De internaten: een voorstelling

1. De internaten: een voorstelling Voorstelling inlichtingenfiche internaten – verwijzende instanties 16 november2010

2. Inhoud • Soorten internaten • Wat biedt een internaat? • Begeleiding op internaat • Een ‘sociale kaart’ van de internaten in Vlaanderen (per onderwijskoepel) • Plaatsing in de internaten: cijfers • Wat kan een internaat betekenen bij een plaatsing?

3. Soorten internaten Internaten gewoon onderwijs • Internaten basis- en secundair onderwijs (alle netten) • Tehuizen voor kinderen wiens ouders geen vaste verblijfplaats hebben (GO!) • Het tehuis voor bijzondere jeugdzorg in Kuurne (GO!) Internaten buitengewoon onderwijs • MPI (medisch pedagogisch instituut) en IBSO (instellingen voor buitengewoon secundair onderwijs) GO! en OVSG • Opvangcentra (opvang internen tijdens weekends en vakanties, enkel in GO!): deze zijn verbonden aan een MPI • Semi-internaten (OVSG en BHG)

4. Organisatiestructuur • Autonome internaten: los van een school, soms bestuurd door een eigen vzw • Ingebouwde, aangehechte of verbonden internaten: verbonden aan een school • MPI en IBSO GO!: school en internaat zijn 1 pedagogisch-administratief geheel • Semi-internaten OVSG en BHG* (Welzijn) (* Brussels Hoofdstedelijk Gewest)

5. Openstelling van de internaten • Opvang en begeleiding van kinderen en jongeren tijdens de week na de schooluren • De opvangcentra van het GO! zijn ook geopend tijdens de weekends en de vakanties • De tehuizen voor kinderen wiens ouders geen vaste verblijfplaats hebben van het GO!: ook tijdens schoolvrije en vakantiedagen enkel als het kind tot de doelgroep behoort. • Het tehuis Kuurne van het GO! is permanent opengesteld.

6. Populatie van de internaten • Doelgroep • Gemengde internaten • Enkel jongens/enkel meisjes • Internaten BuO hebben vooral leerlingen van de eigen scholen • Leeftijd • Kleuteronderwijs • Lager onderwijs • Secundair onderwijs • + 18 jaar • Stijging van het aantal kinderen met zorgvragen in de internaten • Studieproblemen • Gedragsgebonden of emotionele problemen • Medische problemen • Financiële problemen

7. Waarom kiezen voor een internaat? • Gezinssituatie: • Gescheiden gezinnen • Nieuw samengestelde gezinnen • Eenoudergezin • Nood aan objectieve partner in opvoeding • Maar ook: • Onregelmatige werkuren • Ploegenarbeid • Zelfstandigen • Kinderen kiezen zelf voor internaat: • Specifieke studierichting te ver van huis Meeste mensen: positieve keuze voor internaat

8. Wat biedt een internaat? • Troeven van het internaat: • Biedt structuur • Duidelijk dagverloop • Groep om zich in uit te leven en sociale vaardigheden te ontwikkelen • Veilige gecontroleerde omgeving • Studiebegeleiding door opvoeders (individueel en in groep) • Luisterend oor/ warmte

9. Begeleiding op het internaat • Het internaatsteam • Beheerder: verantwoordelijke • Studiemeester-opvoeders (verschillende statuten) • Paramedisch personeel (enkel in internaten BuO) • Contact met de ouders: • Bij de intake • Oudercontacten en informele contacten (afhalen en brengen kinderen) • Internaatsrapport of kindgebonden evaluatie op regelmatige tijdstippen tijdens schooljaar • Internaatsreglement of leefregels: ouders engageren zich om mee te werken aan opvoedingsproject

10. Een overzicht van de Vlaamse internaten per onderwijskoepel

11. Het Vlaamse onderwijslandschap VSKO Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs OVSG Onderwijssecretariaat van de Vlaamse Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap VZW POV Provinciaal Onderwijs Vlaanderen GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

12. De internaten van het VSKO • 95 internaten, 8 vestigingsplaatsen • 37 autonome internaten • 58 aangehechte internaten • Doelgroep: jongens en/of meisjes • Onderwijsniveaus: kleuter, lager, secundair • Onderwijstype: gewoon en buitengewoon • Meeste internen in bisdom Gent en Brugge (69,5% van de internen) • Gent en Brugge zijn internaatssteden (resp. 21 en 39 internaten van de 95)

13. Enkele cijfergegevens over de internaten VSKO

14. Enkele cijfergegevens over de internaten VSKO Situatie op 1 september 2010 • 57 kleuters • 717 lagere schoolkinderen (BaO en BULO) • 7800 secundair (SO en BUSO) • 8574 totaal

15. Enkele cijfergegevens over de internaten VSKO Evolutie 2001 - 2010

16. Enkele cijfergegevens over de internaten GO!

17. Enkele cijfergegevens over de internaten GO! De internaten van het gewoon onderwijs • 37 internaten gewoon onderwijs • 29 aangehechte internaten • 8 autonome internaten • Doelgroep: jongens en meisjes • Onderwijsniveau: kleuter, lager, secundair en + 18 • Onderwijstype: gewoon en buitengewoon • De internaten zijn verspreid over heel Vlaanderen, er zijn ook 3 internaten in het BHG

