Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хууль

1. Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хууль Нэмэлт өөрчлөлтүүд Тайлан гаргахад анхаарах асуудлууд

2. Агуулга • НӨАТ-ынтухай • Нэмэлт өөрчлөлтүүд • Тайлан бэлтгэхэд анхаарах асуудлууд • Програм хангамж

3. 1. НӨАТ-ын тухай • НӨАТ-ын тухай хуулийг 1954 оноос Францулсад мөрдөж эхэлсэн гэж үздэг. Түүнээс хойш дэлхийн олон улс орнуудад төсвийн орлогын тогтвортой эх үүсвэрийг бүрдүүлэх, зарим төрлийн хэрэглээг хязгаарлах зорилгоор хэрэгжүүлсэн. • Манай орны хувь 1998 оноос эхлэн Худалдааны албан татвараас НӨАТ-т шилжсэн. 2007 оны 1 сарын 1-нд НӨАТ-ын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг дагаж мөрдөж байна. • Сүүлийн 3 жилийн мэдээллээс харахад НӨАТ-ын орлого улсын төсвийн орлогын 16.8-23 хувийг эзэлж байна.

4. НӨАТ ногдуулах зарчим

5. Үргэлжлэл • Борлуулж байгаа бараа, ажил үйлчилгээний нэмэгдэж буй өртөг бүр дээр НӨАТ тооцогдох бөгөөд худалдаж авахдаа төлсөн татварыг хасч зөрүүг нь төсөвт төлдөг. Тухайлбалөмнөх зургийн Цахилгаан түгээх сүлжээ компанийн хувьд НӨАТ-ыг тооцвол:

6. НӨАТ-ын хуулийн үйлчлэх хүрээ - Импортолсон - Экспортолсон - Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт борлуулсан бараа, гүйцэтгэсэн ажил, үзүүлсэн үйлчилгээнд НӨАТ ногдоно. • Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөгчөөр хэн бүртгүүлэх вэ? - Борлуулалтын орлого нь 10 сая буюу түүнээс дээш төгрөгт хүрсэн этгээд (иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага) - Худалдах, хэрэглэх, ашиглах зориулалтаар МУ-ын нутаг дэвсгэрт бараа импортлож буй этгээд (борлуулалтын орлого нь 10 саяд хүрсэн эсэхээс үл хамаарч, бүртгүүлэхгүйгээр нөат төлнө.)

7. НӨАТ төлөгчөөр хэрхэн бүртгүүлэх вэ?

8. Сайн дураараа НӨАТ төлөгчөөр бүртгүүлж болно. Дараахь нөхцлийг хангасан байна. - Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар ногдох үйлдвэрлэл, ажил үйлчилгээний боруулалтын орлогын хэмжээ нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөгч болсон өдрийн 80%-д хүрсэн. (10 саяын 80 хувь) - Монгол Улсад 2.0 сая ам.доллар ба түүнээс дээш хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийсэн. - Анхан шатны болон нягтлан бодох бүртгэлийг Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хууль, олон улсын стандартын дагуу хөтөлж хэвшсэн.

9. НӨАТ ногдуулах журам • НӨАТ-ыг дараахь журмаар ногдуулна. - Бараа, ажил үйлчилгээг импортолсон буюу экспортолсон түүнчлэн боруулсан тухай бүр - Барилга угсралтын ажил гүйцэтгэсэн бол эцсийн борлуулалтанд - Санхүүгийн түрээсийн зүйлийг худалдан авсан буюу импортолсон бол түрээсийн төлбөр хийхээр тохирсон хуваарийг баримтлан тухай бүр • НӨАТ төлөгчөөр бүртгүүлсэн этгээдийн орлогод НӨАТ ногдуулах хугацааг ТА-с олгосон гэрчилгээ олгосон өдрөөс эхэлнэ.

10. НӨАТ ногдуулах үнэлгээг хэрхэн тооцох вэ?

