Download
1 / 17
170 likes | 521 Views
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนอุดมดรุณี อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย โดย ครูธงชัย สันติชาติ. ความรู้เพิ่มเติมประกอบการเรียนเรื่อง โคลงนิราศนรินทร์. ความเป็นมาของนิราศนรินทร์.
E N D
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยโรงเรียนอุดมดรุณีอำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย โดย ครูธงชัย สันติชาติ
ความรู้เพิ่มเติมประกอบการเรียนเรื่องความรู้เพิ่มเติมประกอบการเรียนเรื่อง โคลงนิราศนรินทร์
ความเป็นมาของนิราศนรินทร์ความเป็นมาของนิราศนรินทร์ • นิราศนรินทร์เรื่องนิราศนรินทร์นี้ นายนรินทรธิเบศร์ (อิน) แต่งขึ้นเมื่อคราวตามเสด็จสมเด็จพระบวร ราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์เสด็จยกกองทัพหลวงไปปราบพม่าซึ่งยกลงมาตีเมืองถลางและเมืองชุมพร เมื่อต้นรัชกาลที่ 2 ในพ.ศ. 2352 เป็นบทประพันธ์โคลงสี่สุภาพ 144 บท บทแรกเป็นร่ายสุภาพ ถึงแม้นายนรินทรธิเบศร์จะเป็นกวีที่มีชื่อเสียงแต่เราทราบประวัติของท่านผู้นี้น้อยที่สุดและยังไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่า ได้ประพันธ์งานกวีนิพนธ์อื่นๆอีก แต่โคลงนิราศนรินทร์นี้ ถือว่าเป็นนิราศที่แต่งได้ดีอย่างยอดเยี่ยมของไทย ที่คัดมาให้เรียนนี้ ก็คงจะพอเป็นประจักษ์พยานที่ชี้ให้เห็นถึงอัจฉริยภาพของกวีท่านนี้ เฉพาะโคลงบทที่ 4 อาจใช้เป็นแบบอย่างในการแต่งโคลงสี่สุภาพที่ถูกต้องตรงตามข้อบังคับใน ฉันทลักษณ์ทุกประการ
คำประพันธ์ นิราศนรินทร์แต่งด้วยโคลงสี่สุภาพ143 บท โดยมีร่ายสุภาพขึ้นต้น 1 บท ผู้แต่งประณีตในการคัดสรรคำและความหมาย ร้อยกรองเป็นบทโคลงที่ไพเราะ ทั้งยังมีสัมผัสอักษรแพรวพราวตามขนบของคำโคลง อาจกล่าวได้ว่า แทบไม่มีโคลงบทไหนเลย ที่อ่านแล้วไม่รู้สึกถึงความไพเราะงดงาม อย่างไรก็ตาม ด้วยสำนวนภาษาที่เก่าถึงยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น จึงมีคำศัพท์จำนวนไม่น้อยที่เข้าใจยาก หรือเป็นที่ถกเถียงกันโดยยังไม่มีข้อยุติ นิราศเรื่องนี้เป็นที่ยกย่องกันมาก ถึงกับยกเปรียบกับวรรณคดีรุ่นเก่าอย่างโคลงกำสรวล ในเรื่องนี้ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพยังได้ทรงพระนิพนธ์คำนำหนังสือนิราศนรินทร์เอาไว้ ตอนหนึ่งมีข้อความว่า “...มีผู้สันนิษฐานว่านายนรินทรธิเบศร์ (อิน) แต่งเอาอย่าง หรือเลียนแบบโคลงนิราศกำสรวลศรีปราชญ์ ซึ่งแต่งในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราชครั้ง กรุงศรีอยุธยา แต่เมื่อเทียบเคียงกันแล้ว กลับเห็นว่าแต่งดีกว่าเรื่องกำสรวลศรีปราชญ์
