SIVI-ELEKTROLIT DENGESI ASIT-BAZ VE HEMSIRELIK BAKIMI

1. SIVI-ELEKTROLIT DENGESIASIT-BAZ VEHEMSIRELIK BAKIMI UZM.HEM. BETÜL ILBEY Uzm. Hem. Betül ILBEY

2. SUYUN VÜCUDUMUZDAKI GÖREVLERI Maddelerin hücre içine ve disina tasinmasini Kati maddeleri çözmeye Vücut isisini düzenlemeye Vücut sivilarinin fizyolojik ve kimyasal islemlerinin devamliligini Besin maddelerinin hidroliz ve sindirimlerini Kan hacmini ayarlamaya Metabolizma sonucu olusan atiklarin vücuttan atilmasini saglar. Uzm. Hem. Betül ILBEY

3. Uzm. Hem. Betül ILBEY

4. Suyun Dagilim Yüzdeleri Toplam vücut suyu %60 Hücre içinde (intraselüler) sivi %45 Hücre disinda (ekstraselüler) sivi %15 Hücreler arasi bölme %15 Damarda bulunan (intravasküler) sivi %4.5 Dokular arasinda bulunan (intersitisiyal) sivi %10.5 Uzm. Hem. Betül ILBEY

5. Su kaybinda vücudun tepkileri % 1 Susama hissi %5-8 Halsizlik nabizda ve vücut isisinda artma %11-15 Deliryum, sagirlik, böbrek yetmezligi %20 Agir dehidratasyon, deri tonüsünde kayip vücuttan terle karisik kan sizmasi Uzm. Hem. Betül ILBEY

6. Vücut Sivilari Üç Temel Maddeden Olusur Su Elektrolitler Elektrolit olmayan maddeler Uzm. Hem. Betül ILBEY

7. Elektrolitler ve Plazma Proteinleri Elektrolitler; suda ayristiklari zaman anyon (- elektron iyonu) ve katyonlara (+) ayrisan bilesiklerdir. Iyon; elektrik yüklü olan atom ya da bir grup atomdur. Elektrolit olmayan maddeler; glikoz, üre, kreatinin, aminoasitler, kolestrol, fosfolipitler ve nötral yaglar gibi maddelerdir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

8. Elektrolitlerin Görevleri Vücut sivilarinin ozmolaritesini saglar Nöromusküler uyarimi saglar H+ dengesini saglar Vücut sivilarinin olmasi gerektigi oranlarda dagilimini saglar Uzm. Hem. Betül ILBEY

9. Uzm. Hem. Betül ILBEY

10. SIVI VE ELEKTROLITLERIN HAREKETI Hücrenin içi ile disi arasindaki sivi ve elektrolit geçislerinin anlasilmasi; ödem, dehidratasyon, dolasimin yüklenmesi ve su zehirlenmesi gibi patofizyolojik durumlarin anlasilmasi açisindan önemlidir. Hücre içi ile disi arasindaki sivi ve elektrolitlerin karsilikli geçisi; ozmoz ve aktif transport ile gerçeklesir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

11. OSMOZ: Yari geçirgen zarla ayrilmis, degisik ozmolaritesi olan iki sivi söz konusu oldugunda, su ozmolaritenin fazla oldugu tarafa geçer. Diger bir ifadeyle, ozmoz suyun DÜSÜK yogunluktaki  ortamdan YÜKSEK yogunluktaki ortama dogru yari geçirgen zardan geçmesidir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

12. Uzm. Hem. Betül ILBEY

13. DIFÜZYON, çözünen maddelerin, YÜKSEK yogunlukta olduklari ortamdan DÜSÜK yogunlukta olduklari ortama dogru geçmeleridir. OZMOTIK BASINÇ: Ozmozu engellemek üzere gereken basinç miktaridir; Hg ile ifade edilir. Ozmolarite/yogunluk degisikligi hücre hacminde degisikliklere neden olur. Eger hücredeki sivinin ozmolaritesi/yogunlugu fazla ise hücre disindan hücreye sivi geçisi olur ve hücre siser. Ya da hücrenin disindaki sivinin yogunlugu hücredekinden fazla olursa bu sefer hücredeki sivi hücre disina geçer ve hücrenin hacmi küçülür. Görüldügü gibi, ozmolarite hücre düzeyinde sivi giris çikislarini, vücut düzeyinde ise su içme ve fazla suyu atma gibi islemleri kontrol altinda tutmaktadir. Vücutta su eksildiginde susama hissi ortaya çikar. Su atilmasi gerektiginde ADH(antidiüretik hormonu; vazopressin), böbreklerdeki nefronlar ve sindirim sistemi araciligiyla bu islem yürütülür. Uzm. Hem. Betül ILBEY