11. НӨАТ-ын хувь хэмжээ

12. НӨАТ-аас чөлөөлөх • Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 13 дугаар зүйл болон НӨАТ-аас чөлөөлөх тухай тусгай хуулийн заалтын дагуу НӨАТ-аас чөлөөлөх бараа, ажил үйлчилгээгчөлөөлдөг. (http://www.legalinfo.mn) • Гадаад улсын Засгийн газар, төрийн бус байгууллага олон улсын болон буяны байгууллагаас буцалтгүй болон хүмүүнлэгийн тусламжаар авсан барааг чөлөөлнө. (СЭЗС-ын 2002 оны 113 дугаар тушаалаар батлагдсан журмыг баримталж байна.)

13. Нөат-ЫН 0 ХУВЬ, ХЭМЖЭЭ • НӨАТ-ын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн дагуу: • Худалдах зориулалтаар экспортод гаргасан бараа; • МУ-ын нутаг дэвсгэрээс гадаад улс, гадаад улсаас МУ нутаг дэвсгэрт гүйцэтгэсэн зорчигч болон ачаа тээврийн үйлчилгээ; • МУ-ын нутгаас гадна үзүүлсэн үйлчилгээ; • Экспортод гаргасан уул уурхайн эцсийн бүтээгдэхүүн (ЗГ-ын 2010 оны 286 дугаар тогтоол) • Чөлөөлөлт, 0 хувь хэмжээний ялгаа?

14. НӨАТ-ын хасалт хийх • НӨАТ төлөгчид төсөвт төлөх нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг дараахь байдлаар тооцдог.

15. Худалдан авалтад төлсөн НӨАТ: - Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зориулалтаар дотоодыэ зах зээлээс худалдан авсан бараа, гүйцэтгэсэн ажил, үзүүлсэн үйлчилгээнд төлсөн бол Нэгдсэн дугаар бүхий нэмэгдсэн өртгийн албан татварын падааныг үндэслэнэ. Зөвхөн НӨАТ төлөгчөөр бүртгэгдсэн татвар төлөгчөөс худалдан авсан тохиолдолд түүнд төлсөн НӨАТ-ыг хасна. - Худалдах, үйлдвэрлэл үйлчилгээний зориулалтаар өөрөө шууд импортолсон бараа, ажил үйлчилгээнд төлсөн НӨАТ-ыг гаалийн мэдүүлэгт үндэслэн

16. - Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар төлөгчөөр бүртгэгдэх үед НӨАТ-тай үнээр худалдан авсан бараа, ажил үйлчилгээнд төлсөн. - Мал аж ахуй, газар тариалан эрхлэгчдээс анхан шатны боловсруулалтаад ороогүй мах, өндөг, арьс шир, төмс хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, дотоодод үйлдвэрлэсэн гурил худалдан авахад төлсөн 4/25 4/23

17. Хасагдахгүй НӨАТ • Дараахь бараа ажил үйлчилгээг импортлох, худалдаж авахад төлсөн нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг худалдан авагчийн төсөвт төлөх татвараас хасч тооцохгүй. - Суудлын авто машин, түүний эд анги, сэлбэг - Хувийн болон ажилчдын хэрэгцээнд зориулан худалдаж авсан бараа, ажил үйлчилгээ - Хуулийн 13 дугаар зүйлд заасан НӨАТ-аас чөлөөлөгдөх бараа, ажил үйлчилгээнд зориулан худалдаж авсан бараа, ажил үйлчилгээ

18. НӨАТ-ЫН ПАДААН • НӨАТ-ын хууль падаанаар хэрэгждэг, тусгай дугаар бүхий падаанд үндэслэн татвар төлөгчийн борлуулалт, худалдан авахад төлсөн татварыг тооцдог. • НӨАТ төлөгчөөр бүртгэгдсэн татвар төлөгч падааныг харъяалах татварын хэлтсээс авна. Татвар төлөгч авсан падааны ашиглалт, хэрэглээнд хяналт тавьж, бусдад ашиглуулахгүй байхыг бүрэн хариуцна. • НӨАТ төлөгчөөс хасагдсан тохиолдолд үлдэгдэл падааныг татварын албанд буцааж өгнө.