ตัวอย่างนิราศนรินทร์ ศรีสิทธิ์พิศาลภพเลอหล้าลบล่มสวรรค์ จรรโลงโลกกว่ากว้างแผนแผ่นผ้างเมืองเมรุ ศรีอยุธเยนทร์แย้มฟ้า แจกแสงจ้าเจิดจันทร์เพียงรพิพรรณผ่องด้าว ขุนหาญห้าวแหนบาทสระทุกข์ราษฎร์รอนเสี้ยน ส่ายเศิกเหลี้ยนล่งหล้าราญราบหน้าเภรินเข็ญข่าวยินยอบตัว ควบค้อมหัวไหว้ละล้าวทุกไทน้าวมาลย์น้อมขอออกอ้อมมาอ่อน ผ่อนแผ่นดินให้ผาย ขยายแผ่นฟ้าให้แผ้วเลี้ยงทแกล้วให้กล้าพระยศไท้เทิดฟ้า เฟื่องฟุ้งทศธรรมท่านแฮ
ความหมายอยุธยา เป็นเมืองที่กว้างใหญ่สวยงามกว่าเมืองใดในโลก จนชนะสวรรค์ได้ พระมหากษัตริย์ทรงผดุงแผ่นดินให้กว้างขวางราวกับแผ่นดินสวรรค์ อยุธยางามรุ่งเรืองในท้องฟ้า ส่องแสงสว่างจ้ากว่าแสงจันทร์ และสว่างราวแสงอาทิตย์ที่ส่องโลก พระมหากษัตริย์ทรงมีแม่ทัพผู้กล้าหาญทรงขจัดความทุกข์ของชาวเมือง และทรงปราบศัตรูได้ราบคาบ พระเดชที่ร่ำลือทำให้แผ่นดินอื่นเกรงกลัว พากันนอบน้อมเป็นเมืองขึ้น พระองค์ทรงขยายอาณาจักรไปกว้างขวาง ทรงบำรุงทหารให้กล้าแข็ง และทรงชี้ทางประเสริฐให้แก่ประชาชนของพระองค์ ด้วยพระเดชานุภาพแพระบารมีที่เลื่องลือ และพระมหากษัตริย์ที่ทรงมีพระเกียรติยศที่ได้รับการยกย่องไปถึงสวรรค์ และมีทศพิธราชธรรมที่เลื่องลือ
อยุธยายศล่มแล้ว ลอยสวรรค์ ลงฤา สิงหาสน์ปรางค์รัตน์บรร เจิดหล้า • บุญเพรงพระหากสรรค์ ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ • บังอบายเบิกฟ้า ฝึกฟื้นใจเมือง
ความหมาย กรุงศรีอยุธยาล่มแล้ว ที่เห็นว่ารุ่งเรืองนั้นได้ลอยลงจากสวรรค์แล้วหรือ..ปราสาทราชวังที่งดงาม ตระการอยู่บนแผ่นดิน บุญที่พระองค์ได้สร้างไว้พระองค์ได้ทำนุบำรุงศาสนาให้รุ่งเรือง ได้ปิดบังทางแห่งความล่มจม ทรงให้ราษฎรตื่นจากความหลงในการบาปต่างๆ
.เรืองเรืองไตรรัตน์พ้น พันแสง รินรสพระธรรมแสดง ค่ำเช้า เจดีย์ระดะแซง เสียดยอด ยลยิ่งแสงแก้วเก้า แก่นหล้าหลากสวรรค์
ความหมายความรุ่งเรืองของพระรัตนตรัย ซึ่งรุ่งเรืองยิ่งกว่าแสงอาทิตย์ มีการแสดงธรรมทุกค่ำเช้า เจดีย์ที่เรียงรายสูงเสียดกัน มองดูงดงามยิ่งกว่าแสงจากแก้วเก้าประการ เป็นหลักของแผ่นดินและสวรรค์
โบสถ์ระเบียงมรฑปพื้น ไพหาร ธรรมาสน์ศาลาลาน พระแผ้ว หอไตรระฆังขาน ภายค่ำ ไขประทีปโคมแก้ว ก่ำฟ้าเฟือนจันทร์
ความหมาย ทั้งโบสถ์ระเบียงมณฑปและวิหาร ธรรมาสน์ ศาลาลาน หอไตร เสียงระฆังตอนค่ำ แสงจากโคมสว่างไปทั่วท้องฟ้า ทำให้แสงจันทร์สว่างน้อยลง
โฉมควรจักฝากฟ้า ฤาดิน ดีฤา เกรงเทพไท้ธรณินทร์ ลอบกล้ำ ฝากลมเลื่อนโฉมบิน บนเล่า นะแม่ ลมจะชายชักช้ำ ชอกเนื้อเรียมสงวน
ความหมาย จะฝากน้องกับฟ้าหรือดินดี ถ้าฝากฟ้าก็ไม่ไว้ใจเทวดา ฝากกับลม ลมก็จะทำให้น้องบอบช้ำ
แบบฝึกหัดเรื่อง โคลงนิราศนรินทร์ ๑. นายนรินทร์ธิเบศร์ (อิน) เป็นกวีในรัชกาลใด ก. ๑ ข. ๒ ค. ๓ ง. ๔
๒. โคลงนิราศนรินทร์ เริ่มต้นเรื่องด้วยบทใด ก. พรรณนาการเดินทาง ข. พรรณนาการจากนาง ค. สดุดีพระมหากษัตริย์ ง. ชมบ้านเมือง