14. AKTIF TRANSPORT(eriyik pompasi): Iyonlarin, elektrokimyasal farktan yararlanarak ve enerji kullanarak hücre membranindan geçmesidir. Na+ ve diger katyonlar(+ yüklü parçaciklar) hücre zarindan, hücre disina aktif transportla çikabilirler. Buna Na+(sodyum) pompasi da denilir. Sodyum pompasi ile hücre içi ve disindaki farkli Na+ orani korunmaktadir. Özetlersek, aktif transport sayesinde normal hücre hacmi korunmaktadir. (Aksi halde hücre içinde bulunan yüksek yogunluktaki sodyum nedeniyle su hücreye dolacak belki hücre patlayacak ve ekstrasellüler sivi azalacak denge bozulacaktir.) Uzm. Hem. Betül ILBEY

15. SIVI YOGUNLUKLARI Izotonik: Ozmolaritesi hücre içine esit sivilardir. Hücre içi siviyla ayni maddeler içermeyebilir. Partikül yogunlugu esittir. (%5 dekstroz ve %0.09 NaCl) Hipertonik; ozmolaritesi hücre içi sivi ozmolaritesinden yüksek sivilardir. Ödem çözmek için kullanilirlar (%20 mannitol). Hipotonik; ozmolaritesi hücre içi sivi ozmolaritesinden az sivilardir (%0.45 Dexstroz). Uzm. Hem. Betül ILBEY

16. KANIN HIDROSTATIK BASINCI: Kilcaldamarlardaki(kapiller) kan hücrelerinin ve plazmanin basincidir. Siviyi damarin disina iten kuvvettir. Bu basinç arteriyollerde 32 mmHg, venüllerde 12 mmHg dir. KOLLOID OZMOTIK BASINÇ(Onkotik Basinç): Plazma proteinlerinin ozmotik basincidir. Siviyi damar içinde tutmaya çalisir. 22 mmHg civarindadir.(alb, globülin, fibrinojen) FILTRASYON BASINCI: Hidrostatik basinç ile onkotik(kolloid ozmotik) basinç arasindaki farkla olusur: HB-OB= FB arteriyollerde 32-22= +10 mmHg , venülde 12-22=-10 mmHg. Uzm. Hem. Betül ILBEY

17. Uzm. Hem. Betül ILBEY

18. Sivi elektrolit dengesini düzenleyen homeostatik mekanizmalar Endokrin Sistem; ADH, Aldesteron, TH, PTH, Diüretik h. GIS; Absorbsiyon(7-9 lt, 100ml atilir) Renal Sitem; Reabsorbsiyon, sekresyon, ultrafiltrasyon. Sinir Sistemi; Na, su alimi, atimi kontrolü KVS; Atrial natriüretik faktör (vazodilatasyon, kan volümü azalir) Uzm. Hem. Betül ILBEY

19. Sivi elektrolit dengesizliklerine neden olan etmenler Sivi elektrolitlerin az olmasi Gereksinimden az alinmasi ya da atiliminin artmasi Sivi ve elektrolitlerin fazla olmasi Atilabilecek olandan fazla olma, Böbrek, Kc hast. nedeniyle yeterli atilamamasi Yanik, travma Uzm. Hem. Betül ILBEY

20. Sivi ve elektrolitlerin vücutta tutulmalari asit karinda, ödem hücreler arasinda birikir. Sivi dolasim sisteminin disina çikmistir. Hemostatik düzenleyici sistemlerin bozulmalari Kalsiyum dengesizlikleri kemikleri, böbrekleri, GIS sodyum dengesizlikleri kan basincini, sinir sistemini su dengesizlikleri göz kürelerini, dokulari ve beyni etkiler. Uzm. Hem. Betül ILBEY