19. 2. Нэмэлт өөрчлөлт • Тусгай хууль - Гол төлөв импортоор оруулсан бараа бүтээгдэхүүнийг НӨАТ, гаалийн албан татвараас чөлөөлөх - 2009 оны 7 сарын 16 (ЖДҮ-ийн тт) • Улсын дээд шүүхийн тайлбар - 2007 оны 11 дүгээр тогтоол - 2009 оны 19 дүгээр тогтоол • НӨАТ-ын тухай хуулийг хэрэгжүүлэхээр гарсан тогтоол - ЗГ-ын 2011 оны 100 дугаар тогтоол “Жагсаалт шинэчлэн батлах тухай”

20. Сангийн сайд, ТЕГ-ын даргын тушаал - Санхүү эдийн засгийн сайдын 2002 оны 113 дугаар тушаал (Буцалтгүй болон хүмүүнлэгийн тусламж, хөнгөлттэй зээлийн хөрөнгөөр дотоодын зах зээлээс худалдан авсан бараа, ажил үйлчилгээг НӨАТ-аас чөлөөлөхөд баримтлах журам) - Сангийн сайдын 2009 оны 283 дугаар тушаал (НӨАТ-ын хасалт хийх, буцаан олгох тэдгээрийг НББ-д тусгах тухай журам) - ҮТЕГ-ын даргын 2009 оны 13 дугаар тушаал (НӨАТ төлөгчийг бүртгэх, бүртгэлээс хасахад баримтлах журам)

21. 3. Тайлан бэлтгэх • НӨАТ-ын тайланг ТЕГ-ын даргын 2012 оны 4 сарын 18-ны өдрийн 326 дугаар тушаалаар батлагдсан ТТ-03(а), TT-03(б) маягтаар бэлтгэж татварын албанд хүргүүлнэ. • ТТ-03(а) • НӨАТ төлөгчөөр бүртгүүлсэн этгээд • Борлуулалтын болон худалдан авалтын буцаалт, хөнгөлөлт • Оршин суугч бус татвар төлөгчөөс суутгасан НӨАТ (хасалт хийхгүй.) • ТТ-03(б) • НӨАТ төлөгчөөр бүртгэгдээгүй этгээд • Оршин суугч бус этгээдээс суутгасан НӨАТ-ыг тайлагнана.

24. НӨАТ-ын тайланг ТЕГ-ын даргын 2012 оны 4 сарын 18-ны өдрийн 326 дугаар тушаалаар батлагдсан ТТ-03(а), TT-03(б) маягтаар бэлтгэж татварын албанд хүргүүлнэ. • ТТ-03(а) • НӨАТ төлөгчөөр бүртгүүлсэн этгээд • Борлуулалтын болон худалдан авалтын буцаалт, хөнгөлөлт • Оршин суугч бус татвар төлөгчөөс суутгасан НӨАТ (хасалт хийхгүй.) • ТТ-03(б) • НӨАТ төлөгчөөр бүртгэгдээгүй этгээд • Оршин суугч бус этгээдээс суутгасан НӨАТ-ыг тайлагнана.

