrupowania. W dniach 15-21 grudnia 1948 roku na Kongresie Założycielskim nastąpiło wchłonięcie PPS przez PPR i powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, która zdobyła monopol na władzę na kolejne dziesięciolecia. Na czele partii stanął Bolesław Bierut, zaś w jej strukturach dominowali pepeerowcy. Okres stalinizmu trwał w Polsce do 1953 roku.

6. Cechy państwa Polskiego doby Stalinizmu • Monopartyjność • Kult jednostki i partii • Gospodarka centralnie sterowana • Powszechny ateizm • Wrogość władz w stosunku do kościoła • Cenzura, indoktrynacja obywateli, propaganda • Zorganizowany aparat terroru • Niszczenie społecznych norm, tradycji oraz religii • Teoria o wrogu systemu

7. Przywódca Polski doby Stalinizmu Bolesław Bierut

8. Proces Stalinizacji

9. Propaganda • upaństwowiono teatry i kina ,które wprowadziły odpowiedni repertuar • radio, prasa, film zostały podporządkowane państwu i szerzyły obowiązkową ideologię • Wprowadzono cenzurę • Tworzono fikcyjny obraz zachodu jako źródła zagrożenia • Propagowano kulturę radziecką • Tworzenie obrazu państwa robotniczego • Nauka i sztuka stały się podporządkowane propagandzie • wprowadzono socrealizm do filmu, sztuk pięknych (malarstwo, rzeźba, muzyki -gloryfikowanie pracy fizycznej, przedstawianie bohaterów komunizmu, sztuka ludowa była promowana)

11. Represje • A) Represje stosowano wobec • Żołnierzy Ak • Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy powrócili do kraju, • Przedwojennych pracowników administaracji • Ziemian • Inteligencji • Kościoła Katolickiego • Opozycji politycznej • B)Metody Represji • Masowe aresztowania • Terror i procesy pokazowe • Zastraszanie i szantaże • Stosowanie odpowiedzialności zbiorowej • „Usuwanie” niewygodnych o sób