1 / 19

Badania nad stresem związanym z pracą prowadzone w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy

Spotkanie Zespołu Negocjacyjnego Partnerów Społecznych ds.implementacji Europejskiego Porozumienia Ramowego dotyczącego stresu związanego z pracą ZRP, Warszawa, 15 kwietnia 2007. Badania nad stresem związanym z pracą prowadzone w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy

aliya
Download Presentation

Badania nad stresem związanym z pracą prowadzone w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Spotkanie Zespołu Negocjacyjnego Partnerów Społecznych ds.implementacji Europejskiego Porozumienia Ramowego dotyczącego stresu związanego z pracą ZRP, Warszawa, 15 kwietnia 2007 Badania nad stresem związanym z pracą prowadzone w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy -Państwowym Instytucie Badawczym dr hab.Maria Widerszal-Bazyl Centralny Instytut Ochrony Pracy-Państwowy Instytut Badawczy

  2. PLAN • Co to jest stres związany z pracą? • 2. Pole badawcze • 3. Pomiar stresu w pracy • 4. Stres w wybranych zawodach • 5. Wybrane źródła stresu w pracy i ich związek • ze zdrowiem pracownika • 6. Prewencja stresu związanego z pracą • 7. Współpraca z organizacjami europejskimi

  3. 1. CO TO JEST STRES ZWIĄZANY Z PRACĄ? Reakcja psychofizjologiczna pojawiająca się wówczas, gdy wymagania w pracy przekraczają możliwości jednostki lub też są na granicy tych możliwości.

  4. 2. POLE BADAWCZE Źródła stresu w pracy Zdrowie • Psychiczne np.: • - niepokój • - depresja • zadowolenie z pracy • zadowolenie z życia Czynniki fizyko-chemiczne np.: - hałas - temperatura • Czynniki psychospołeczne • np.: • wymagania • kontrola • wsparcie społeczne • niejasność i konfliktowość roli • - niepewność pracy • - mobbing • Fizyczne, np.: • - ciśnienie krwi • - rytm serca • absencje chorobowe • dolegliwości • mięśniowo-szkieletowe Zmienne indywidualne • np.: • reaktywność • typ zachowania A • neurotyzm

  5. Model kwestionariusza Psychospołeczne Warunki Pracy (PWP) (CIOP-PIB, 2000) • Skala wymagań • Skala kontroli • Skala wsparcia • społecznego • Skala samopoczucia • Skala pożądanych • zmian

  6. STRUKTURA CZYNNIKOWA PWP (W1) W.intelektualne (22,6%) (W2) W.psychofizyczne oraz w zakr. odpow.za bezp.ludzi i majątku (10,8%) (W3) W.wynikające z konfliktowości roli i przeciążenia (8%) wymagania (W) (K1) K.behavioralna (26,5%) (K2) K.poznawcza (11%) kontrola (K) (WS1) Ws.przełoż.(53,8%) (WS2) Ws. kolegów (12,6%) Skala wsparcia społ.(WS) (D1) samopocz.fiz.(33,7%) (D2) samopocz.psych.(7,1% Skala dobrostanu (D) Skala potrzebnych zmian (PZ1) potrzeba zmian (41%)

  7. 4.Badania nad stresem w wybranych zawodach • pracownicy pomocy społecznej • Psychospołeczne właściwości pracya stres i wypalenie zawodowe • kierownicy • Psychospołeczne właściwości pracy, zmienne indywidualne (reaktywność, wzór • zachowania A, twardość) a zdrowie (psychiczne, kardiologiczne) • kontrolerzy ruchu lotniczego • Sprawność psychomotoryczna i psychospołeczne właściwości pracy a • stres • pielęgniarki • badania porównawcze w 10 krajach UE nad przyczynami zamiaru • porzucenia pracy • nauczyciele i pracownicy banków • efektywność interwencji obniżającej poziom stresu

  8. Stres jako wynik interakcji wymagań, kontroli i wsparcia społecznego wartości średnie

  9. Zdolność do pracy (wskaźnik WAI) a wymagania, kontrola, wsparcie i ich interakcja Wyniki analizy regresji (projekt NEXT) β K Ws wiek W W*K W*K*Ws Krok 2 Krok 1 Krok 3 Step 4 ΔR2 =0 ΔR2 = 2% ΔR2 =12% ΔR2 = 0

  10. 5. WYBRANE ŹRÓDŁA STRESU W PRACY I ICH ZWIĄZEK ZE ZDROWIEM PRACOWNIKA • zakres kontroli w pracy • partycypacja bezpośrednia pracowników w decyzjach • niepewność pracy • konflikt praca-dom • mobbing • nowe formy pracy: telepraca

