KONWENCJA PRAW DZIECKA

1. KONWENCJA PRAW DZIECKA

2. 20 listopada 1989 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło Konwencję o Prawach Dziecka, zwanąteż Konstytucją Praw Dziecka. Postanowienia Konwencji dotyczą dziecka, które nie ukończyło 18 lat.

3. ZAŁOŻENIA KONSTYTUCJI: • Dziecko jest samodzielnym podmiotem. Ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prywatnej. • Dziecko, jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności.

4. Rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka. • Państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać w jej funkcjach.

5. ZASADY KONWENCJI: • Zasada dobra dziecka - wszystkie działania podejmowane są w interesie dziecka; • Zasada równości - wszystkie dzieci są równe wobec prawa, niezależnie od ich cech (koloru skóry, narodowości, płci itp.);

6. Zasada poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców za rozwój i wychowanie dziecka; zgodnie z nią ochronie podlega rodzina i prawa obojga rodziców do decydowania o sprawach dziecka • Zasada pomocy państwa w zabezpieczeniu odpowiednich warunków socjalnych i zdrowotnych rodziny.

7. UCZNIU POZNAJ SWOJE PRAWA PAMIĘTAJ O NICH I DBAJ, BY INNI ICH PRZESTRZEGALI

8. 1. Prawo do informacji - teoriaMasz prawo być informowanym z różnych źródeł, taka informacja nie może podlegać cenzurze z wyjątkiem koniecznych ograniczeń, np. ze względu na wiek czy zdolności percepcyjne.Masz prawo do informacji dotyczących Ciebie, np. o zapadających w szkole decyzjach - przeniesienie do innej klasy, oceny, skutki różnych decyzji, kary i nagrody.Pamiętaj, że:Prawo do informacji może być ograniczone ze względu m.in. na: poszanowanie praw i reputację innych osób albo dla ochrony bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

9. Prawo do informacji – w praktyce: • Dyrektor zapewnia uczniom możliwość zapoznania się ze statutem. Powinieneś być też informowany o środkach, jakie przysługują Ci w przypadku naruszenia twoich praw. • Szkoła powinna Cię poinformować o podejmowanych w Twojej sprawie decyzjach, np. o przeniesieniu do innej klasy. • Na Twoją lub rodziców prośbę wystawiona ocena powinna być krótko uzasadniona. • Masz prawo wiedzieć, jaka będzie ocena okresowa lub roczna. Informacja taka musi być przekazana przez każdego nauczyciela w sposób i w terminie określonym w statucie szkoły. • Masz prawo poznać kryteria oceniania zachowania oraz wiedzieć, jakie są możliwości odwołania od ustalonej oceny, poprawienia jej lub przystąpienia do egzaminu poprawkowego.

10. Prawo do nauki - teoria To po prostu stworzenie warunków do nauki dla każdego. Zgodnie z Konstytucją RP: "Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18. roku życia jest obowiązkowa. [...]. Państwo zobowiązane jest do tego, aby nauczanie podstawowe było bezpłatne.

11. Prawo do nauki – w praktyce: • Masz zapewniony swobodny dostęp na zajęcia lekcyjne. Zakazane jest ograniczanie tego prawa, np. wyproszenie Cię z klasy lub nie wpuszczenie do sali lekcyjnej z jakiegokolwiek powodu. • Masz prawo do pomocy w nauce, a także do pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym np. do udziału w zajęciach wyrównawczych. • Jeśli jesteś zdolny, po spełnieniu określonych warunków, masz prawo do indywidualnego toku lub programu nauki. • Nikt nie może Ci zabronić zapisania się do organizacji i stowarzyszeń działających na terenie szkoły.

12. Wolność religii lub przekonań - teoriaTo możliwość uzewnętrzniania (lub nie ujawnienia) przekonań religijnych i światopoglądowych. Chodzi też o równe traktowanie niezależnie od wyznawanej religii i światopoglądu i tolerancję wobec mniejszości religijnej, kulturowej oraz etnicznej.Pamiętaj, że: Dziecko ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania, ale rodzicom przysługuje prawo ukierunkowania dziecka i pieczy nad korzystaniem przez nie z przysługującej mu wolności. Ograniczenie uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może być wprowadzone ze względu np. na ochronę bezpieczeństwa publicznego, porządku publicznego, zdrowia i moralności, praw i wolności innych osób.

13. Wolność religii i przekonań w praktyce: - uczniowie mogą uczestniczyć w lekcjach religii lub etyki. Te lekcje organizowane są przez szkołę na życzenie rodziców lub uczniów. Nie uczestniczenie w nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek. • Masz prawo do swobody wyrażania myśli i przekonań, jeśli nie naruszasz tym dobra innych osób. • Nie możesz być zmuszany do uczestniczenia w obrzędach religijnych. Nie można Ci tego również zabronić.

14. Wolność wypowiedzi i wyrażania opinii – teoria To wolność posiadania i głoszenia bez przeszkód własnych poglądów na każdy temat i w dowolnej formie. Pamiętaj, że:Prawo to może zostać ograniczone wobec naruszenia dóbr innych osób, a także ze względu na ochronę zdrowia i moralności. W większości statutów, w częściach dotyczących uprawnień samorządu uczniowskiego, rady szkoły, rady rodziców zawarte są przepisy dające możliwość złożenia wniosków i opinii dotyczących funkcjonowania szkoły.