21. Sivi elektrolit dengesizlikleri Ödem; Interstisiyel mesafede fazla sivi birikmesidir. Ödeme neden olan durumlar; KKY, böbrek yetersizligi. Nefrotik sendrom, yaniklar, siroz Kanser sonucu; lenflerde tikanma Bazi ilaçlar nonsteroidler, antienflamatuarlar, östrojen, kortikosteroidler, antihipertansifler) Uzm. Hem. Betül ILBEY

22. Volüm dengesizlikleri HIPOVOLEMI Sivi volüm eksikligi HIPOVOLEMI Su ve elektrolitler ayni oranda kaybedilir Neden: kusma, diyare, su aliminin azalmasi Belirtiler: tasikardi, deride kuruluk, oligüri, isi artisi, susuzluk hissi, adale zayifligi, kramplar, halüsinasyonlar gibi MSS belirtileri Amaç; sivi kaybini yerine koymak. Uzm. Hem. Betül ILBEY

23. Tedavi ve Bakim Hasta agizdan aliyorsa, ciddi kayip yoksa agizdan sivi verilir. Aldigi çikardigi ve kilo izlemi Yasam bulgulari Cilt rengi ve turgoru Sternum, karin ve ön kol üzerinden turgor kontrolü yapilabilir. KV degisiklikler izlenir. Bilinç durumu Solunum seslerinin degerlendirilmesi Uzm. Hem. Betül ILBEY

24. HIPERVOLEMI Amaç; sivi volümünü düzeltmek Hafif durumlarda su ve Na kisitlanir. Agir durumlarda; diüretikler verilir. Gerekirse hemodiyaliz ve periton diyalizi uygulanir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

25. Tedavi ve Bakim Su ve Na kisitlanir Kilo izlemi Ödem kontrolü yapilir Solunum sesleri dinlenir Dispne varsa, fowler pozisyonu verilir Hastanin görünümünden dolayi beden imajinda bozulma olacagi göz önüne alinmalidir. Tuzsuz diyeti tatlandirmak için çesniler kullanilabilir. Na içeren ilaçlar konusunda hastaya bilgi verilir (naprosken) Kullanilan içme sularinin sertlik derecesine göre içinde tuz oldugu hastaya ögretilmelidir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

26. Hiponatremi (135 mEq/L az) Neden; asiri su alimi, yeterli sivi alinamamasi, hipotonik sivilarin fazla verilmesi, yetersiz tuz alimi, diüretikler ve asiri terleme Belirti-Bulgular; susama hissi yok, turgor bozulur, poliüri, oryantasyon bozuklugu, serum Na 135mEq/L az. Amaç; acilen elektrolit yetersizligi düzeltilmelidir. Kalici nörolojik sorunlar gelisebilir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

27. Tedavi ve Bakim Aldigi çikardigi ve kilo izlemi Yasam buslgulari Asiri sivi yüklenmesi ve dehidratasyon belirtileri Nörolojik degisiklikler izlenmeli Kalp yetmezligi varsa sivi uygulamasi yavas yapilmali Bilincin azalmasi sonucu yaralanma riski artar. Uzm. Hem. Betül ILBEY

28. HIPERNATREMI Neden: su kayiplari, Na asiri tutulmasi (cushing) bilinçsiz hastalarda, yasli ve çocuklarda kaybedilen sivinin yerine konulmamasi, enteral beslenmede su verilmemesi, deniz suyu içilmesi Belirti ve Bulgular; susuzluk, vücut isisinda artis, ciltte kizariklik, akciger ödemi, postüral hipotansiyon, kilo artisi, yorgunluk, kas kramplari Amaç: elektrolit yetersizligini düzeltmektir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

29. Tedavi ve Bakim Hipernatremi belirtileri Aldigi çikardigi ve kilo izlemi Yasam bulgulari Nörolojik bulgular Kriz sonucu yaralanma riski Cilt bütünlügünün korunmasi Uzm. Hem. Betül ILBEY

30. HIPOPOTASEMI-HIPOKALEMI (K 3.5mEq/L az) Neden: yetersiz K alimi, K kaybi (kusma, diyare, lavman) böbreklerden kayiplar(kronik piyolonefrit) tedaviye bagli aldesteron saliminin artmasi Belirti Bulgular: halsizlik, konusma degisiklikleri, yüzeysel solunum, distansiyon, aritmiler, hipotansiyon, mental konfüzyon, poliüri Amaç: K kaybini yerine koymaktir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