25. Тайлан бэлтгэх дараалал • НӨАТ-ын тайланг маягт (ТТ-03)-аар бэлтгэж, НӨАТ-ын падааны хамт татварын албанд цахим болон цаасан хэлбэрээр сар бүрийн 10-ны дотор ирүүлэх үүргийг татвар төлөгч хүлээнэ. 1.Татвар төлөгч нь борлуулалтын болон худалдан авалтын падааныг VAT entry 3.0 програмын тусламжтайгаар xml өргөтгөлтэй файл үүсгэн, бэлтгэсэн байна. 2.Бэлтгэсэн падаан илгээсний дараа, тайланг нөхөж, илгээнэ. Падаан илгээхгүйгээр тайланг илгээх боломжгүй. 3.Цахимаар илгээсэн тайлангаа цаасаар эсхүл тоон гарын үсгээр баталгаажуулна.

27. Анхаарах асуудлууд • НӨАТ-ын падааны борлуулалт худалдан авалтын дүн тайланд бичигдэх борлуулалт, худалдан авалтын дүнтэй тохирно. НӨАТ ногдох боруулалт, дотоодын зах зээлээс худалдан авсан бараа, ажил үйлчилгээний дүн нь борлуулалтын болон худалдан авалтын падааны дүнтэй тохирч байна. • Экспортын борлуулалтад падаан үйлдэнэ. (Эцсийн хэрэглэгч, VAT entry 3.0 лавлах цэсийн тохиргоо хэсэгт хувь хэмжээг “о” болгох.)

28. НӨАТ-ын падааныг татварын албанд илгээх үед тухайн падааныг шалгах бөгөөд татварын албанд бүртгэлгүй падааныг систем хүлээж авахгүй. Шаардлагатай тохиолдолд цахим тайлангийн системд байгаа “Падааны дугаар шалгах цэс” орж тухайн падааныг шалгах боломжтой. • Борлуулалтын НӨАТ-ын падааныг үнэн зөв бичиж, мэдээллийн санд оруулах (ямар татвар төлөгчид олгосон нь тодорхой, огноо нь зөв байх.) • НӨАТ-ын падаан олгоогүй борлуулалтын орлогыг тухайн хугацаанд нь бөөнөөр нь 1 падаан бичих бөгөөд програмд эцсийн хэрэглэгч гэж шивнэ.

29. Бараа, ажил үйлчилгээг борлуулсан түүнчлэн худалдан авсан татвар төлөгч нь боруулалтын болон худалдан авалтын падааныг тухайн падаан бичсэн сарын тайланд, татвар төлөгч бүрээр шивж оруулна. Харин зээлээр худалдан авалт хийсэн татвар төлөгч падааныг төлбөр төлсөн сарын тайланд тусгана. • НӨАТ-ын падаанд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний нэгдсэн ангилалын 4 орон бүхий кодыг бичсэн байна.

30. Танд олгосон падааны мэдээлэл татварын албанд бүртгэгдсэн эсэх талаар цахим тайлангийн системийн Падааны бүртгэл цэсээр орж харна. • Тухайн падааны ашиглахтай холбоотой асуудлыг падаан авсан татвар төлөгч өөрөө хариуцах тул бусдад ашиглуулахаас сэргийлэх. • Хуульд заасан хугацаанд тайлангаа ирүүлж, ТЕХ-ийн 43 дугаар зүйлийн 43.5 “::: татвар төлж, тайлагнах хугацаа ижил байна.” гэж заасны дагуу тухайн тайлангаар гарсан дутуу төлөлтийг сард нь багтааж төлж хэвших. Хугацаанд нь төлөөгүй татварт хоног тутам 0.047 хувийн алданги, 0.1 хувийн торгууль ногддог болохыг анхаарах.

31. 4. Програм хангамж • НӨАТ төлөгч цахим тайлангаар татварын тайлангаа нэгдсэн дугаар бүхий татварын падааны мэдээлэлтэй хамт илгээдэг. Үүнтэй холбогдуулаад дараахь програмуудыг татаж авах хэрэгцээ гардаг. - VAT entry 3.0 - НӨАТ төлөгчийн бааз - НӨАТ-ын цахим тайлан илгээх заавар - НӨАТ төлөгчийн баазыг шинэчлэх заавар - Програмын заавар

33. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА