WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

1. WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Temat: Państwo a gospodarka

2. Państwo a gospodarka • Państwo to trwała wspólnota ludzi zamieszkujących określone terytorium oraz poddana władzy zwierzchniej. • Cechy państwa: • społeczny charakter, • władza państwowa, • terytorium, • przymusowość, • suwerenność, • aparat państwowy. • Gospodarka jest to pewna część całości, czyli systemu, który składa się z części (podsystemów) o nieograniczonej liczbie, uporządkowanych i pozostających w określonych relacjach względem siebie. W tym ujęciu każdy system gospodarczy składa się z instytucji, które działają w czasie, są powiązane między sobą przepływami produktów i informacji.

3. Funkcje państwa w gospodarce rynkowej

4. Gospodarka rynkowa Początki gospodarki rynkowej związane są z rozwojem społecznego podziału pracy, specjalizacją producentów oraz wzrostem roli własności prywatnej. Wymiana powoduje podział społeczeństwa na grupy i podgrupy społeczno – zawodowe oraz warstwy. Podział ten zależy od zajęć, jakim oddają się jednostki gospodarujące. Grupy produkcyjne są zarazem grupami dystrybucyjnymi, gdyż w istocie produkcja i dystrybucja stanowią dwie strony tego samego procesu. Pierwsze zalążki gospodarki rynkowej zaistniały u schyłku społeczeństwa pierwotnego. W starożytności i średniowieczu nastąpił dalszy rozwój gospodarki wymiennej. W kapitalizmie gospodarka towarowo – pieniężna stała się dominującą formą gospodarowania. Dziś tylko w niektórych słabo rozwiniętych krajach Afryki, Ameryki Łacińskiej i Oceanii występują enklawy, w których istnieją pozostałości gospodarki naturalnej.

5. Interwencjonizm państwa w gospodarce Interwencjonizm zakłada aktywny udział państwa w życiu gospodarczym.

6. Formy interwencjonizmu

7. Formy interwencjonizmu

8. Formy interwencjonizmu Pozytywne i negatywne skutki protekcjonizmu:

9. Bank centralny i jego funkcje • Banki są to instytucje systemu pieniężno – kredytowego pośredniczące w obiegu pieniądza w gospodarce rynkowej. • We współczesnej gospodarce rynkowej funkcjonuje dwustopniowy system bankowy składający się z banku centralnego i podlegających mu, w zakresie polityki pieniężno – kredytowej, innych banków, wśród których najliczniejszą grupę stanowią banki handlowe. • W systemie bankowym i w regulowaniu gospodarki najważniejszą rolę spełnia bank centralny, który jest: • bankiem emisyjnym, mającym ustawowe prawo emisji pieniądza gotówkowego, • bankiem banków, gdyż nadzoruje działalność wszystkich banków w kraju, centralizuje ich płynne rezerwy oraz zaopatruje je w pieniądz gotówkowy, • bankiem państwa, gdyż realizuje politykę pieniężno – kredytową państwa, w szczególności zaś politykę w zakresie podaży pieniądza, regulując jego ilość w obiegu, zajmuje się również przychodami i wydatkami budżetu państwa.

10. Zadania Narodowego Banku Polskiego • Do zadań NBP należy: • utrzymanie stabilnego poziomu cen • wspieranie polityki gospodarczej rządu • gospodarowanie rezerwami dewizowymi • regulowanie płynności banków oraz • ich refinansowanie • bankowa obsługa budżetu państwa • (prowadzenie rachunków bankowych najważniejszych • organów państwa) • tworzenie warunków do rozwoju systemu bankowego • emisja pieniądza Leszek Balcerowicz, prezes NBP w latach 2000-2007. Sławomir Skrzypek, prezes NBP od stycznia 2007.

11. Zagadnienia polityki budżetowej Budżet państwa to szczegółowy plan finansowy zawierający zestawienia liczbowe przewidywanych dochodów i wydatków ustalonych na określony czas. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa może mieć postać:

12. Zagadnienia polityki budżetowej Pozyskiwanie dochodów do budżetu i rozdysponowanie wydatków zależą od władzy ustawodawczej (parlamentu) i władzy wykonawczej (rządu). Rząd opracowuje budżet, a parlament go zatwierdza i kontroluje jego wykonanie. Proces opracowywania budżetu jest poddawany naciskom różnych grup społecznych i politycznych. Niejednokrotnie rodzi to spory i konflikty dotyczące zakresu redystrybucji budżetowej i rozłożenia ciężaru wydatków na określone podmioty i grupy społeczne. W gospodarkach rynkowych o demokratycznych systemach rządzenia kierunek ewolucji polega na umacnianiu władzy ustawodawczej w formułowaniu polityki pieniężnej. Sala obrad Sejmu

13. Funkcje budżetu

14. Źródła dochodów polskiego budżetu 1. Podatki to publicznoprawne, przymusowe, bezzwrotne pieniężne świadczenia o charakterze ogólnym, nakładane jednostronnie przez państwo. 2. Na dochody jednostek budżetowych składają się dochody w takich działach, jak administracja publiczna, wymiar sprawiedliwości, gospodarka mieszkaniowa, transport, łączność. 3. Cła są formą podatku nakładanego na towary sprowadzane z zagranicy. 4. Wypłaty z zysku NBP pochodzą z inwestowanych za granicą rezerw walutowych oraz zmian kursu złotego w stosunku do dolara i euro.

15. Podatki

16. Podatki

17. Najważniejsze podatki w Polsce

18. Wydatki budżetowe Wydatki budżetowe można podzielić na:

19. Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.