31. Tedavi ve Bakim Diyetine potasyumdan zengin gidalar eklenir Hekim order ile potasyum tuzlari verilir Potasyum mideyi irite ettigi için bulanti kusmaya neden olabilir. Tx sirasinda gerçeklesebilecek hiperpotasemi belirtileri (bulanti, kusma, konvülsiyon, apati, koma, VF, kardiyak arest) yönünden dikkatli olunmalidir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

32. HIPERPOTASEMI-HIPERKALEMI (K 5.5mEq/L fazla) Neden: böbrek yetmezligi, yaniklar, enfeksiyon, asidoz, K içeren sivilarin IV yolla fazla alinmasi Belirti Bulgular: adale kasilma gücü azalir, hafif hiperkalemide nöromüsküler irritabilite artmistir, asiri hiperkalemide azalmistir, oligüri, anüri Amaç: riskli hastalarda hiperkalemi gelismesini önlemek ve hiperkalemisi olan hastalarda K miktarini düsürecek tedaviyi uygulamak Uzm. Hem. Betül ILBEY

33. Tedavi ve Bakim K asiri yükselmesi acil bir durumdur, kardiyak arest olabilir, plazma K nun fazlaligini önlemeye ve azaltmaya yönelik uygulamalar Çok fazla kan verilmesi gerektiginde banka kani yerine taze kanin tercih edilmelidir K hücre içine sokmak için glikoz ve insülin verilebilir. Asidozda sodyum bikarbonat verilerek K hücre içine girmesi saglanir H disari çikar Uzm. Hem. Betül ILBEY

34. Enfeksiyon kontrol altina alinarak K yükselmesi kontrol altina alinir Katyon degistirici reçineler agiz yada lavman yoluyla verilir Böbrekler fonksiyon göstermiyorsa diyaliz uygulanir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

35. HIPOKALSEMI (Ca 4,5 mEq/L az) Ca alimini az yada atiliminin artmasi sonucu plazma kalsiyum miktarinin azalmasi Neden: akut pankreatit, böbrek hast., kalsiyum kaybi, yanlislikla paratroidlerin alinmasi, yetersiz D vit. Fazla banka kani verilmesi ve asidoz tedavisi. Belirti Bulgular: agrili kas spazmi, yüzde tetaniler, parmaklarda karincalanma, aritmiler, serum fosfor degerinin artmasi. Amaç: plazma kalsiyumunu normal seviyeye çikarmak ve komplikasyonlari önlemektir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

36. Tedavi ve Bakim Orta derece ve tetani yoksa agiz yoluyla kalsiyum verilir. Ciddi ise kalsiyum glukonat IM,IV yolla verilir. IV yolla verilirken dikkat edilmesi gerekenler Yavas verilmeli Karbonat ve fosfor içeren sivilara katilmamalidir. Infiltrasyon olmamasina dikkat edilmelidir. Doku nekrozu gelisebilir. Kardiyak arest yönünden hasta gözlenmeli Uzm. Hem. Betül ILBEY

37. HIPERKALSEMI (Ca 5.8 mEq/L yük.) Ca aliminin artmasi ya da atiliminin azalmasi sonucu plazma kalsiyum miktarinin artmasi. Diyetle alinan kalsiyum nadiren hiperkalsemiye yol açar. Neden: parathormonun artmasi ve fazla D vit. Alindiginda GIS ten emilim artar. Hareketsizlik asidoz böbrek hast. Belirti Bulgular: kemik agrisi, osteoporoz, böbrek taslari, böbrek enfeksiyonu, konstipasyon, dalginlik, koma, fosfor düsmüstür. Amaç: plazma kalsiyumunu normal seviyeye indirmek ve komplikasyonlari önlemektir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

38. Tedavi ve Bakim Diyetle fazla kalsiyum ve D vit alinmasi önlenir. Kemiklerden kana geçmesini önlemek için hastanin hareket etmesi saglanir Kalsiyum böbreklerden atilimini arttirmak için hekim istemine göre izotonik, sodyum sülfat ve diüretikler verilebilir. Osteoporoz ve kas zayifligina yol açtigi için hasta tramvalardan korunur. Uzm. Hem. Betül ILBEY

