1 / 52

SAMORZĄDOWE FORUM KAPITAŁU I FINANSÓW 6-7 PAŹDZIERNIKA 2009R.

BARIERY W PROCESIE ABSORPCJI ŚRODKÓW UE PRZEZ JST. UWAGI ŚRODOWISKA BANKOWEGO. Arkadiusz Lewicki Dyrektor w Związku Banków Polskich,. SAMORZĄDOWE FORUM KAPITAŁU I FINANSÓW 6-7 PAŹDZIERNIKA 2009R. JST jako Klient Banku … Możliwości polskich banków… Wpływ kryzysu …

ahanu
Download Presentation

SAMORZĄDOWE FORUM KAPITAŁU I FINANSÓW 6-7 PAŹDZIERNIKA 2009R.

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. BARIERY W PROCESIE ABSORPCJI ŚRODKÓW UE PRZEZ JST. UWAGI ŚRODOWISKA BANKOWEGO. Arkadiusz Lewicki Dyrektor w Związku Banków Polskich, SAMORZĄDOWE FORUM KAPITAŁU I FINANSÓW6-7 PAŹDZIERNIKA 2009R.

  2. JST jako Klient Banku … Możliwości polskich banków… Wpływ kryzysu … Banki nadal finansują… Rekomendacje Banki i JST w procesie absorpcji … Plan wystąpieniadyskusja o barierach z kilku pkt. Widzenia:

  3. JST jako Klient Banku … • JST bardzo dobrym i strategicznym klientem banków • Lata 2004-2007- okres prosperity. 33 mld na inwestycje w 2008r, a W 2009r.- 55 mld.

  4. JST jako Klient Banku …

  5. Przeważająca część środków budżetowych przeznaczonych w gminach ogółem na wydatki majątkowe dotyczyła działu: Transport i łączność (28,9%), Gospodarka komunalna i ochrona środowiska (19,6%), Oświata i wychowanie (12,5%), Kultura fizyczna i sport (11,6%) oraz działu Rolnictwo i łowiectwo (9,0%). JST jako Klient Banku …

  6. MOŻLIWOŚCI POLSKICH BANKÓW…

  7. MOŻLIWOŚCI POLSKICH BANKÓW… Kredyty dla przedsiębiorstw/PKB w UE 27 Źródło: ECB, 2008

  8. 2. MOŻLIWOŚCI POLSKICH BANKÓW… Aktywa sektora bankowego do PKB w UE 27 (2007r.) Źródło: ECB, 2008r., dane w %. PKB

  9. Fundusze własne sektora bankowego w latach 1993-2009 (w mln zł.) Przewidywany stały wzrost funduszy, w związku z rosnącymi potrzebami gospodarczymi Źródło: KNF, dane. 2009r.

  10. Wpływ kryzysu NA MOŻLIWOŚCI ABSORPCYJNE…- BANKI-JST

  11. WARUNKI DZIAŁANIA Znaczne pogorszenie warunków działania banków od września 2008 r. Źródło: Raport o stabilności systemu finansowego . NBP, czerwiec 2009 r.

  12. SKUTKI KRYZYSU DLA POZYSKIWANIA PRZEZ BANKI ŚRODKÓW NA AKCJĘ KREDYTOWĄ • wzrost kosztów pozyskiwania depozytów w postaci wzrostu ich oprocentowania • deprecjacja złotego pogorsza relację kredytów do depozytów i w efekcie ogranicza możliwości zwiększenia akcji kredytowej • globalny charakter kryzysu zwiększa koszt pozyskiwania środków na międzynarodowych rynkach finansowych • pogorszenie klimatu działalności gospodarczej i obniżenie zaufania na rynku finansowym powodujący: • utrudnienia w dostępie do środków finansowych z rynku międzybankowego krajowego i międzynarodowego • konieczność dokonywania inwestycji w postaci zakupu obligacji skarbowych i bonów pieniężnych NBP w celu spełnienia wymogów regulacyjnych • wzrost liczby kredytów zagrożonych i konieczność tworzenia rezerw W EFEKCIE NASTĘPUJE PROCES ZMNIEJSZANIA ŚRODKÓW NA FINANSOWANIE GOSPODARKI INNE SKUTKI KRYZYSU: - Wzrost ryzyka działalności gospodarczej zmusza banki do zaostrzenia kryteriów oceny ryzyka kredytowego i może doprowadzić do ograniczania dynamiki akcji kredytowej - Deprecjacja złotówki powoduje zagrożenie spłat kredytów walutowych udzielanych głównie na cele mieszkaniowe - Pogorszenie sytuacji gospodarczej i wzrost bezrobocia może spowodować wzrost ilości zagrożonych kredytów ludności oraz przedsiębiorców