15. Wolność wypowiedzi i wyrażania opinii – praktyka: • Masz prawo do wypowiadania opinii na temat programów i metod nauczania oraz spraw ważnych w życiu szkoły, klasy, samorządu. • Masz prawo do wyrażenia opinii i przedstawienia stanowiska we własnej sprawie (np. w sytuacji konfliktu) lub w sprawie decyzji dotyczących twojego kolegi. • O ile nie narusza dobra innych osób, możesz wygłaszać kontrowersyjne poglądy i opinie niezgodne z kanonem nauczania. Możesz np. wypowiadać własne sądy i opinie o bohaterach historycznych, literackich. Ale to nie zwalnia cię jednak od znajomości materiału nauczania. • Poglądy i opinie kontrowersyjne lub niezgodne z poglądami nauczyciela nie mogą mieć wpływu na okresowe oceny merytoryczne. • Masz prawo do przedstawiania radzie szkoły, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi wniosków i opinii we wszystkich sprawach szkoły, także w dotyczących podstawowych praw uczniów.

16. Wolność od przemocy fizycznej i psychicznej To zakaz stosowania jakichkolwiek form przemocy fizycznej i nakaz poszanowania twojej godności (m.in. zakaz obrażania, poniżania, wyśmiewania, stosowania presji psychicznej). Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu. Pamiętaj, że: Nie dotyczy to np. sytuacji wymierzenia klapsa przez rodzica, jeżeli mieści się to w granicach tzw. dopuszczalnego karcenia i nie ma znamion bicia czy znęcania się.

17. Wolność od przemocy – praktyka: • Szkoła musi cię chronić przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej. • Nauczyciel nie może zwracać się do ciebie w sposób obraźliwy. • Wszelkie kary, jakie stosuje się w szkole, muszą być zapisane w statucie szkoły i nie mogą naruszać nietykalności osobistej oraz godności ucznia. • Masz prawo być jednakowo oceniany i traktowany bez względu na wygląd zewnętrzny, status rodzinny, społeczny czy inny. • Masz prawo do jednakowego traktowania w sytuacji konfliktu (np. nauczyciel - uczeń), a także masz zawsze prawo dowiedzenia swoich racji.

18. Prawo do ochrony prywatności - teoria Masz prawo do tajemnicy życia prywatnego i rodzinnego.

19. Prawo do ochrony prywatności – praktyka: • Szkoła ma prawo wiedzieć tylko tyle o uczniu, np. o jego sytuacji materialnej, ile uczeń i rodzice chcą o tym sami powiedzieć. Wszelkie informacje dotyczące twojego życia prywatnego, np. sytuacji materialnej, stanu zdrowia, wyników testów psychologicznych, informacje dotyczące rodziny - wykształcenie rodziców, ewentualne problemy, np. alkoholizm, rozwód itd. znane wychowawcy czy innym pracownikom szkoły, nie mogą być rozpowszechniane.

20. Prawo do ochrony zdrowia - teoria Generalnie chodzi o higieniczne warunki nauki. Masz prawo do odpoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy.

21. Prawo do ochrony zdrowia w praktyce: • Rozkład lekcji powinien być ustalany z uwzględnieniem: równomiernego rozłożenia zajęć w poszczególnych dniach w tygodniu, różnorodności zajęć w każdym dniu, nie łączenia w kilkugodzinne lekcje zajęć z tego samego przedmiotu, z wyjątkiem przedmiotów, których program tego wymaga. • Nad bezpieczeństwem uczniów w czasie przerw powinni czuwać nauczyciele. • W klasie powinna być odpowiednia temperatura. W przypadku braku możliwości zapewnienia minimalnej temperatury (+15o C ) dyrektor szkoły musi zawiesić czasowo zajęcia.

22. Prawo do odpowiedniego standardu życia - teoria Jeżeli jesteś w trudnej sytuacji materialnej, masz prawo do otrzymywania pomocy finansowej.

23. Prawo do odpowiedniego standardu życia - praktyka • Pieniądze na ten cel powinien zapewnić organ prowadzący szkołę, np. samorząd. • Masz prawo do: stypendium socjalnego, korzystania z posiłków w stołówce i do zasiłków losowych. • Jeżeli jesteś zdolny, masz prawo do stypendium za wyniki w nauce.

24. W przypadku łamania Twoich praw z pomocą rodziców możesz odwołać się od krzywdzącej Ciebie decyzji do organu prowadzącego szkołę (np. samorządu) lub nadzorującego (kuratorium, ministerstwo), a także do sądu Możesz też zwrócić się o pomoc do rzecznika praw obywatelskich lub rzecznika praw dziecka.

25. Prawa proceduralne - teoriaTo możliwość dochodzenia swoich praw, czyli m.in. możliwość obrony. Pamiętaj, że:W szkole muszą istnieć jasne procedury odwołania od decyzji nauczyciela, dyrektora, rady pedagogicznej.

26. Prawa proceduralne w praktyce: • Niedopuszczalne jest stosowanie kar nie zapisanych w statucie oraz kar, które w momencie dokonania przewinienia nie były w nim umieszczone. • Wymierzenie kary bez dania uczniowi możliwości obrony jest naruszeniem prawa do obrony i może być podstawą do uchylenia kary. • W statucie powinna być zawarta droga prawna odwołania się od wymierzonej kary.