Farmakologia – Podstawy cz.2

1. Farmakologia – Podstawy cz.2

2. Podstawowe źródła informacji o lekach: • Opakowanie leku • Ulotka informacyjna • Bezpośrednie opakowanie (blister, ampułka, fiolka itd.) • Pharmindex

3. Przechowywanie leków 1. Lek powinien być przechowywany w oryginalnym opakowaniu, uniemożliwi to ewentualną pomyłkę przy podawaniu.

4. Przechowywanie leków 2. Jeżeli producent zaleca przechowywanie leku w temperaturze pokojowej, oznacza to temperaturę 15-25°C. Natomiast wymóg przechowywania w miejscu chłodnym oznacza temperaturę nie przekraczającą 15°C. Przechowywaniew lodówce, to temperatra około 5-10°C.

5. Przechowywanie leków 3. Lek należy chronić przed światłem, ponieważ pod jego wpływem znacznie szybciej dochodzi do rozkładu leku=powstania całkiem innych substancji, niedziałających a nawet trujących.

6. Przechowywanie leków 4. Lek należy chronić przed wilgocią. Jeżeli w opakowaniu jest pochłaniacz wilgoci – nie wyrzucać go.

7. Przechowywanie leków 5. Wszystkie przechowywane leki powinny być zamknięte w specjalnie do tego celu przeznaczonym, niedostępnym dla dzieci i zwierząt miejscu.

8. Przechowywanie leków 6. Przeterminowane leki powinny zostać natychmiast usunięte. Pozbywając się leku należy zadbać o jego prawidłową utylizację, uniemożliwiającą spożycie przez dzieci, zwierzęta i skażenie środowiska.

9. Drogi podania leków: • P o (per os) – doustnie • i v (in venam)– dożylnie • Wkłucie centralne • I m (in musculam) - domięśniowo • P r (per rectum) – doodbytniczo • sub linquam - podjęzykowo • Inh (inhalatio)– wziewnie (w ratownictwie często dotchawiczo)

10. Drogi podania leków: • p v (per vaginam) – dopochowo • Injectiosubcutanea – iniekcja podskórna • dotętniczo • dootrzewnowo • przezskórnie • na skórę • na spojówkę oka • do nosa • do ucha

11. Zanim podamy lek - jeśli to możliwe - zbierzmy jak najwięcej informacji od pacjenta!

12. Jeśli to możliwe spytajmy (pacjent albo ktoś bliski): • Jakie leki pacjent przyjmuje na stałe • Jakie leki przyjął przed naszym przyjazdem • Jakie dawki przyjął • Jeśli to możliwe zabierzmy leki lub chociaż opakowania/ulotki wraz z pacjentem.

13. Bezpośrednio przed podaniem leku: • Należy go odpowiednio przygotować (tj. np. rozpuścić, ogrzać, schłodzić, wstrząsnąć, nabrać do strzykawki itd.) • Należy sprawdzić datę ważności! • 3 razy sprawdzić lek, czy podajemy właściwy!!! • Dobrać odpowiedni sprzęt np. wenflon

14. KOLOR OZNACZENIE ŚREDNICAZEWNĘTRZNA ŚREDNICAWEWNĘTRZNA PRZEPŁYW krwi roztworówwodnych niebieski 22 G 0,8 mm 0,6 mm 18 ml/min 31 ml/min różowy 20 G 1,0 mm 0,8 mm 31 ml/min 54 ml/min zielony 18 G 1,2 mm 1,0 mm 45 ml/min 80 ml/min żółty/biały 17 G 1,4 mm 1,2 mm 76 ml/min 125 ml/min szary 16 G 1,7 mm 1,4 mm 118 ml/min 180 ml/min brązowy 14 G 2,0 mm 1,7 mm 172 ml/min 270 ml/min A propos wenflonu – załóżmy możliwie najgrubszy.

15. NIE MIESZAMY LEKÓW PODAWANYCH WE WSTRZYKNIĘCIACH ZE SOBĄ!!!!! PODAJEMY OSOBNO!!!!

16. Dawkowanie leków: Trzeba po prostu wykuć na blachę!!!

17. Kilka pojęć: • Dawka minimalna – najmniejsza ilość leku, która wywoła reakcję organizmu. Jest dawką subterapeutyczną – już zadziałała, ale jeszcze nie leczy.

18. Kilka pojęć: • Dawka lecznicza – dawka wywołująca określone i oczekiwane reakcje organizmu.

19. Kilka pojęć: • Dawka maksymalna – największa dawka lecznicza.

20. Kilka pojęć: • Dawka uderzeniowa – początkowo zwiększona dawka leku (najczęściej podwójna dawka lecznicza) w celu szybszego osiągnięcia we krwi aktywnego stężenia leku – a tym samym szybszego zadziałania.

21. Kilka pojęć: • Dawka toksyczna – dawka wywołująca zaburzoną reakcję organizmu w zakresie patologii.

22. Kilka pojęć: • Dawka śmiertelna – taka ilość leku, która spowoduje śmierć.

23. Problem z dawkowaniem u dzieci: • Dawka dla dziecka = (liczba lat/liczba lat +12) x dawka dla dorosłego • Ogólnie mg/kg m.c.

24. Co dzieje się z lekiem, jak już go podamy?

26. Co wpływa na działanie leku? • 1. droga podania (najszybciej i.v. i p.r) • 2. Wiek (wolniej u dzieci i starszych ludzi) • 3. masa ciała (wolniej chude i otyłe) • 4. płeć (mężczyźni szybciej) • 5. okres ciąży • 6. czynniki środowiskowe (tytoń, alkohol, stres) • 7. rytm dobowy • 8. przebieg choroby (np.wolniej w ch.nerek) • 9. genotyp (reakcja osobnicza) • 10. interakcje • 11. pożywienie (im pełniejszy żołądek tym dłużej się wchłania)

27. Powikłania • Każdy lek daje działania uboczne • Nie ma leku idealnego – w 100% działającego i w 100% bezpiecznego • Działania uboczne wynikają z działania leku (np. senność po podaniu leków p-alergicznych) • Albo są nagłe (np. reakcja alergiczna po podaniu penicyliny)

28. Fazy działania leku