ROLE czyli zestaw oczekiwanych zachowań

1. Grupa to dwie lub więcej osób, które przyjmują na siebie role związane z zaangażowaniem w struktury grupowe; różnią się statusem; wchodzą we wzajemne interakcje; tworzą między sobą więzi o różnej sile; zgadzają się w zakresie podstawowych celów, jakie grupa ma realizować, przy czym nie wyrzekają się swoich celów osobistych; podlegają zmianom z upływem czasu i podporządkowują swoje postępowanie ustalonym przez grupę normom.(C. K. Oyster:Grupy)

2. ROLE czyli zestaw oczekiwanych zachowań - percepcja roli, oczekiwania społeczne związane z rolą, komplementarność ról, klarowność roli, ambiwalencja roli, role zadaniowe, przeciążenie rolą, konflikt ról...

3. WIĘŹ OBIEKTYWNA: poczucie wspólnoty wynikające z podobieństwa sytuacji życiowej, wieku, miejsca zamieszkania, zawodu itp.WIĘŹ SUBIEKTYWNA: poczucie wspólnoty z członkami grupy do której należymy.WIĘŹ BEHAWIORALNA: podobne lub wspólne działania podejmowane przez członków grupy.

4. STATUS czyli prestiż przypisany pewnej pozycji

5. INTERAKCJE: -służące wymianie informacji-służące podejmowaniu decyzji-towarzyszące szczególnym zdarzeniom

6. CELE (racja bytu każdej grupy)- cele formalne-cele nieformalne

7. NORMY opisują jak określone standardy intelektualne i standardy zachowania znajdują zastosowanie na gruncie grupy (normy dotyczące działań, wyglądu, nieformalnych układów społecznych, alokacji dóbr).

8. Grupa efektywna (1): • Panuje w niej nieformalna „wygodna” atmosfera, która sprzyja utrzymaniu zainteresowania uczestników zajęć. • Wszyscy członkowie grupy biorą udział w dyskusji; każdy „trzyma się” tematu. • Każdy uczestnik rozumie postawione przed grupą zadanie. • Wszyscy słuchają się wzajemnie; każdy ze zgłaszanych pomysłów jest brany pod uwagę. • W przypadku braku zgody grupa pracuje spokojnie nad wybraniem najlepszego pomysłu; gdy zapada ostateczna decyzja „co i jak robimy”, nikt nie jest niezadowolony.

9. Grupa efektywna(2): • Wszyscy pracujący w danej grupie czują się wolni i mówią to, co myślą. • Każdy wie, co inni uczestnicy czują w związku z tym, co stanowi przedmiot dyskusji. • Różne osoby pełnią od czasu do czasu rolę lidera. • Grupa jest świadoma swoich osiągnięć oraz tego jak pracowała, jakie czynniki wzmacniały, a jakie utrudniały uzyskanie postępu. Kontrola wewnętrzna jest wystarczająca.

10. Grupa nieefektywna(1): • Panująca w grupie atmosfera odzwierciedla istniejącą w niej obojętność (ludzie coś szepczą...). • Nie wszyscy uczestnicy spotkania zabierają głos. Niewiele wysiłku wkłada się w utrzymanie tematu dyskusji. • Trudno zorientować się na czym polega zadanie grupy. • Uczestnicy nie słuchają się wzajemnie. Zdarza się, że pewne pomysły nie są w ogóle rozważane. • W przypadku braku zgody głosuje się nad przyjęciem rozwiązania.

11. Grupa nieefektywna(2): • Uczestnicy spotkania nie mówią głośno tego, co myślą; zdarza się, że po zapadnięciu decyzji „co i jak robimy” pojawia się szemranie bądź inne symptomy dezaprobaty. • Jedna lub dwie osoby dominują; wszystko, co powiedzą, jest przez pozostałych uczestników akceptowane. • Nikt tak naprawdę nie jest zainteresowany tym, co ma zostać wykonane; uczestnicy nie oferują sobie pomocy. • Tylko jedna osoba pełni rolę lidera. • W grupie nie rozmawia się o tym, jak przebiegała wspólna praca; nie mówi się też o związanych z nią problemach. Wymagana jest kontrola zewnętrzna.

12. Dlaczego w grupach? (1) • Formę zespołową charakteryzuje nakładająca się i stymulująca wzajemnie energia jednostek, motywująca bardziej niż nastawiona na rywalizację forma indywidualna. • Integrująca członków grupa społeczna, to coś więcej niż zwykła ich suma. Poczucie złączenia z innymi może wyzwalać pozytywną energię. • Członkowie takich grup uczą się jeden od drugiego. Każdy ma wokół więcej osób gotowych spieszyć z pomocą niż w przypadku form nauczania izolujących studentów.

13. Dlaczego w grupach? (2) • Efektem interakcji jest poznawcze i społeczne bogactwo sytuacji dydaktycznych, które prowadzi do zwiększenia aktywności intelektualnej, więc i lepszych wyników nauki w porównaniu z uczeniem się w pojedynkę. • Współpraca wzmaga pozytywne uczucia wobec partnerów, a zmniejsza uczucia wyobcowania i samotności, kreuje nowe związki i sprawia, że życzliwiej patrzy się na ludzi. • W miarę nabywania doświadczenia w wykonywaniu zadań wymagających współpracy wzrasta zdolność studentów do efektywnej pracy w zespole.

14. Dlaczego w grupach? (3) • Praca w grupach pozwala aktywniej korzystać z posiadanej już wiedzy i umiejętności. • Praca w grupie pozwala na korzystanie z języka w mowie eksploracyjnej, która pozwala na swobodny sposób myślenia, rozwiązywania problemów. • Praca nad rozwiązaniem problemu wywołuje aktywne i operacyjne przyswojenie i wykorzystywanie treści podawanych przez prowadzącego zajęcia oraz sprzyja opracowywaniu własnych wniosków, skłania do poszukiwania.

15. Dlaczego w grupach? Zapamiętujemy 10% tego co słyszymy; 50% tego co widzimy i 80% tego co robimy. (Mike Robson: Grupowe rozwiązywanie problemów.)