18. Enkele cijfergegevens over de internaten GO! De internaten van het buitengewoon onderwijs • 17 MPI’s waaronder 4 opvangcentra • 2 IBSO’s • 1 autonoom internaat te Gavere • Doelgroep: jongens en meisjes • Onderwijsniveau: kleuter, lager, secundair en + 18 • Onderwijstype: buitengewoon • De internaten zijn verspreid over heel Vlaanderen

19. Enkele cijfergegevens over de internaten GO! Situatie op 1 februari 2010 – internaten gewoon onderwijs

20. Enkele cijfergegevens over de internaten GO! Evolutie 2001 – 2010 Internaten gewoon onderwijs

21. Enkele cijfergegevens over de internaten GO! Situatie op 1 februari 2010 – internaten buitengewoon onderwijs

22. Enkele cijfergegevens over de internaten GO! Evolutie 2001 – 2010 Internaten buitengewoon onderwijs

23. De internaten van het provinciaal onderwijs (POV)

24. De internaten van het POV Drie internaten in 2 provincies: • Internaat van het Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs (PIBO) in Tongeren • Capaciteit van 46 internen (wachtlijst!) • Schooljaar 2010/11: 39 jongens versus 7 meisjes • Internaat van het Tehuis Provinciaal Instituut Heynsdaele in Ronse • erkend als internaat voor het opnemen, ten laste van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap • 73 jongeren van 12 tot 21 jaar met gedrags- of emotionele stoornissen en normale begaafdheid (type 3 onderwijs) • Internaat van de Provinciale Secundaire School voor Verpleegkunde te Hasselt • 36 kamers • Oplossing voor studenten HBO5 die verder van school wonen (+18 jaar) • Schooljaar 2010/11: 9 jongens en 27 meisjes

25. De internaten van het gesubsidieerd officieel onderwijs (Vlaamse steden en gemeenten en BHG)

26. De internaten van het gesubsidieerd officieel onderwijs (Vlaamse steden en gemeenten en BHG)Overzicht per provincie - 1 • Antwerpen • MPI Auticant • MPI Mytyl • 2 semi-internaten, verbonden aan scholen BuO • (van kleuter tot einde BuSO) • Limburg • Internaat en semi-internaat op 4 campussen voor personen met verstandelijke handicap • (van peuters tot volwassenen)

27. De internaten van het gesubsidieerd officieel onderwijs (Vlaamse steden en gemeenten en BHG)Overzicht per provincie - 2 • Brussels Gewest • Elishout: internaat • verbonden aan school voor voeding. • Kasterlinden: (semi-) internaat BuO (kleuter -> sec. T6 en 7) • Oost-Vlaanderen • Huis van het Kind: autonoom internaat voor 3- tot 18-jarigen uit gewoon en buitengewoon onderwijs • (T1, 2, 3 en 8)

28. Plaatsing in de internaten: cijfers • VSKO (op basis van enquête uit 2008) • 3,9 % is geplaatst (274/7078 internen) • Van die 274 is 73% geplaatst door Comité Bijzondere Jeugdzorg en 27% door Jeugdrechtbank • GO! • Gemiddeld is voor de internaten BuO een derde van de populatie geplaatst (1235 internen waarvan 452 geplaatst = +/- 35%) • In de gewone internaten is gemiddeld 15% van de populatie geplaatst (451/3051, 75% CBJ – 25% JRB) • In slechts 5 gewone internaten zijn in 2010 geen geplaatste jongeren opgenomen

29. Plaatsing in de internaten: cijfers • POV • PIBO Tongeren: • 2010-2011: 1 intern is preventief geplaatst door het CBJ • Laatste 5 jaar: 3 geplaatste leerlingen • Heynsdaele Ronse • 50% geplaatst (+/- 35 jongeren) • opnamevragen uit gans Vlaanderen dus heel veel verschillende consulenten en JRB om mee samen te werken • OVSG • 2009/10: 184 internen, waarvan 39 geplaatsten (21 geplaatst door CBJ en 18 door JRB) • Geplaatste kinderen in alle internaten op 1 na. Laatste jaren in nagenoeg alle internaten een stijging van het aantal geplaatste jongeren

30. Wat kan een internaat binnen onderwijs betekenen bij een plaatsing? • Gezinsvervangende, pedagogische en sociaalpreventieve functie voor schoolgaande kinderen • Deskundig team biedt veilige en gestructureerde omgeving en begeleidt bij studie • Staan open voor geplaatste kinderen, maar draagkracht niet overschrijden • lagere personeelsnormen dan Welzijn! • beperkte infrastructuur

31. Wat kan een internaat betekenen bij een plaatsing? • Voornamelijk groepsgerichte werking, zeker in gewoon onderwijs • Binnen onderwijs geen specifieke therapeutische context, wel persoonlijke gesprekken met het kind • Geplaatste kinderen hebben meestal een gelijkaardig profiel als andere internen en gelijke zorgvragen • functioneren goed binnen internaat • Soms echter meer zorg en gespecialiseerde hulp nodig!

32. Getuigenissen