  13. BANKI- WSPÓŁCZYNNIK WYPŁACALNOŚCI (%) Źródło: KNF, 2009

  14. Należności zagrożone – przedsiębiorstw w mln zł Źródło: NBP

  15. Udział złych kredytów od przedsiębiorstw

  16. Luka finansowania (sektor niefinansowy i rządowy) Źródło: Raport o stabilności systemu finansowego . NBP, czerwiec 2009 r.

  17. WPŁYW KRYZYSU - JST

  18. WPŁYW KRYZYSU - JST

  19. WPŁYW KRYZYSU - JST

  20. WPŁYW KRYZYSU … JST

  21. WPŁYW KRYZYSU … JST

  22. WPŁYW KRYZYSU … JST

  23. Pogorszenie sytuacji gospodarczej i dalszy spadek dochodów JST Deficyt kapitału i koszt pieniądza Potrzeby pożyczkowe innych uczestników rynku (w tym rządu) Wzrost ryzyka kredytowego „Krótszy” (i droższy) pieniądz Niewiadome związane z nowymi regulacjami (np. art. 243 uofp- tj. nowy wskaźnik spłaty zobowiązań który wpłynie na ; zmiana systemu przepływów finans. środków UE- ryzyko zatorów płatniczych, etc.) Brak środków na wkład własny w projektach UE… Zagrożenia POGORSZENIA DOSTĘPU JST DO ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA…

  24. ZAGROŻENIA JAKIE DOSTRZEGAJĄ BANKI DLA ROZWOJU PROJEKTÓW PPP • niski poziom wiedzy oraz bariery psychologiczne po stronie jednostek publicznych- potencjalnych stron PPP; • niska świadomość konstrukcji partnerstwa- kwestia odpowiedniego podziału zadań i związanego z tym ryzyka; • brak informacji o udanych projektach PPP; • oczekiwanie przejęcia całego ryzyka przez inwestora; • koszt pieniądza i dłuższego zaangażowania;

  25. ALE BANKI NADAL FINANSUJĄ…

  26. BANKI NADAL FINANSUJĄ… Dynamika wzrostu akcji kredytowej dla podmiotów sektora niefinansowego (%) Źródło KNF 2008 ; 2009 – Symulacja ZBP

  27. BANKI NADAL FINANSUJĄ … Kredyty dla podmiotów sektora niefinansowego w mld zł. Przewidywany wynik za 2009 rok dla całego sektora niefinansowego (styczeń 2009r.) Źródło KNF

  28. BANKI NADAL FINANSUJĄ… Marża odsetkowa i koszty ryzyka kredytowego Banki komercyjne Źródło: Raport o stabilności systemu finansowego . NBP, czerwiec 2009 r.

  29. BANKI NADAL FINANSUJĄ… Warunki udzielania kredytów dla przedsiębiorstw ŁAGODZENIE ZAOSTRZANIE Źródło: „Sytuacja na rynku , kredytowym. Wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych. III kwartał 2009”, NBP, lipiec, 2009

  30. BANKI NADAL FINANSUJĄ… Zobowiązania ogółem jednostek samorządu terytorialnego, w stosunku do roku 2007, wzrosły o 11,2%. Wśród tytułów dłużnych największą dynamiką charakteryzowały się zobowiązania jednostek samorządu terytorialnego z tytułu kredytów i pożyczek, które w 2008 r., w stosunku do 2007 r., wzrosły o 19,2%

  31. BANKI NADAL FINANSUJĄ… W I półroczu 2009 r. w strukturze zobowiązań ogółem JST największy udział stanowiły kredyty i pożyczki – 85,1% ; papiery wartościowe stanowiły - 14,1% (w gminach - 11,6%, w powiatach - 16,6%, w miastach na prawach powiatu - 15,5%, w województwach - 13,9%).

