Praca magisterska wykonana pod kierunkiem dr hab. Wiesława Szczesnego

1. Grażyna Siedlecka ANALIZA PORÓWNAWCZA KLIMATÓW BIZNESOWYCH PAŃSTW EUROPEJSKICH PRZY WYKORZYSTANIU METOD GRADACYJNYCH Praca magisterska wykonana pod kierunkiem dr hab. Wiesława Szczesnego

2. Plan pracy: 1. Stowarzyszenie Europejskich Izb Gospodarczych – Eurochambres 2. Struktura i dostępność danych z EES 2005 3. Narzędzie analizy danych - program GradeStat 4. Wyniki analizy klimatów biznesowych na podstawie kwestionariusza EES 2005 przy użyciu GradeStat

3. Cel pracy: Celem pracy było przeprowadzenie wielowymiarowej analizy danych pochodzących z badania European Economic Survey 2005, dotyczących klimatów biznesowych wśród państw europejskich przy wykorzystaniu metod gradacyjnych zaimplementowanych w programie GradeStat.

4. Stowarzyszenie Europejskich Izb Gospodarczych • Stowarzyszenie Europejskich Izb Gospodarczych (Eurochambres) to jedna z największych organizacji ekonomicznych na świecie – obejmuje sieć 2000 regionalnych i lokalnych Izb Gospodarczych, które łącznie zrzeszają ponad 18,6 mln małych, średnich i dużych przedsiębiorstw. • Eurochambres jest inicjatorem wielu programów i projektów, m.in.: • Eurochambres Women Network (EWN) – odnoszący się do działalności i pozycji kobiet w biznesie; • Corporate Social Responsibility (CSR) – zwiększający świadomość odpowiedzialności społecznej małych i średnich przedsiębiorstw; • European Economic Survey (EES) – mający na celu przedstawienie ekonomicznych trendów występujących w gospodarkach rejonów europejskich.

5. Sondaż European Economic Survey 2005 European Economic Survey to coroczne badanie odczuć przedsiębiorców co do warunków oraz perspektyw prowadzenia działalności gospodarczej państw Unii Europejskich oraz krajów kandydujących. Metodologia badań EES opiera się na przeprowadzaniu jednolitego kwestionariusza ankietowego dla wszystkich państw uczestniczących w badaniu, wypełnianego przez kadrę kierowniczą przedsiębiorstw. W kwestionariuszu znajduje się 12 pytań, podzielonych na 6 działów tematycznych: obroty firmy, przychody ze sprzedaży krajowej, sprzedaż eksportowa, zatrudnienie, inwestycje, ocena ogólnych warunków działalności gospodarczej.

6. Dane zbiorcze z krajów europejskich Wyniki badania zostały zebrane z 22 krajów należących do Unii Europejskiej: Austrii, Cypru, Danii, Estonii, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, Polski, Portugalii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch oraz z 4 krajów kandydujących: Bułgarii, Chorwacji, Rumunii i Turcji. Łącznie na kwestionariusz odpowiedziało około 102 000 przedsiębiorców prowadzących małą, średnią bądź dużą działalność gospodarczą w sektorze usług lub produkcji. Dane szczegółowe z Polski W badaniu przeprowadzonym w Polsce wzięło udział 2 174 przedsiębiorstw, które poprawnie wypełniły oraz odesłały kwestionariusze do Krajowej Izby Gospodarczej. Dostępność danych z EES 2005

7. Analiza wielowymiarowa – analiza gradacyjna (1) • Gradacyjna analiza danych (ang. Grade Data Analysis) to dział ekspolaracyjnej analizy danych zapoczątkowany w Instytucie Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk. • Główna procedura wykorzystywana w gradacyjnej analizie danych nosi nazwę GCA (Grade Correspondence Analysis) i odpowiada za ustawienie wierszy i kolumn w taki sposób, aby w sąsiedztwie znajdowały się te z nich, które są do siebie najbardziej podobne. • Metody gradacyjne zostały zaimplementowane w programie GradeStat, którego celem jest wykrywanie podobieństw oraz różnic pomiędzy wieloma zmiennymi równocześnie, liczbowe ich ujęcie a następnie wizualizacja otrzymanych wyników.

8. Analiza wielowymiarowa – analiza gradacyjna (2) • Rezultat działania procedury GCA ilustruje mapa nadreprezentacji, która jest obrazem odpowiednio przetworzonej macierzy danych. Mapa dla danych uporządkowanych według GCA Mapa danych surowych

9. Analiza gradacyjna danych z EES 2005 Analiza została przeprowadzona w dwóch etapach: 1. Analiza szczegółowych danych z Polski Analiza danych sektora usług w Polsce. Analiza danych sektora produkcji w Polsce. 2. Analiza danych pochodzących z różnych krajów europejskich.

10. Analiza danych sektora usług w Polsce • 496 przedsiębiorców i 12 zmiennych (pełne dane)

11. Analiza danych sektora produkcji w Polsce • 701 przedsiębiorców i 12 zmiennych (pełne dane)

12. Analiza danych pochodzących z różnych krajów europejskich. Polska - w skupieniu 5 razem z Estonią i Rumunią Polska - w skupieniu 4 razem z Chorwacją Polska - w skupieniu 5 razem z Cyprem, Litwą, Finlandią i Hiszpanią.

13. Wyniki analizy klimatów biznesowych na podstawie EES 2005 (1) Dane szczegółowe z Polski Zarówno w sektorze usług jak i w sektorze produkcji, związki pomiędzy poszczególnymi zmiennymi są bardzo podobne – do tego stopnia, że wyniki analizy w tych sektorach trudno od siebie odróżnić! Im bardziej optymistycznie oceniano takie zmienne jak sprzedaż, obrót, inwestycje czy zatrudnienie, tym pesymistyczniej odnoszono się do warunków prowadzenia własnej działalności gospodarczej i na odwrót. W obu sektorach działalności gospodarczej występuje podobny procent (aż ok. 15%) tych respondentów, którzy wydają się odpowiadać „na odczepnego” zaznaczając we wszystkich pytaniach tę samą odpowiedź.

14. Wyniki analizy klimatów biznesowych na podstawie EES 2005 (2) Dane zbiorcze z krajów europejskich • W przeważającej części krajów wysoko rozwiniętych można zauważyć ogólny pesymizm co do większości zmiennych ekonomicznych branych w badaniu pod uwagę, natomiast w krajach, w których gospodarka nie jest stabilna i warunki prowadzenia biznesu są ogólnie trudne, panował znacznie większy optymizm. • Niektóre zmienne, np. zatrudnienie i inwestycje zazwyczaj występują razem, podobnie zresztą jak zmienne sprzedaż, obrót i eksport, natomiast zmienna warunki, będąca zmienną szczególnie subiektywną nie jest praktycznie z niczym powiązana.

15. Perspektywy Otrzymane wyniki mogą być początkiem dalszych analiz klimatów biznesowych, przeprowadzonych przy współpracy z Krajową Izbą Gospodarczą, w celu porównania ze sobą danych pochodzących z kolejnych lat i opracowaniu ich w przyszłości w materiale zbiorczym.

16. Dziękuję za uwagę