สถานการณ์การบริการและกำลังคนผู้ให้บริการการแพทย์แผนไทย ในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ

1. สถานการณ์การบริการและกำลังคนผู้ให้บริการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐสถานการณ์การบริการและกำลังคนผู้ให้บริการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ รัชนี จันทร์เกษ* ประพจน์ เภตรากาศ* จิราพร ลิ้มปานานนท์** * กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ** คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 11 สิงหาคม 2551

2. ความเป็นมา กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง มีการกำหนดแนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการเบิกค่าบริการรักษาพยาบาลด้วย วิธีการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เป็นระบบจ่ายตรงระหว่างกรมบัญชีกลาง กับสถานพยาบาล สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีนโยบายที่จะปฏิรูประบบงบประมาณสนับสนุนบริการการแพทย์แผนไทย ซึ่งจำเป็นต้องมีฐานข้อมูลของผู้ให้บริการการแพทย์แผนไทยในสถานพยาบาล

3. ความเป็นมา นโยบายดังกล่าว พบว่า ขาดข้อมูลสถานการณ์กำลังคนด้านแพทย์แผนไทยในสถานบริการของรัฐ ( ปริมาณและคุณภาพ ) การสำรวจข้อมูล โดยความร่วมมือระหว่าง กรมบัญชีกลาง สปสช. สนง.พัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารสุขภาพ สวรส. คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก

4. ความเป็นมา • จัดทำโครงการสำรวจข้อมูลการให้บริการและกำลังคนผู้ให้บริการด้าน • การแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐทั่วประเทศ • ภายใต้โครงการวิจัยบูรณาการการแพทย์แผนไทยฯ • ในปีงบประมาณ 2549

5. การจัดทำแบบสำรวจ • ประกอบด้วย 6 ข้อถาม คือ • ประเภทหน่วยงาน • หน่วยงานมีการบริการการแพทย์แผนไทยหรือไม่ • ประเภทการให้บริการ การแพทย์แผนไทย • จำนวนผู้มารับบริการ ปีงบประมาณ 2549 • ปริมาณและมูลค่าการใช้ยาจากสมุนไพรในสถานบริการ ปีงบประมาณ 2549 • บุคลากรผู้ให้บริการได้รับการอบรมการแพทย์แผนไทย/แพทย์แผนไทยประยุกต์ ? • ผู้ประกอบวิชาชีพการแพทย์แผนปัจจุบัน • ผู้ประกอบโรคศิลปะการแพทย์แผนไทย/แพทย์แผนไทยประยุกต์ • ผู้ได้รับมอบหมายให้ประกอบโรคศิลปะ (ผู้ช่วย)

7. ฐานข้อมูลการบริการและกำลังคนผู้ให้บริการการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐฐานข้อมูลการบริการและกำลังคนผู้ให้บริการการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ http://118.175.70.91:8088

8. วัตถุประสงค์ • ศึกษาข้อมูลทั่วไปของข้อมูลการบริการและกำลังคนผู้ให้บริการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐในส่วนภูมิภาค • วิเคราะห์ข้อมูลการให้บริการเพื่อทราบสถานการณ์การให้บริการการแพทย์แผนไทย • วิเคราะห์ข้อมูลกำลังคนผู้ให้บริการเพื่อสร้างความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกำลังคนด้านการแพทย์แผนไทยที่มีอยู่ในปัจจุบัน

9. วิธีการศึกษา • ใช้ไฟล์ข้อมูลผู้ให้บริการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ ศูนย์ข้อมูลเชิงยุทธศาสตร์ กรมพัฒน์ • รวบรวมข้อมูลแฟ้มทะเบียนตำแหน่งเจ้าพนักงานสาธารณสุขชุมชนของสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข (ณ กุมภาพันธ์ 2551) • ตรวจสอบข้อมูลผู้ให้บริการแพทย์แผนไทยฯ • ปรับปรุงข้อมูลโดยขอใบประกอบโรคศิลปะผู้ให้บริการแนบไฟล์ในฐานข้อมูลฯ • พัฒนารายงานใช้โปรแกรม Microsoft Excel 2003 วิเคราะห์ค่าสถิติและสร้างกราฟ และ Microsoft SQL Server