  32. BANKI NADAL FINANSUJĄ… Zobowiązania JST w I półroczu 2009 r. w porównaniu do I półrocza 2008 r. wzrosły z tytułu: - papierów wartościowych o 797 mln zł, tj. o 23,5%, - kredytów i pożyczek o 5.3 mln zł, tj. o 26,7%, - wymagalnych zobowiązań o 25 mln zł, tj. o 12,1%.

  33. REKOMENDACJE OGÓLNE PROPOZYCJE DZIAŁAŃ DORAŹNYCH MOGĄCYCH SUKCESYWNIE ZWIĘKSZAĆ ROZMIAR AKCJI KREDYTOWEJ DLA GOSPODARKI • Wsparcie w obszarze płynnościowym ze strony NBP, MF, KNF • Obniżenie ryzyka kredytowego poprzez wdrożenie sprawnego systemu poręczeń i gwarancji z wykorzystaniem możliwości BGK w zakresie udzielania poręczeń portfelowych • Wprowadzenie rozwiązań zabezpieczających interes klientów w trakcie procesu inwestycyjnego z deweloperami (rachunek powierniczy, uwłaszczenie klientów w razie upadłości dewelopera) • Poszerzenie zakresu działania programu "Rodzina na swoim" • Usprawnienia w procesie restrukturyzacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstw • Zwiększanie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, w tym także poprzez upowszechnienie możliwości korzystania z systemów informacji gospodarczej • Rezygnacja ze szkodliwych propozycji, które wprowadzają niepewność w stosunkach gospodarczych, obniżają zaufanie do Polski na świecie i niepotrzebnie zwiększają ryzyko inwestycyjne dla podmiotów zagranicznych

  34. REKOMENDACJE OGÓLNE DLA JST • Umiejętne zarządzanie finansami – w tym płynnością finansową; • Optymalizacja (minimalizacja) kosztów i zwiększenie wydajności; • Wczesna identyfikacja przyszłego zapotrzebowania firmy na kapitał zewnętrzny i zagwarantowanie dostępu do niego; • Identyfikacja najważniejszych obszarów ryzyka i ograniczanie; • KRYZYS= SZANSA • (Np. można dużo taniej zrealizować inwestycje)

  35. BANKI I JST W PROCESIE ABSORPCJI ŚRODKÓW UE

  36. JST PODSTAWOWYM BENEFICJENTEM

  37. Beneficjenci dofinansowania UE - lata 2004-2006

  38. Strategia Rozwoju Kraju 2007 - 2015Strategia Rozwoju Kraju uwzględnia kierunki rozwoju zawarte w dokumentach strategicznych oraz politykach UE NarodowaStrategia Spójności Krajowy Plan Strategiczny dlaObszarów Wiejskich StrategiaRozwojuRybołówstwa Krajowy ProgramReform2005 - 2008 16 RPO (16,6 mld €) ProgramRozwoju ObszarówWiejskich (13,2 mld €) PO Zrównoważony Rozwój SektoraRybołówstwai NadbrzeżnychObszarów Rybackich (0,7 mld €) PO Infrastrukturai Środowisko (27,5 mld €) PO Kapitał Ludzki (9,7 mld €) PO InnowacyjnaGospodarka (8,3 mld €) PO RozwójPolski Wschodniej (2,3 mld €) Krajowy Program „ZabezpieczenieSpołecznei IntegracjaSpołeczna” ProgramKonwergencji Inne strategie(sektorowe,zagospodarowaniaprzestrzennego,regionalne i inne) Programy i Inicjatywy Wspólnotowe (np. CIP, 7PR) PO EuropejskiejWspółpracy Terytorialnej (0,7 mld €) PO Pomoc techniczna (0,5 mld €) OKRES 2007-2015 Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

  39. BANKI W PROCESIE ABSORPCJI • Obsługa informacyjna • Doradztwo • Finansowanie: • Standardowe instrumenty finansowe • Współfinansowanie projektów z dotacją UE • Finansowanie z udziałem środków publicznych i partnerów instytucjonalnych: EBI, EFI, EBOiR, BŚ, BGK; • Partnerstwo Publiczne-Prywatne • Zabezpieczanie ryzyk • Monitoring • Obsługa rozliczeń • Wymiana informacji gospodarczej • Stały dialog i współpraca: klient/beneficjent-bank/ZBP- inst. publ.