39. HIPOMAGNEZEMI (Mg 1.5mEq/L az) Neden: Mg aliminin azalmasi, GIS ve böbreklerden atiliminin artmasi, hipoparatroidizim ve uzun süre diüretik tedavisi sonucu plazma Mg miktarinin artmasi. Belirti Bulgu: nöromüsküler irritabilitenin artmasindan kaynaklanir. Kalsiyum azligina benzer. Siklikla birlikte görülür. Tetani halüsinasyonlar, agresif davranislar. Tani Mg serum seviyesinin kandaki miktari ile belirlenir. Amaç: plazma Mg normal seviyeye çikarmak ve komplikasyonlari önlemektir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

40. Tedavi ve Bakim Mg içeren diyet verilir (brokoli, kabak, et, süt, balik, yumurta, kurubaklagiller) Eksiklik azsa, agizdan Mg verilir. IM yolla verildiginde agriya neden oldugu için derine yapilmalidir. IV yolla verilecekse, böbrek fonksiyonlari saglam olmalidir. Mg yükselmesi gelisir. Mg artisi etkisini önlemek için kalsiyum glukonat amp. hazir bulundurulur. (sicaklik hissi, terleme, KB azalir) Uzm. Hem. Betül ILBEY

41. HIPERMAGNEZEMI (Mg: 1.5mEq/L yüksek) Neden: Mg aliminin azalmasi, GIS ve böbreklerden atiliminin artmasi, hipoparatiroidizim ve uzun süre diüretik tedavisi sonucu plazma Mg miktarinin artmasi. Belirti Bulgular: nöromüsküler irritabilitenin artmasindan kaynaklanir, kalsiyum azligina benzer. Siklikla birlikte görülür. Tetani halüsinasyonlar, agresif davranislar. Ayirici tani serum Mg düzeyi ile olur. Amaç: plazma Mg normal seviyeye çikarmak ve komplikasyonlari önlemektir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

42. Tedavi ve Bakim Mg fazlaligi belirti ve bulgulari izlenir. Magnezyumun toksik etkisini azaltmak için IV yolla %10 luk kalsiyum glukonat verilir Böbrek yetmezligi varsa periton ya da hemodiyaliz uygulanir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

43. Asit Baz Dengesi/Dengesizlikleri ve Hemsirelik Bakimi Uzm. Hem. Betül ILBEY

44. Asit Baz Dengesi/Dengesizlikleri Asit: solüsyon içerisinde H birakan bilesik. Baz: Solüsyon içinde H alan ya da OH birakan bilesiktir. H+ arttiginda pH düser ve sivi asitlesir, H+ azaldiginda pH yükselir ve sivi alkalilesir; demek ki, H+ miktari sivinin asit ya da alkali(baz) olmasini belirlemektedir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

45. Asit-baz dengesi [H+] iyonu ile düzenlenmektedir. Düzenlemeyi saglayan böbrekler ve kimyasal tamponlardir. Dengenin saglanabilmesi için enzim aktivitesinin en uçlarda olmasi gerekir Uzm. Hem. Betül ILBEY

46. Asidoz H artar pH azalir H+ yogunlugu yüksek ya da alkali rezervleri azise H+ sentezinin artmasi GIS ten asiri alkali kaybi Akcigerlerden yeterince CO2 atilamamasi Sorun MSS depresyonu Uzm. Hem. Betül ILBEY

47. Alkaloz H azalir pH artar H yogunlugu azalir ya da alkali rezervleri artar Vücut disina H kaybi Böbrekler/GIS ten asiri K kaybi Hiperventilasyon ile asiri CO2 atilmasi Sorun: MSS nin asiri uyarilmasi Uzm. Hem. Betül ILBEY

48. Solunum Asidozu Hipoventilasyona bagli CO2 retansiyonu ve paCO2 artar hipoksiye yol açan siddetli solunum yetmezliginde prognoz kötüdür. Etiyoloji: alveoler hipoventilasyon veya intrapulmoner erterio-venöz santlar, havayolu obstrüksiyonu, pulmoner ödem, atelektazi, plevral effüzyon, aspirasyon, pnömoni, insizyonel agri, batinda distansiyon Semptomlar: huzursuzluk, hafif hipertansiyon, konfuzyon ve koma Uzm. Hem. Betül ILBEY