10. ตัวแปรสำคัญที่ใช้ในการวิเคราะห์ตัวแปรสำคัญที่ใช้ในการวิเคราะห์ • จำนวนสถานบริการ • ประเภทการบริการ • ปริมาณและมูลค่าการใช้ยา • หลักสูตรการอบรม • จำนวนชั่วโมง • จังหวัดและภาค

11. สถานบริการ การบริการการแพทย์แผนไทย ปริมาณ/มูลค่า การใช้ยา ประเภทการบริการ กำลังคนผู้ให้บริการ แนวทางการนำเสนอผลการศึกษา

12. ผลการศึกษา ส่วนที่ 1 สถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ

13. การกระจายการบริการ

14. 5 อันดับแรกที่มีสถานบริการมากที่สุด

15. ส่วนที่ 2 ประเภทการให้บริการ ภูมิภาค

16. จำนวนผู้รับบริการ

17. 5 อันดับแรกที่มีผู้รับบริการมากที่สุด

18. ส่วนที่ 3 การใช้ยาไทยและยาจากสมุนไพร

19. 5 อันดับแรกที่มีรายการการใช้ยาสมุนไพรมากที่สุด

20. มูลค่าการใช้ยาไทยและยาจากสมุนไพรมูลค่าการใช้ยาไทยและยาจากสมุนไพร

21. 5 อันดับแรกที่มีมูลค่าการใช้ยาสมุนไพรมากที่สุด

22. ส่วนที่ 4 กำลังคนผู้ให้บริการการแพทย์แผนไทย

23. การกระจายกำลังคน ตามภูมิภาค

24. กำลังคนผู้ให้บริการ แยกตามใบประกอบโรคศิลปะฯ

25. กำลังคนผู้ให้บริการสาขาการแพทย์แผนไทย แยกตามประเภท

26. หลักสูตรการอบรม

27. หลักสูตรการอบรม จำแนกตามจำนวนชั่วโมง

28. ข้อเสนอต่อการพัฒนาระบบข้อมูลข้อเสนอต่อการพัฒนาระบบข้อมูล • สนับสนุนให้จัดทำแผนที่ระบบข้อมูลด้านการแพทย์แผนไทย ฯ และพัฒนาระบบข้อมูลที่จำเป็นต่อการวางแผนในระดับยุทธศาสตร์ • ส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาระบบฐานข้อมูลการบริการและกำลังคนด้านการแพทย์แผนไทยในสถานบริการภาครัฐอย่างเป็นระบบต่อเนื่อง • การวิเคราะห์ และสังเคราะห์ข้อมูลและสารสนเทศด้านการแพทย์แผนไทยฯ เพื่อติดตามสถานการณ์ แนวโน้มอย่างต่อเนื่องเพื่อใช้ในการกำหนดยุทธศาสตร์

29. ข้อเสนอทางนโยบาย • มีนโยบายในการพัฒนาคุณภาพกำลังคนผู้ให้บริการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ • มีระบบและสร้างกลไกในการพัฒนาระบบข้อมูลและสารสนเทศระดับชาติ ด้านการแพทย์แผนไทยฯการส่งเสริมการพัฒนาโครงสร้างระบบกำลังคนด้านการแพทย์แผนไทยฯ อย่างเป็นระบบ • ประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานในการจัดเก็บข้อมูล การวิเคราะห์ และสังเคราะห์ข้อมูลและสารสนเทศด้านการแพทย์แผนไทยฯเพื่อใช้ประโยชน์ในการวางแผนและพัฒนาข้อมูลร่วมกัน

30. ความเห็นจากที่ประชุม • ................................ • ................................