  40. BANKI wskazują na : bariery wejścia na rynek obsługi projektów unijnych przez banki, wysokie koszty ponoszone przez bank związanych z obsługą projektów strukturalnych, ryzyka ponoszonych przez banki w związku z obsługą projektów strukturalnych i sposobów ich pomiaru stosowanych przez banki, wysokie koszty obsługi projektów strukturalnych na tle innych wybranych działalności kredytowych banków. Rap ort Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową w zakresie projektu „Badanie barier zaangażowania banków w proces absorpcji funduszy strukturalnych” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej realizowanego na zlecenie MRR, 2009r.

  41. Podstawowe bariery zaangażowania banków w proces absorpcji funduszy strukturalnych Rap ort Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową w zakresie projektu „Badanie barier zaangażowania banków w proces absorpcji funduszy strukturalnych” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej realizowanego na zlecenie MRR, 2009r. *średnia liczba punktów przyznana przez poszczególne banki (suma punktów przyznanych przez pojedynczy bank nie mogła przekroczyć 10)

  42. Porównanie: Obsługa projektów finansowanych ze środków strukturalnych na tle wybranych obszarów działalności kredytowej banków

  43. Niektóre BARIERY • Brak jednolitych procedur w tych samych rodzajach spraw, różnorodność nieuzasadnionych rozwiązań; widoczny brak koordynacji programów i doboru instrumentarium. • Nieuzasadnione systemowe blokowanie przez niektóre instytucje publiczne ułatwień w dostępie do finansowania zewnętrznego. Najgorzej pod tym względem w RPO. Z jednej strony banki są tam podejrzewane o niechęć do kredytowania a z drugiej zapomina się o podnoszonych od dawna nadal istniejących barierach takiego szerszego dostępu do kredytu -np. blokowaniu zabezpieczeń spłaty kredytu (warunkowych- cesji, przewłaszczenia) niezbędnych dla tańszych kredytów pomostowych, pomijanie promes w ocenie projektów, brak uwzględnienia kosztów w kosztach kwalifikowanych. • Powtarzanie przez administrację realizującą nowe programy starych błędów (np. zmiany reguł dostępu do środków „w trakcie gry”, awarie generatorów, niespójne lub opóźnione interpretacje przepisów wdrożeniowych, brak konsultowania rozwiązań wdrożeniowych z partnerami społeczno-gospodarczymi); • Rotacja kadr w administracji odpowiedzialnej za absorpcję;

  44. NIEKTÓRE BARIERY • Opóźnienia w uruchamianiu środków nowego okresu, w tym w szczególności środków inwestycyjnych; Brak uruchomienia środków unijnych na rozwój infrastruktury finansowej uzupełniającej finansowanie bankowe. Ważnym wsparciem dla beneficjentów miały być także inne niż banki instytucje finansowe funkcjonujące w systemie otoczenia beneficjenta- takie jak fundusze pożyczkowe, seed i venture capital (szczególnie dla start up-ów oraz mikroprzedsiębiorców) oraz fundusze poręczeniowo – gwarancyjne. • Niska jakość good governance (w tym np. partnerstwa): słabe rozeznanie administracji w reprezentacjach gospodarczych, pomijanie ekspertów izb w opracowywaniu rozwiązań lub wybiórczy dobór ekspertów, opóźnienia w informacji i konsultacji, brak szkoleń /- szczególnie wyprzedzających lub towarzyszących zmianom/. • Nieuzasadnione uprzedzenia i stereotypy klasyfikujące „bank” nie jako partnera beneficjenta ale jego konkurenta lub wręcz „wroga”beneficjenta. Traktowanie banków przez niektóre regionalne agendy publiczne nie jak sojuszników, lecz jak konkurentów.