49. Tedavi: altta yatan sebebin düzeltilmesi, gerkirse entübasyon ve ventilasyon, trakeobronsiyal hijyen saglanmalidir. Disritmilere yol açabileceginden paCO2 de ani azalma kaçinilir. Solunum asidozunun ani düzeltilmesi, siddetli metabolik alkaloza dönebilecegi için tehlikelidir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

50. Solunum Asidozu Hemsirelik Girisimleri Amaç: solunum problemini düzelterek ventilasyonu artirmak,fazla asidi tamponlamak, su ve diger elektrolit dengesizlikleri varsa düzeltmektedir. Ringer laktat solüsyonu IV yolla verilir. Sodyum bikarbonat oral ya da IV yolla verilir. 1/6 ‘lik molar sodyum laktat solusyonu IV yolla verilir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

51. Solunum Akalozu Alveolar hiperventilasyon sonucunda organizmada H yogunlugunun azalmasi ve fazla miktarda CO2 atilmasi ile gelisen durum Akut durumda böbrekler durumu hemen kompanse edemez, 24-72 saat sonra devreye girer Uzm. Hem. Betül ILBEY

52. Solunum Alkalozu Nedenleri YBÜ en sik görülen durumdur. Kc yetmezligi, pulmoner, emboli, sepsis. Akut solunum alkalozu: akut anksiyete, MSS enf., pnömoni, karbonmonoksit zehirlenmesi, asiri mekanik ventilasyon Kronik Solunum Alkalozu: kronik anksiyete, MSS enf. Gebelik, Kr. Kc hast. Konjenital kalp hast. O2 basincinin azalmasi asiri mekanik ventilasyon Uzm. Hem. Betül ILBEY

53. Belirti ve Bulgular Solunum alkozunda CO2 kan beyin bariyerini kolay geçtigi için nörolojik belirtiler daha kolay görülür. Nöromusküler irritabilitenin artmasi, agir olgularda tetani ve konvülsiyon görülür. Kan pH4, pCO2-, K- olabilir. EKG’de U dalgasi görülebilir. Amaç: belirtileri erken tanimak ve komp. Önlemek anksiyete ile artan hiperventilasyondan kese kagidi ile hava solutulmasi genellikle akut atagi sonlandirir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

54. Metabolik Asidoz Serum bikarbonat asit düzeyinde azalir Nedenleri: sindirim sistemi (diyare, fistül, asiri kusmalar) ketoasit, laktik asidoz, açlik sepsis) Salisilatlar, metil alkol gibi organik asit ya da organik aside dönüsen maddelerin alinmasi, akc, kc hast. ve agir anemiler Böbrek yetmezligi nedeniyle asit atiliminin azalmasi Uzm. Hem. Betül ILBEY

55. Belirti ve Bulgular Halsizlik, bas agrisi, abdominal agri, bulanti, kusma, derin ve sik solunum, aritmiler görülebiliri. Kan pH azalir, pCO2 normal ya da azalir, plazma karbonat düzeyi 25 mEq/L nin azalmasi Uzm. Hem. Betül ILBEY

56. Girisimler Amaç: durumu tedavi etmek, HCO3 eksikligini gidermek, su ve elektrolit dengesizligini önlemek Primer neden tedavi edilir Agir olmayan vakalarda günde 3 gr bikarbonat verilir. Agir vakalarda IV yolla NaHCO3 ve molar sodyum laktat verilir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

57. Tetani izlenir. Ortam alkali olunca Ca azalacagi için tetaniler gelisir. Sivielektrolit dengesi izlenir Uzun süreli önlemler diyet düzenlenmesi yeterli alkali ve ilave sodyum bikarbonat tabletleri verilir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

58. Metabolik Alkaloz Bikarbonat artar ya da H yogunlugunda azalir Organizma artan HCO3 kompanse etmek için alveoler ventilasyonu azalir bu nedenle PCO2 artar Böbrekler amonyak yapimini H atilimini azaltarak HCO3 atilimini artirarak durumu kompanse eder. Uzm. Hem. Betül ILBEY

59. Nedenleri Gastrik drenaj, lavaj, kusmalar, thiazid, furasemit gibi diüretiklerle idrarla fazla asit kaybi, curshing, primer hiperaldesteronizm, K eksikliginde H iyonlari K iyonlari yerine Na Iyonu ile degisime ugrar. Kronik Hiperkapnisi olan hastanin hiperkapnisinin hizla düzeltilmesi Asidoz nedeniyle sodyum bikarbonat tedavisi sitrat içeren kan transfüzyonlari. Uzm. Hem. Betül ILBEY

