Bodemregelgeving en risico’s

1. Bodemregelgeving en risico’s Victor Dries

2. Opbouw • Preventie • Preventie faalt • Het verleden • Saneringsplicht • Informatie-opbouw • Risico-evaluatie • Ernstige risico’s? • Europa

3. Preventie • Nederland: • Wet Milieubeheer • WBB: AMVB’s bodembedreigende “handelingen” • Vlaanderen: • milieuvergunningendecreet • Vlarem

4. Preventie faalt … (NL) • meldingsplicht “verrichter hinderlijke handeling” • zorgplicht: • alle redelijke maatregelen • verontreiniging en directe gevolgen • beperken en zoveel mogelijk ongedaan maken

5. Preventie faalt … (VL) • meldingsplicht exploitant • nieuwe bodemverontreiniging • onmiddellijk saneren • als overschrijding bodemsaneringsnorm • tot multifunctioneel niveau, mits BBT • bij calamiteiten: snelle procedure

6. Het verleden (NL) • saneringscriterium: ernstige verontreiniging waarvan spoeding sanering nodig is • evaluatie ifv huidig en toekomstig gebruik • sanering kan worden uitgesteld • toekomstige plannen • financiële omstandigheden • … • maar risico’s onder controle! • andere saneringen ifv ontwikkelingen • bevoegd gezag stelt ambitieniveau vast

7. Het verleden (NL 2) saneringsdoel: • bodem geschikt voor doel • risico’s zo veel mogelijk beperkt

8. Het verleden (VL) historische verontreiniging: • plicht als ernstige bedreiging • na aanmaning of bij overdracht • totale termijn: 40 jaar • saneringsdoel: • risico’s beperkt • BBT

9. Saneringsplicht of “-wens”? • eigenaar/beheerder van een grond • (her)ontwikkelaar op terrein

10. Informatie-opbouw (NL) • overheid onderzoekt zelf • bouwvergunningsaanvraag • vrijwillige onderzoeken maar krijgt de overheid die? • meldingsplicht uitgraving verdachte grond • geen algemene onderzoeksplicht • aanduiding kadaster • informatie in www.bodemloket.nl

11. Informatie-opbouw (VL) • overheid onderzoekt zelf (zeer beperkt) • vrijwillige onderzoeken • onderzoeksplicht risico-activiteiten • periodiek • stopzetting • overdracht • grondeninformatieregister • bodemattest • technisch verslag uitgraving

12. Verkennend / oriënterend bodemonderzoek • beperkt onderzoek!! • indicaties saneringsplicht

13. Nader/beschrijvend onderzoek • risico’s verontreiniging (inclusief verspreiding) • uitsluitsel saneringsplicht/spoedeisendheid

14. Saneringsplan / bodemsaneringsproject • Saneringsalternatieven • Vl: conformverklaring omvat vergunning

15. Risico-evaluatie • eigenschappen stof • toxiciteit • beschikbaarheid • blootstellingswegen: • inademen damp en deeltjes • verbruik groenten verontreinigd terrein • verbruik grondwater als drinkwater • inname bodemdeeltjes • dermaal contact bodemdeeltjes, water • verbruik vlees en melk • wie is receptor? mens, natuur, water

16. Risico-evaluatie (2) functies terrein bepalen blootstelling • verspreidingswegen verontreiniging • aanwezigheid, gevoeligheid receptor (kinderen, volwassenen, natuur) • intensiteit contact met verontreiniging

17. Ernstige risico’s! Wat nu? • NL: tijdelijke beveiligingsmaatregelen • VL: • voorzorgsmaatregelen • veiligheidsmaatregelen

18. Europa: Richtlijn Milieuschade • milieuschade: • elke schade merkelijke negatieve effecten aan beschermde soort, habitat • elke schade merkelijke invloed ecol, chem, kwant. toestand water • elke bodemver. merkelijk risico negatieve effecten menselijke gezondheid • preventie, meldingsplicht • ambtshalve preventie mgl • als schade: herstelplicht exploitant • 2e lijn: overheid

19. Europa: Kaderrichtlijn Bodem • preventie bodemaantasting • verplichting inventarisatie verontreiniging • verplichting sanering terreinen

20. Conclusies • milieuregelgeving gericht op preventie • bodemregelgeving gericht op • onmiddellijke aanpak nieuwe problemen • saneren historische problemen ifv risico’s en maatschappelijke ontwikkelingen • risico-beoordeling • is belangrijk • geënt op chemische én medische kennis • is geen exacte wetenschap • Nederland en Vlaanderen zijn dicht bij elkaar • Europa begint rol te spelen