  45. Najczęściej wskazywane problemy banków finansujących aktywność JST w ramach projektów „unijnych”: 1. Zbyt późne szukanie środków Wynika to poniekąd z faktu braku wymogu wykazania starających się o dotacje (w formie choćby promesy) wykonalności finansowej. Wynika to m.in. z głośnego systemu zaliczek, który funkcjonował do tej pory niezbyt sprawnie. Gminy w krótkim czasie szukają pieniędzy, których wcześniej spodziewały się w formie zaliczek. 2. Przetargi ogłaszane są na pokrycie deficytu a nie na finansowanie projektu- co utrudnia wyliczenie efektywności. 3. Liczne przypadki, gdzie projekty realizowane są "zbyt drogie" dla np. gminy. Instytucje zarządzające nie sprawdzają wniosków pod tym względem. Po prostu je oceniają i akceptują ze względu na swoje kryteria (np. efekt \ ekologiczny) a nie biorą pod uwagę kryteriów finansowych. Powoduje to, że pojawiają się projekty gmin, które nie znajdą finansowania, mimo tego, że zaakceptowały je instytucje zarządzające. To pokazuje, że wymaga zmiany sposób oceny, albo wprowadzenie Banków do oceny wykonalności finansowej. 4. Niektóre gminy są na tyle ambitne, że chcą wykonać zbyt wiele zbyt drogich i zbyt długotrwałych projektów, co pociąga za sobą kłopoty w znalezieniu finansowania. Część projektów cedują na swoje spółki, ale nie chcą (lub nie mogą) dać poręczenia. Wówczas dla nas jest zbyt duże ryzyko, albo zabezpieczenie nie jest akceptowalne (np. na majątku oczyszczalni). 5. W ogłoszeniach o przetargu nie dopuszcza się standardowych kowenantów, co stawia bank w gorszej sytuacji od innych wierzycieli. 6. W projektach przyjmuje się zbyt długi termin kredytowania, po uwzględnieniu karencji i możliwości generowania dochodów uzyskujemy kredytowanie na okresy przekraczające przyjęte przez bank wielkości. 7. Brak umiejętności w przygotowaniu SIWZ. (np. bezmyślne kopiowanie innych SIWZ, np. z robót na finansowanie); Źródło: Ankieta ZBP: wrzesień 2009r.: BARIERY - JST

  46. Utrudnianie finansowania projektów „unijnych” przedsiębiorstw przez banki ze strony Urzędów Marszałkowskich: Utrudnienia w finansowaniu projektów UE ze strony władz regionalnych - Najwięcej wskazań ze strony banków ; Źródło: ZBP, wrzesień 2009r

  47. 2004-2006- FAKTY.BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO SKUTECZNY PARTNER I DORADCA NA PRZYKŁADZIE SPO WKP 2004-2006ponieważ stworzono im odpowiednie (choć nie idealne) warunki do wspierania tych projektów. Źródło: Ewaluator ABR OPINIA na podstawie danych PARP, 2007

  48. BANKI SPRAWDZIŁY SIĘ JAKO PARTNER I DORADCA W SPO „ROLNYM” 2004-2006 Źródło: Opracowanie ZBP na podstawie danych zawartych w Raporcie Końcowym „Analiza struktury projektów i charakterystyki beneficjentów Działań 1.1, 1.5 i 2.4” przygotowanym na zamówienie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Agrotec Polska S.A., Agrotec SPA i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, styczeń 2007 49

  49. OCENA USŁUG BANKÓWTAM GDZIE WŁĄCZONO JE W SYSTEM ABSORPCJI ŚRODKÓW UE Usługi banków związane z Działaniem 2.3 SPO-WKP zostały stosunkowo wysoko ocenione przez wnioskodawców, którzy z nich korzystali. Źródlo: Raport ewaluacyjny ABR OPINIA, MRR, czerwiec 2007. 50

More Related