Zakażenia u chorych w immunosupresji

1. Zakażenia u chorych w immunosupresji Dr hab. med. Anna Piekarska

2. Immunosupresja • Nieprawidłowe działanie układu immunologicznego (zaburzenie odporności: • komórkowej, • humoralnej, • obu jednocześnie)

3. Przyczyny immunosupresji • Wrodzony • Nabyty • Na skutek stosowanych leków • Steroidoterapia • Immunosupresja w przebiegu chemioterapii • Immunosupresja w transplantologii • Na skutek innych chorób • Zakażenia (np. HIV) • Przewlekłe choroby (cukrzyca, mocznica, niewydolność wątroby) • Inne (np. stan po splenektomii)

4. Wrodzone niedobory immunologiczne • Zespół DiGeorge`a • brak lub niedorozwój grasicy, • zaburzenia dojrzewania limfocytów T, • niedobory odp. komórkowej • Wrodzone neutropenie • <200 kom/ul, • ciężkie, śmiertelne zakażenia bakteryjne i grzybicze • Agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X • ciężkie zakażenia bakteryjne

5. Możliwość występowania niedoboru odpornościEuropejskie Towarzystwo Niedoborów Odporności (EFIS) 1. -Sześć lub więcej zakażeń dróg oddechowych lub uszu w ciągu roku.2. -Dwa lub więcej zapalenia zatok w ciągu roku.3. -Trwająca 2 miesiące lub dłużej antybiotykoterapia bez wyraźnej poprawy.4. -Dwa lub więcej zapalenia płuc w ciągu roku.5. -Brak przyrostu masy ciała lub zahamowanie prawidłowego wzrostu u dziecka z nawracającymi infekcjami.6. -Powtarzające się głębokie ropnie skórne lub narządowe.7. -Przewlekające się grzybice jamy ustnej lub skóry u dziecka powyżej 1 roku życia.8. -Konieczność długotrwałego stosowania antybiotyków dożylnych w celu opanowania zakażenia.9. -Dwa lub więcej ciężkie zakażenia, takie jak: mózgu, kości, skóry, posocznica.10. -Wywiad rodzinny wskazujący na występowanie pierwotnych niedoborów odporności.

6. Immunosupresja w przebiegu steroidoterapii • Zmniejszają powstawanie i uwalnianie cytokin prozapalnych i czynników adhezjikomórek • Spadek ruchliwości i aktywności większości komórek biorących udział w reakcjach odpornościowych: neutrofili , makrofagów , bazofili , limfocytówT i B • Zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze

7. Immunosupresja w przebiegu chemioterapii-Gorączka neutropeniczna • Neutropenia-zmniejszenie liczby granulocytów obojętnochłonnych we krwi poniżej 1,5 G/l. • Agranulocytoza-zmniejszenie liczby neutrofili poniżej 0,5 G/l lub 1 G/l oraz przewiduje się ich dalszy spadek do wartości poniżej 0,5 G/l • Etiologię udaje się ustalić w ok. 30% przypadków (bakterie, wirusy, grzyby)

8. Gorączka neutropeniczna-postępowanie I rzut II rzut Po 6 dobach nieskutecznego leczenia jak wyżej, przy ujemnych posiewach bakteryjnych: amfoterycynaB- leczenie przez przynajmniej 10–14 dni III rzut Czynniki pobudzające rozwój kolonii granulocytowych (G−CSF, granulocyte−colony stimu− latingfactor) przyspieszają regenerację w neutropenii spowodowanej chemioterapią i radioterapią,

9. Immunosupresja w transplantologii • Zakażenia: do 1 miesiąca po przeszczepieniu • Zakażenia bakteryjne • Reaktywacja wirusowego zakażenia latentnego HSV • Zakażenia: 2-6 miesięcy po przeszczepieniu • Reaktywacja lub nadkażenie (CMV, HHV-6, EBV, HBV,HCV,HIV • Zakażenia oportunistyczne (Pneumocystis, Candida, Aspergillus, Nocardia, Listeria, Legionella, T.gondii) • Następstwa późne: >6 miesięcy po przeszczepieniu • Grypa, RSV, Pneumococcus, • HBV, HCV, EBV, HPV • Nowotwory (gł. chłoniaki)

10. Następstwa infekcyjne zakażenia HIV/AIDS- Kategoria B • Grzybica jamy ustnej, gardła, pochwy, sromu- przewlekła, oporna na leczenie • Leukoplakia włochata • Półpasiec > 1 dermatomu lub nawrotowy • Agiomatosisbacillaris • Dysplazja lub rak nieinwazyjny szyjki macicy • Małopłytkowość i neutropenia

11. Następstwa infekcyjne zakażenia HIV/AIDS- Kategoria C • Bakteryjne • Gruźlica płuc i pozapłucna • Zakażenia Mycobacterium • Nawrotowe zapalenia płuc (2x w ciągu 12 miesięcy) • Nawracająca posocznica salmonellozowa • Pierwotniakowe • Toksoplazmoza narządu wewnętrznego (mózg, płuca) • Grzybicze • Zapalenie płuc (Pneumocystisjiroveci) • Kandydoza tchawicy, oskrzeli, płuc • Kryptokokoza pozapłucna • Histoplazmoza pozapłucna • Kokcydioidomykozapozapłuca • Kryptosporydioza • Isosporoza • Wirusowe • Zakażenie Herpessimlex (przewlekłe zakażenia przewodu pokarmowego, zapaleni a płuc) • Zakażenie CMV • Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia ( wirus JC Popova)

12. Niedobory odporności u chorych przewlekle (cukrzyca, marskość wątroby, niewydolność nerek, ch. nowotworowe) • Zakażenia bakteryjne • Streptococcuspneumoniae • Neisseriameningitidis grupy C • Haemophilusinfluenzae typu b • Zakażenia wirusowe • Grypa • WZW B • Grzybice Szczepienia ochronne

13. Zakażenia po splenektomii • Funkcje immunologiczne śledziony: • Wytwarzanie limfocytów i monocytów • Fagocytoza • Odpowiedź na antygeny bakteryjne docierające w niewielkich stężeniach • Zakażenia bakteriami otoczkowymi najczęściej w ciągu 2 lat po zabiegu • Streptococcuspneumoniae • Neisseriameningitidis grupy C • Haemophilusinfluenzae typu b

14. Profilaktyka zakażeń po splenektomii-szczepienia • Streptococcuspneumoniae • Neisseriameningitidis grupy C • Haemophilusinfluenzae typu b • Grypa • WZW B

15. Zakażenia u chorych w wieku podeszłym • Zaburzenia immunologiczne: • Zmniejszona indukcja syntezy cytokin (IL-1, IL-6, IFN- gamma) • Zmniejszenie liczby i aktywności kom T • Zmniejszenie syntezy przeciwciał • Zakażenia: • Pneumokokowe • Grypa • WZW B Szczepienia ochronne