Internet – zagrożenia dla dzieci i młodzieży - teoria, badania, praktyka

1. Internet – zagrożenia dla dzieci i młodzieży - teoria, badania, praktyka Julia Barlińska Fundacja Dzieci Niczyje jbarlinska@fdn.pl

2. Zagrożenia internetowe: • Niebezpieczne kontakty online • Szkodliwe treści • Przemoc rówieśnicza

3. Dzieci w Sieci • Wieku • 7-14 lat - 11% użytkowników Internetu w Polsce. • 15-24 lata - 37,7%. • Średni czas surfowania – • 2006 - 15 godzin, 56 minut • 2007 – 24 godzin, 27 minut. • 33 godziny 42 minuty - dzieci w dużych aglomeracji miejskich Badanie Gemius SA, Megapanel PBI/Gemius, listopad 2007 r. N=17 512. Próba: 7+. Do badania wykorzystano dane o strukturze demograficznej pochodzące z badania NetTrack Millward Brown SMG/KRC.

4. Częstotliwość korzystania z internetu Na podst. badania .Dziecko w Sieci. Gemius S.A., FDN, styczeń 2006, badania dzieci 12-17lat- N=1779

5. Miejsca korzystania z Internetu ‘06 ‘06 ‘06

6. Usługi internetowe ‘06

7. Zagrożenia internetowe: • Niebezpieczne kontakty

14. Wyniki badań dotyczących ryzykownych zachowań dzieci w Internecie.

15. Czy zawierasz znajomości w Internecie?

16. Czy zdarzyło Ci się będąc na czacie lub gdzieś indziej w Internecie, że ktoś wbrew Twojej woli próbował usilnie z Tobą rozmawiać? 45 %

17. Prywatne informacje podawane przez internet !!! !!! !!!

18. Czy ktoś kogo poznałaś/łaś w internecie chciał się z Tobą umówić na spotkanie? !!! Tak kilka osób !!! Tak kilka osób

19. Czy doszło do spotkania? !!! Tak raz, kilka, wiele razy !!! Tak raz, kilka, wiele razy !!! Tak raz, kilka, wiele razy

20. W czyim towarzystwie poszedłeś/poszłaś na spotkanie? !!! Sam/Sama

21. Czy poinformowałeś/łaś kogoś o spotkaniu? !!! NIE

22. Ogólnopolska kampania społeczna „Dziecko w Sieci” I etap 2004 r. „Nigdy nie wiadomo,kto jest po drugiej stronie”

23. Czy słyszałe(a)ś o kampanii „Dziecko w Sieci”? Źródło: gemiusAdHoc, Październik 2004

25. Zagrożenia internetowe: • Szkodliwe treści

26. Szkodliwe treści: • Treści prezentujące przemoc, pornografię; • Treści propagujące rasizm i ksenofobię; • Treści nawołujące do popełnienia przestępstwa; • Treści promujące faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa; • Treści zachęcające do prostytucji, używania narkotyków czy hazardu; • Treści zawierające elementy psychomanipulacji (np. namawiające do przystąpienia do sekty).

27. Zagrożenia: Wyszukiwarki Serwisy P2P Spam Serwisy komunikacyjne

30. PRAWO Art. 202 KK § 1. Kto publicznie prezentuje treści pornograficzne w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. § 2. Kto małoletniemu poniżej lat 15 prezentuje treści pornograficzne lub udostępnia mu przedmioty mające taki charakter albo rozpowszechnia treści pornograficzne w sposób umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 3. Kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. § 4. Kto utrwala, sprowadza, przechowuje lub posiada treści pornograficzne z udziałem małoletniego poniżej lat 15, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 5. Sąd może orzec przepadek narzędzi lub innych przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstw określonych w § 1-4, chociażby nie stanowiły własności sprawcy.