  11. Zróżnicowanie społeczne niepewności pracy w Polsce Zadanie badawcze CIOP-PIB 3.A.04 „Niepewność pracy jako źródło stresu a zdrowie” Próba ogólnopolska N= 377 w ramach sondażu typu „Omnibus” (Sopocka Pracownia Badań Społecznych) Miejsce zatrud (przeds.państw, prywatne, itp). Grupa społ-zaw. wiek płeć Wykształcenie (Podst<zasad) Typ gospodarstwa NIEPEWNOŚĆ PRACY (kwest. Ashford i in.1989) Miejsce zamieszkania (wieś, miasto: <50tys,50-200tys, >200tys) Wielkość gosp. domowego (4 osób i więcej/inne) Dochody na osobę Region Polski (Płn, Wsch, Płd Wielkopolska,Centr. ) Korzystanie z internetu (Tak/nie)

  12. Korelacje 3 form niepewności pracy ze stresogennymi dymensjami pracy i zmiennymi zdrowia Zadanie badawcze CIOP-PIB 3.A.04 „Niepewność pracy jako źródło stresu a zdrowie” Urzędnicy banku N=265 Zdrowie psych. GHQ-12 NIEPEWNOŚĆ cech pracy WYMAGANIA Zadowolenie z pracy KONTROLA NIEPEWNOŚĆ obecnej pracy Absencje chorobowe (-) NIEPEWNOŚĆ zdobycia nowej pracy WSPARCIE SPOŁ. Konflikt praca-rodzina

  13. Mobbingprojekt CIOP-PIB IV.07: Polska adaptacja kwestionariusza Negative Acts Questionnaire (NAQ) do badania mobbingu(gł.wyk.Magda Warszewska-Makuch) Badania kwestionariuszem NAQ: 1098 nauczycieli ze 120 placówek oświatowo-wychowowaczych Liczba ofiar mobbingu (wg kryterium Leymana): 106 nauczycieli czyli 9,7%

  14. Podsumowanie wyników regresji wielokrotnej zdrowia psychicznego (GHQ12): Mobbing jako predyktor zdrowia psychicznego Wiek Płeć Wydarzenia życiowe 6% Stresory psychospoł 11% 14% mobbing

  15. 6. Prewencja stresu związanego z pracą • TRZY POZIOMY PREWENCJI: • Prewencja 1-szego rzędu • - ograniczanie źródeł stresu • Prewencja 2-go rzędu • - doskonalenie radzenia sobie ze stresem • Prewencja 3-ciego rzędu • - ograniczanie skutków stresu, leczenie

  16. OGRANICZANIE ŹRÓDEŁ STRESU: DOBÓR ZAWODOWY • charakterystyka 550 zawodów • („Przewodnik po zawodach”- 7 tomów) • - wraz z opisem wymagań niezbędnych przy wykonywaniu zawodu • Lista 58 zawodów i 152 stanowisk trudnych i • niebezpiecznych, • - wraz z wykazem cech krytycznych z punktu widzenia bezpieczeństwa • Walidacja testów psychologicznych dla potrzeb • doboru do zawodów trudnych i niebezpiecznych • Badania psychologiczne kierowców i operatorów • sprzętu budowlanego

  17. Prewencja 2-go rzędu - doskonalenie radzenia sobie ze stresem Przykład: programy antystresowe krótko- i długoterminowe wśród pracowników banku i ich efektywność • Pomiar przed interwencją(grupy: eksperymentalna i kontrolna, N=72) • - psychospołeczne właściwości pracy • - style radzenia sobie • - wypalenie zawodowe • 2. Interwencja (krótka: 2 sesje po 6 godz. długa: 10 sesji po 4 godz) • cele: zmniejszenie przeciążenia i konfliktowości roli, zwiększenie wsparcia • społecznego, modyfikacja stylów radzenia sobie • metody: techniki poznawczo-behawioralne, m.in. priorytetyzacja zadań, • elementy negocjacji, treningu asertywności, zarządzania czasem • 3. Pomiar po interwencji (grupy: eksperymentalna i kontrolna) • efekty: - obniżenie przeciążenia i konfliktowości roli • - wzrost wsparcia od przełożonych (!) i kolegów • - obniżenie wypalenia (wyczerpania emocj., depersonalizacji(!) • - radzenie sobie: wzrost stylu zadaniowego (!), spadek – emocjonalnego • wzrost stylu ukierunkowanego na kontakty społeczne

  18. 7. WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI EUROPEJSKIMI • Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy • - projekt „Dobre praktyki” • - projekt „Europejskie obserwatorium ryzyka”: • * koordynacja raportu „Stres w pracy w Europie” • * udział w opracowaniu raportu „Przewidywania ekspertów • na temat wyłaniających się czynników ryzyka • psychospołecznego związanego z bezpieczeństwem i • zdrowiem w pracy” • Projekt PRIMA-EF • „Zarządzanie ryzykiem psychospołecznym – ramy europejskie”

More Related