60. Belirti ve Bulgular Genellikle asemptomatiktir. Irritabilite, nöromüsküler hipereksitabilite, parastezi, tetani, volüm eksikligi Hipotasemiye bagli semptomlar; bas dönmesi, aritmiler, kardiyak arrest Uzm. Hem. Betül ILBEY

61. Girisimler Metabolik asidoz gibi acil bir durum degildir. Tedavide amaç esas nedene yönelik olmali sivi ve elektrolit eksikligi düzeltilmelidir. 10mEq/L klor içeren ringer ve %0.9 luk amonyum klorür solüsyonu Klorüre yanit vermiyorsa sodyum klorür ve potasyum klorür içeren sivi replasmani KKY, Kc sirozu, böbrek yetmezligi olan hastalarda NaCI içeren sivilar verilemez. Uzm. Hem. Betül ILBEY

62. Girisimler Alkaloz çok ciddi ise hidroklorik asit infüzyonu gerekebilir Venler üzerine korozif etki gösterir. Bu nedenle santral venden ve yavas verilmelidir. Aldigi çikardigi izlenir. Sivi yüklenmesi durumunda metabolik asidoz gelisebilir. Volüm yüklenmesi ve böbrek yetmezligi olan hastalarda diyaliz tedavisi gerekebilir. Uzm. Hem. Betül ILBEY

63. Kontrol Edilmeyen DM Gelisebilecek Dengesizlik: Metabolik asidoz, sivi hacmi fazlaligi Nedenleri: Enerji için yagin kullanilmasi sonucu keton cisimlerinin (asit) artmasi Hipoglisemi ozmotik diüreze neden oldugu için Uzm. Hem. Betül ILBEY

64. Adrenal Yetmezlik Gelisebilecek Dengesizlik: Na azligi, K fazlaligi. Nedenleri: Adrenal korteks hormonlarinin yeterli olmayisi, K tutulmasina Na atilmasina yol açar. Uzm. Hem. Betül ILBEY

65. KOAH,Pulmoner Ödem, Hemotoraks, Pnömotoraks Gelisebilecek Dengesizlikler: solunum asidozu Nedenleri: CO2, O2 degisiminin yeterli olmayisi Uzm. Hem. Betül ILBEY

66. Histeri Gelisebilecek Dengesizlikler: Solunum alkalozu Neden: Fazla solunumla asiri CO2 kaybi Uzm. Hem. Betül ILBEY

67. Oksijen Azligi Ile Gelisebilecek Dengesizlikler: solunum alkaloz Neden: Asiri solunumla asiri CO2 kaybi Uzm. Hem. Betül ILBEY

68. Ates Gelisebilecek Dengesizlik: sivi volüm azligi solunum alkalozu Neden: Akç. Sivi kaybi böbrek ve deriden elektrolit kaybi solunum merkezinin asiri uyarilmasi sonucu fazla CO2 kaybi. Uzm. Hem. Betül ILBEY

69. Asiri Diyare Gelisebilecek Dengesizlik: metabolik asidoz potasyum azligi sivi hacmi azligi Neden: potasyumdan zengin alkali özellikli intestinal sivilarin kaybi Uzm. Hem. Betül ILBEY

70. Konjestif KY Gelisebilecek Dengesizlikler: sivi volüm fazlaligi Neden: böbrekler tarafindan su ve Na tutulumunun artmasi kalp debisinin düsmesi sonucu böbrek perfüzyonunun azalmasi aldesteron sekresyonunun artmasi Uzm. Hem. Betül ILBEY

71. Böbrek Hastaligi Gelisebilecek Dengesizlik: metabolik asidoz potasyum art. Sivi volüm art Neden: böbreklerin yikim ürünlerini, asitleri, K ve suyu yeterince atamamasi Uzm. Hem. Betül ILBEY

72. Yaygin Doku Yaralanmalari Gelisebilecek Dengesizlikler: potasyum artar plazmanin intertisiyel bölmeye geçisi Neden: hücre yikimi sonucu K hücre disi siviya geçer yaralanan kisimda kapillerden sivi damar disina sizar Uzm. Hem. Betül ILBEY

73. TESEKKÜRLER Uzm. Hem. Betül ILBEY