31. Kontakty z materiałami erotycznymi lub pornograficznymi. Czy w ciągu ostatniego roku, chodząc po stronach WWW lub korzystając z poczty e-mail zdarzyło Ci się zetknąć z materiałami erotycznymi lub pornograficznymi (zawierającymi np. nagość, sex lub opowieści i anonse o wyraźnym kontekście seksualnym)? (N=2559) Źródło: gemius AdHoc, wrzesień 2006 r.

32. Kontakty z materiałami erotycznymi lub pornograficznymi. W jaki sposób trafiłeś(aś) na te materiały? (N=1812) Źródło: gemius AdHoc, wrzesień 2006 r.

33. 71% dzieci trafia na materiały pornograficzne (63% przypadkowo) • 51% dzieci trafia na materiały z brutalnymi scenami przemocy (61% przypadkowo) • 28% dzieci trafia na materiały propagujące przemoc i nietolerancję • (74% przypadkowo) Źródło: Kontakty dzieci z niebezpiecznymi treściami w Internecie. Gemius S.A., FDN, 2006, badani: dzieci 12-17 lat, N=2559

34. Ogólnopolska kampania społeczna „Dziecko w Sieci” II etap 2006 r. „Internet to okno na świat. Cały świat”

35. Dla Dorosłych - Telewizja – 30” – treści brutalne

36. Dla Dorosłych - Telewizja – 30” – treści pornograficzne

37. Dla dzieci – TV, Prasa

38. Zagrożenia internetowe: • Cyberprzemoc

39. CYBERPRZEMOC (ang.: cyberbullying) przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Narzędzia:Poczta elektroniczna, komunikatory, czat, strony i blogi, fora dyskusyjne, serwisy społecznościowe, rozmowy GSM, SMS, MMS, • Formy: • Nękanie, straszenie, szantażowanie • Rejestrowanie i dystrybucja niechcianych zdjęć i filmów • Dystrybucja, ośmieszających, upokarzających informacji • Podszywanie się pod kogoś

40. Przemoc rówieśnicza a media elektroniczne Gemius S.A./Fundacja Dzieci NiczyjeStyczeń 2007 • Online • Styczeń 2007 • N=891dzieci 12-17 lat • Wulgarne wyzywanie • Poniżanie, ośmieszanie, upokarzanie • Straszenie, szantaż • Niechciane zdjęcia i filmy • Publikacja kompromitujących materiałów • Podszywanie się • Częstotliwość doświadczania przemocy • Sprawca • Odczucia ofiary • Informowanie o przemocy

41. Co drugi młody internauta (52%) miał do czynienia z przemocą werbalną w Internecie lub poprzez telefon komórkowy. Formy doświadczanej przemocy werbalnej

42. 29% zgłasza, że ktoś w Sieci podawał się za nie wbrew ich woli.

43. Ponad połowa (57%) osób w wieku 12-17 było przynajmniej raz obiektem zdjęć lub filmów wykonanych wbrew ich woli.

44. 14% dzieci zgłasza przypadki rozpowszechniania za pośrednictwem Internetu lub GSM kompromitujących je materiałów.

45. Cyberprzemoc - częstotliwość

46. Cyberprzemoc - odczucia

47. Cyberprzemoc – informowanie innych Julia Barlińska, Fundacja Dzieci Niczyje jbarlinska@fdn.pl

48. SPECYFIKA CYBERPRZEMOCY • Wysoki poziom anonimowości sprawcy, • Biegłość technologie informacyjne i komunikacyjne zamiast siły fizycznej, • Szybkość rozpowszechniania materiałów i powszechna dostępność, • Trudności z usunięciem kompromitujących materiałów jest często praktycznie nie możliwe, • Szeroki repertuar form krzywdzenia, • Zjawisko to jest mniej kontrolowane przez rodziców, czy nauczycieli niż „klasyczna” przemoc, gdyż działania sprawcy są trudniejsze do zaobserwowania, • Przeszkodą w przeciwdziałaniu cyberprzemocy przez dorosłych jest słaba znajomość specyfiki mediów elektronicznych oraz bagatelizowanie problemu.

49. Pyżalski, 2009

50. CYBERPRZEMOC A PRAWO